μια φωτογραφία, ένα αντικείμενο, έναν πίνακα ζωγραφικής, να περιγράφουμε ένα αντικείμενο και έναν χώρο. Επίσης, θα μάθουμε λέξεις για τα χρώματα και τα σχήματα, να βρίσκουμε επιρρήματα που μας βοηθούν να περιγράφουμε τον χώρο, να κλίνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε -η, να ξεχωρίζουμε το αόριστο άρθρο και τέλος, να αναγνωρίζουμε λέξεις που δηλώνουν έναν ήχο.
Πάμε να δούμε ποιες εργασίες και ασκήσεις έχει το βιβλίο μας, και πώς θα τις λύσουμε.
Παρατήρησε τις εικόνες, διάβασε τις φράσεις και πες.
• Τι γράφουν οι μικρές καρτέλες;
Η πρώτη καρτέλα μας ενημερώνει ότι αυτό που βλέπουμε είναι ένας χάρτης της Πελοποννήσου σε χαλκογραφία, που φτιάχτηκε το 1686.
Η δεύτερη καρτέλα μας ενημερώνει ότι τα παλιά παιχνίδια που βλέπουμε στην εικόνα, είναι από τη συλλογή του παιδικού μουσείου «Σταθμός».
Η τρίτη καρτέλα, μας ενημερώνει πως το σκουλαρίκι που βλέπουμε σε σχήμα καραβιού, φτιάχτηκε στην Πάτμο, τον 18ο αιώνα.
• Σε τι χρησιμεύουν;
Οι καρτέλες αυτές χρησιμεύουν στο να πληροφορούν τους επισκέπτες των μουσείων και των εκθέσεων τι είναι αυτό που βλέπουν στα εκθέματα, σε τι χρησιμεύει, πότε φτιάχτηκε, που κτλ.
1. Στο λαογραφικό μουσείο οι τέσσερις φίλοι είδαν αυτό τον χώρο. Η δασκάλα τους τους διάβασε μια καρτέλα που εξηγούσε τι είναι.
• Έχεις επισκεφτεί ποτέ κάποιο λαογραφικό μουσείο;
Το κάθε παιδί απαντάει ξεχωριστά.
• Τι υπάρχει σε ένα λαογραφικό μουσείο; Γιατί;
Σε ένα λαογραφικό μουσείο, μπορούμε να δούμε διάφορα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, όπως παλιά μαγειρικά σκεύη, παραδοσιακές φορεσιές, αργαλειούς, χειροποίητα κοσμήματα, παραδοσιακά έπιπλά, υφαντά, παιχνίδια, εργαλεία, όπλα κ.α.
Τα μουσεία αυτά υπάρχουν ώστε να διαφυλάσσουν την πολιτισμική μας κληρονομιά και για να μπορούν οι επόμενες γενιές να βλέπουν τον τρόπο ζωής των προγόνων τους.
• Έχεις επισκεφτεί κάποιο άλλο μουσείο;
Το κάθε παιδί απαντά ξεχωριστά. Μερικά παραδείγματα μουσείων που μπορεί να έχουμε επισκεφθεί είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, το Μουσείο Αυτοκινήτου, το Πολεμικό Μουσείο κ.α.
• Με τι είναι χτισμένο το πατητήρι;
Είναι χτισμένο με ασβέστη και πορσελάνη.
• Τι χρώμα έχει;
Ο χώρος του πατητηριού είναι άσπρος.
• Τι έχει μέσα;
Μέσα στο πατητήρι υπάρχουν διάφορα σκεύη, εργαλεία, τρόφιμα, καθώς και ένα ξύλινο πατάρι (το λεγόμενο ταβλωτό), όπου κοιμούνται τα παιδιά.
• Τι κάνουν μέσα στο πατητήρι;
Στο πατητήρι φυλάσσονται εργαλεία σκεύη και τρόφιμα, καθώς επίσης χρησιμεύει και ως υπνοδωμάτιο για τα παιδιά.
Την περίοδο του τρύγου όμως, καθαρίζουν τα βαρέλια και ασβεστώνουν το πατητήρι και το δοχείο όπου θα πέσει ο χυμός των σταφυλιών, ο μούστος.
• Ψάξε στο λεξικό τις λέξεις πατητήρι, πορσελάνη, μούστος και πετιμέζι.
πατητήρι: Είναι ένας χώρος ή ένας μεγάλος κάδος, ειδικά διαμορφωμένος, όπου πατάνε τα σταφύλια για να φτιάξουνε κρασί.
πορσελάνη: Είναι λευκό υλικό / ορυκτό, με το οποίο κατασκευάζονται κεραμικά αντικείμενα και σκεύη.
μούστος: Είναι ο χυμός των σταφυλιών, ο οποίος όταν ζυμωθεί, μετατρέπεται σε κρασί.
πετιμέζι: Είναι ένα παχύρρευστο σιρόπι με σκούρο κοκκινοκαφέ χρώμα, το οποίο παράγεται από το βράσιμο και την συμπύκνωση του μούστου.
2. Στο λαογραφικό μουσείο τα παιδιά είδαν πολλά αντικείμενα. Ενώ τα έβλεπαν, η δασκάλα τούς εξηγούσε. Διάβασε τι γράφουν οι καρτέλες και τι είπε η δασκάλα και σύγκρινέ τα. Oι καρτέλες ή τα λόγια της δασκάλας έχουν λιγότερες λέξεις;
Διαβάζοντας και συγκρίνοντας τα λόγια της δασκάλας με τις καρτέλες, παρατηρούμε πως οι καρτέλες έχουν λιγότερες λέξεις, καθώς μας ενημερώνουν με σύντομο τρόπο τι βλέπουμε. Η δασκάλα χρησιμοποιεί περισσότερες λέξεις, γιατί προσπαθεί να εξηγήσει στα παιδιά τι είναι αυτό που βλέπουν με περισσότερες λεπτομέρειες.
3. Η Χαρά γράφτηκε συνδρομήτρια στο «Λαλουσάκι», την εφημεριδούλα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Εκεί διάβασε για τις νεροσφυρίχτρες. Μπορείς να υπογραμμίσεις με κόκκινο τις φράσεις που περιγράφουν το σχήμα της νεροσφυρίχτρας, με πράσινο τις φράσεις που περιγράφουν τα σχέδια που έχει ζωγραφισμένα πάνω της, και με μπλε τις φράσεις που περιγράφουν τον ήχο της;
Ένα από τα πιο αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών στα παλιότερα χρόνια ήταν η νεροσφυρίχτρα. Είναι ένα είδος σφυρίχτρας που έχει σχεδόν σφαιρικό σχήμα, χαμηλό ποδαράκι, λαιμό και στόμιο πολύ ανοιχτό. Η συγκεκριμένη, μάλιστα, είναι ζωγραφισμένη με λουλούδια. Πλάγια και στο ύψος του χερουλιού ξεκινά ένα μικρό πήλινο σωληνάκι από όπου κανείς σφυρίζει.
Όταν η νεροσφυρίχτρα είναι άδεια και κάποιος φυσήξει από το σωληνάκι, ακούγεται ένα συνεχές σφύριγμα. Όταν όμως είναι γεμάτη νερό, οι φυσαλίδες του αέρα που περνούν από το νερό αναδίδουν ένα είδος γαργαρίσματος που μοιάζει με κελάηδημα πουλιού. Τότε λένε ότι «η λαλίτσα γουργουρίζει».
4. Για να γίνεις μικρός λαογράφος, γράψε σε μια λευκή σελίδα έθιμα που γνωρίζεις, λαϊκά παραμύθια, παραδόσεις ή αινίγματα που άκουσες, παιχνίδια που έπαιζαν οι μεγαλύτεροι.
Συγκεντρώστε όλες τις σελίδες και φτιάξτε ένα βιβλίο ή, αν θέλετε, στείλτε ό,τι γράψατε στο «Λαλουσάκι», για να το δημοσιεύσει.
Παραδοσιακό παραμύθι Αιτωλοακαρνανίας
Κάποτε τα παλιά τα χρόνια σε ένα κεφαλοχώρι ζούσε ένας άρχοντας με πολλούς υποτακτικούς και κάθε τόσο έβγαινε με τους ανθρώπους του για κυνήγι στις γύρω περιοχές. Μια φορά όμως, που είχαν απομακρυνθεί πολύ από το χωριό, τους έπιασε η νύχτα και ξέσπασε μια ξαφνική μπόρα και κρύο πολύ και έψαξαν να βρούνε κάπου να απαγκιάσουν μέχρι να ξημερώσει και να πάρουν πάλι τον δρόμο του γυρισμού.
Βρήκαν μια μικρή πέτρινη καλύβα και ο φτωχός βοσκός, που έμενε μέσα τους υποδέχτηκε καλόκαρδα, τους έβαλε να ζεσταθούν κοντά στην φωτιά και τους περιποιήθηκε με ότι είχε μια και η γυναίκα του ήτανε λεχώνα και δεν μπορούσε να σηκωθεί. Όταν απόφαγαν τους έβαλε να κοιμηθούν δίπλα στην φωτιά.
Ο άρχοντας ήταν πολύ καλομαθημένος και δεν μπορούσε να κοιμηθεί καλά στα σκληρά τα στρώματα και όπως ξαγρυπνούσε εκεί κατά τα μεσάνυχτα είδε τρεις γυναίκες στα κατάλευκα ντυμένες να στέκουν πανύψηλες και τρομερές πάνω από το νεογέννητο.
Ήταν οι τρεις μοίρες που ήρθαν να μοιράνουν το παιδί. Φοβήθηκε ο άρχοντας και λούφαξε να μη τον δουν. Τότε άκουσε την μία να λέει με καθαρή φωνή..
«Θα παντρευτεί την κόρη του άρχοντα που είναι εδώ και πριν λίγο γεννήθηκε και αυτή...»
Από το ξάφνιασμα και από την ταραχή του ο άρχοντας που έμαθε πως η αρχοντοπούλα κόρη του θα παντρευόταν έναν φτωχό τσοπάνη δεν άκουσε τι είπαν οι άλλες δυο που μετά από αυτό χάθηκαν οι λευκοντυμένες γυναίκες και ο άρχοντας πετάχτηκε επάνω ξύπνησε τους υποτακτικούς του, βούτηξε κρυφά το νεογέννητο από την κούνια και έφυγαν άρον άρον μέσα στην νύχτα από την καλύβα του φτωχού τσομπάνη.
Μόλις απομακρύνθηκαν καμπόσο βρήκαν ένα ξέφωτο και το άφησαν εκεί να πεθάνει το έρημο από το κρύο και γύρισαν στο χωριό. Μα λίγο αργότερα πέρασε από εκεί ένας φτωχός άνθρωπος με την γυναίκα του, πολύ καλόκαρδοι και οι δυο τους και άκουσαν το μωρό που έκλαιγε και το πήραν σπίτι τους να το μεγαλώσουν μαζί με τα άλλα πέντε παιδιά τους.
Το παιδί μεγάλωσε και έφτασε 15 χρονών, όταν μια μέρα πέρασε από εκείνο τον τόπο ο άρχοντας που είχε βγει πάλι για κυνήγι, έπιασε κουβέντα με τα παιδιά να ρωτήσει που θα βρει καλό μέρος να στήσει καρτέρι. Μα πάνω στην κουβέντα έμαθε πως το παιδί αυτό το βρήκανε σε ένα ξέφωτο και κατάλαβε πως ήταν το παιδί που αυτός είχε αφήσει να πεθάνει από το κρύο και ταράχτηκε που ζούσε ακόμα.
Ρώτησε το παιδί αν ξέρει γράμματα και αφού δεν ήξερε του ζήτησε να πάει στην γυναίκα του την αρχόντισσα παραγγελία για κάτι που τάχα μου είχε ξεχάσει και μέσα έγραφε:
«Το παιδί που φέρνει το γράμμα να μη το αφήσεις να ζήσει».
Στον δρόμο όμως το παιδί συνάντησε έναν ξενομερίτη που το ρώτησε που πάει και όταν του είπε το παιδί, ζήτησε να διαβάσει το γράμμα και ταράχτηκε πολύ με αυτά που διάβασε. Λυπήθηκε το καημένο το παιδί και τα έσβησε κρυφά και έγραψε:
«Το παιδί που φέρνει το γράμμα να το στεφανώσεις γρήγορα με την κόρη μας» και το ξανάδωσε στο παιδί.
Ταχιά έφτασε το παιδί στο Κεφαλοχώρι και έδωσε το γράμμα στην αρχόντισσα που αν και ξαφνιάστηκε, έπρεπε να υποταχτεί στο θέλημα του αντρός της και γρήγορα κάλεσε τον παπά να στεφανώσει αμέσως το παιδί με την θυγατέρα της. Μα σαν γύρισε πίσω ο άρχοντας και είδε πως αυτό που άκουσε από τις μοίρες εκείνη την νυχτιά πριν χρόνια, έγινε τελικά, σκύλιασε και έψαχνε τρόπο να εκδικηθεί.
Σκέφτηκε λοιπόν πονηρά και έστειλε τον γαμπρό του πια, ψηλά στα βουνά στους βοσκούς του, που έβοσκαν τα κοπάδια του και τους έφερνε ένα γράμμα με την εξής παραγγελιά:
«Το παιδί που θα σας φέρει το γράμμα να το σφάξετε γρήγορα και να το θάψετε να μη το βρουν».
Το έκλεισε καλά το γράμμα και το έδωσε στην γυναίκα του να το δώσει μόλις θα ξημέρωνε να το πάει στο βουνό.
Η μάνα πήγε να ξυπνήσει τον γαμπρό της, μα σαν είδε το ζευγάρι να κοιμάται βαθιά τους λυπήθηκε και σήκωσε τον γιο της, του έδωσε το γράμμα και τον έστειλε στο θέλημα του πατέρα του.
Οι βοσκοί δεν το ήξεραν το αρχοντόπουλο, δεν το είχαν ματαδεί και σαν διάβασαν το γράμμα, σφάξανε το παιδί, άνοιξαν έναν λάκκο και το παράθαψαν.
Σαν σηκώθηκε το πρωί ο άρχοντας και έμαθε πως αντί για τον γαμπρό του, το παιδί του πήγε το γράμμα, καβάλησε το πιο γρήγορο άλογο και σαν άνεμος έτρεξε να προλάβει το κακό, μα ήταν πολύ αργά πια. Ο άρχοντας δεν άντεξε την συμφορά που ο ίδιος ήταν αίτιος που έγινε, έχασε τα λογικά του και χάθηκε για πάντα.
Το παιδί έζησε χρόνια πολλά με την γυναίκα του και έκαναν και πολλά παιδιά γιατί έτσι το είχαν γραμμένο οι μοίρες και ότι γράφει δεν ξεγράφει.
Έθιμα
Το χριστόψωμο στην Κρήτη
Το ψωμί για χιλιάδες χρόνια ήταν το βασικό στήριγμα της ζωής του ανθρώπου και είχε κύρια θέση στο τραπέζι, ιδιαίτερα στο Χριστουγεννιάτικο.
Το Χριστουγεννιάτικο ψωμί ή αλλιώς Χριστόψωμο, παρασκευάζεται την προπαραμονή ή την παραμονή (το πρόσπερνο ή το σπερνό) της μεγάλης γιορτής και κόβεται πάντοτε από τον σπιτονοικοκύρη (όπως ο Χριστός έκοψε και μοίρασε τον άρτο στο Μυστικό Δείπνο).
Η εκπαιδευτικός, λαογράφος και αντιστασιακός, Γεραπετρίτισσα Μαρία Λιουδάκη σύμφωνα με τις πολύτιμες πληροφορίες που μας άφησε το 1938 για τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, έβαζαν το Σταυροψώμι πάνω στο τραπέζι κατά το βράδυ της παραμονής. σημειώνοντας: «Πάνω του κάρφωναν ένα κλαδί ελιάς και στο κλαδί περνούσαν σύκα, μήλα και πορτοκάλια.
Έκαναν γύρω-γύρω το τραπέζι, το σήκωναν και έλεγαν: Χριστός γεννάται, χαρά στον κόσμο, Κεράς τραπέζια, Παναγιάς τραπέζια».
Πέταγμα χαρταετού
Κάθε χρόνο, την καθαρά Δευτέρα, ο ουράνος γεμίζει με πολύχρωμους χαρταετούς και οι γειτονιές με παιδικά γέλια και χαμόγελα. Τι συμβολίζει όμως το πέταγμα του χαρταετού;
Το έθιμο ξεκίνησε από τις Ανατολικές χώρες, και συγκεκριµένα από την Κίνα. Στην Ελλάδα οι πρώτοι χαρταετοί εµφανίστηκαν γύρω στο 400 π.Χ.
Στην ελληνική χριστιανική παράδοση το πέταγµα του χαρταετού γίνεται την Καθαρά Δευτέρα που είναι η πρώτη µέρα της Σαρακοστής.
Συγκεκριμένα, με την νηστεία που ξεκινάει αυτή την µέρα, καθαρίζεται το σώµα και η ψυχή, ώστε να προετοιμαστεί για την Σαρακωστή, ενώ το πέταγµα του χαρταετού συµβολίζει την ανάγκη του ανθρώπου για πνευµατική και ψυχική εξύψωση στα ουράνια.
Γι αυτό και συνηθίζεται να πετούν τα παιδιά τον χαρταετό, καθότι «των τοιούτων εστίν η βασιλεία των ουρανών».
Αινίγματα
Όσο μεγαλώνει τόσο λιγότερο το βλέπουμε. Τι είναι;
Το σκοτάδι
Πάπλωμα παπλωματίζει, πέφτει κάτω και μουγκρίζει. Τι είναι;
Η θάλασσα
Παραδοσιακά παιχνίδια
Δεν περνάς κυρά Μαρία
Τα παιδιά σχηματίζουν έναν κύκλο και πιάνονται από το χέρι. Επιλέγεται τυχαία ένα παιδί που στέκεται στη μέση. Είναι η κυρά Μαρία!
Τα υπόλοιπα παιδιά, αρχίζουν να γυρίζουν περπατώντας γύρω γύρω και να τραγουδούν ενώ η "κυρά Μαρία" προσπαθεί να περάσει ανάμεσά τους. Τότε λαμβάνει χώρα ο παρακάτω τραγουδιστός διάλογος:
ΠΑΙΔΙΑ: Δεν περνάς κυρα-Μαρία, δεν περνάς δεν περνάς,
Δεν περνάς κυρα-Μαρία, δεν περνάς, περνάς!
ΜΑΡΙΑ: Θε να πάω εις τους κήπους δεν περνώ, δεν περνώ.
Θε να πάω εις τους κήπους δεν περνώ, περνώ!
ΠΑΙΔΙΑ: Τι θα κάνεις εις τους κήπους δεν περνάς, δεν περνάς
Τι θα κάνεις εις τους κήπους δεν περνάς, περνάς!
ΜΑΡΙΑ: Θα μαζέψω 2 βιολέτες δεν περνώ, δεν περνώ
Θα μαζέψω 2 βιολέτες δεν περνώ, περνώ!
ΠΑΙΔΙΑ: Τι θα κάνεις τις βιολέτες δεν περνάς, δεν περνάς
Τι θα κάνεις τις βιολέτες δεν περνάς, περνάς!
ΜΑΡΙΑ: Θα τις δώσω στην καλή μου δεν περνώ, δεν περνώ
Θα τις δώσω στην καλή μου δεν περνώ, περνώ!
ΠΑΙΔΙΑ: Και ποια είναι η καλή σου δεν περνάς, δεν περνάς
Και ποια είναι η καλή σου δεν περνάς, περνάς!
ΜΑΡΙΑ: Η καλή μου είν’ η π.χ. Μάρθα, δεν περνώ, δεν περνώ
Η καλή μου είν’ η π.χ. Μάρθα, δεν περνώ, περνώ!
5. Βάγια, στο «Λαλουσάκι» γράφει ότι η νεροσφυρίχτρα γουργουρίζει. Και η κοιλιά μας λέμε ότι γουργουρίζει! Υπάρχουν και άλλες πολλές λέξεις που δηλώνουν έναν ήχο.
Η ελληνική γλώσσα διαθέτει πολλές λέξεις που δηλώνουν ήχο, όπως για παράδειγμα:
μουγκρίζω, χλιμιντρίζω, γαβγίζω, νιαουρίζω, κελαηδώ, μπουμπουνίζω,
6. Τι θα λέγατε να κάνετε μια λαογραφική έκθεση στο σχολείο σας; Ζητήστε από τους μεγαλύτερους να σας δανείσουν αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν παλιά. Έπειτα γράψτε τις λεζάντες. Θα μπορούσατε μάλιστα να οργανώσετε μια εκδήλωση για τα εγκαίνια της έκθεσής σας και να καλέσετε γονείς, δασκάλους και άλλους μαθητές. Πώς θα τους καλέσετε; Πώς θα αναγγείλετε το γεγονός; Πώς θα θυμάστε ποιος σας δάνεισε τα πράγματα;
Για αυτήν την άσκηση, πρέπει να ζητήσουμε από τις γιαγιάδες και τους παππούδες διάφορα αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν στην καθημερινότητά τους, όπως για παράδειγμα την σκάφη για τα ρούχα. Αφού τα συγκεντρώσουμε, πρέπει να γράψουμε σε καρτελάκια τις κατάλληλες λεζάντες, δηλαδή το όνομα του αντικειμένου, την χρήση του, το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο καθώς και την ημερομηνία κατασκευής του.
Μπορούμε να καλέσουμε τους γονείς μας, τους δασκάλους, του συμμαθητές μας, τα αδέρφια μας και τους συγγενείς μας. Για να το κάνουμε αυτό, πρέπει να φτιάξουμε προσκλήσεις, αναφέροντας την ημερομηνία, την ώρα, τον τόπο και όσες πληροφορίες χρειάζονται, ώστε να ενημερώσουμε τους καλεσμένους για την έκθεση. Εμείς θα σας δώσουμε ένα τυχαίο παράδειγμα, εσείς όμως θα πρέπει να συμπληρώσετε τα δικά σας στοιχεία:
Πρόσκληση
Με χαρά σας προσκαλούμε στη λαογραφική έκθεση του σχολείου μας, την Παρασκευή 19 Μαρτίου 2021 και ώρα 17:00, στην αίθουσα διδασκαλίας του Β2 τμήματος, του 1ου Δημοτικού σχολείου Πατρών.
Σας περιμένουμε
Οι μαθητές της Β Δημοτικού
Πέρα από την πρόσκληση, μπορούμε να φτιάξουμε και μία ανακοίνωση με τα ίδια στοιχεία:
Ανακοίνωση
Την Παρασκευή 19 Μαρτίου 2021 και ώρα 17:00,
θα πραγματοποιηθεί μία λαογραφική έκθεση,
στην αίθουσα διδασκαλίας του Β2 τμήματος, του 1ου Δημοτικού σχολείου Πατρών,
από τους μαθητές της Β Δημοτικού.
7. Συμπλήρωσε τα κενά με το αόριστο άρθρο και θα μάθεις τι είδε η Γαλήνη στο λαογραφικό μουσείο. Μην ξεχάσεις να βάλεις κεφαλαίο γράμμα όπου χρειάζεται.
Στο λαογραφικό μουσείο ήταν ένας κύριος που έδειχνε στα παιδιά πώς να φτιάχνουν μουσικά όργανα. Μία κυρία ύφαινε σε έναν αργαλειό ένα μάλλινο κιλίμι. Δίπλα της υπήρχαν φωτογραφίες που έδειχναν πώς να φτιάχνεις τα κρόσσια μιας κουβέρτας. Ένας τεχνίτης σκάλιζε τη λαβή ενός ασημένιου ξίφους.
8. Χώρισε τα χρώματα του κειμένου σε εκείνα που κλίνονται και σε εκείνα που δεν κλίνονται και γράψ᾽ τα από κάτω.
Κλίνονται τα εξής χρώματα: κόκκινα, μαύρους, άσπρα, κίτρινα, πράσινους.
Δεν κλίνονται τα εξής χρώματα: πορτοκαλί, μοβ, ροζ, μπλε, καφέ, γκρι, θαλασσί.
• Μπορείς τώρα να γράψεις τα σχήματα που αναφέρει ο Αρμπέν;
Τρίγωνα, κύκλους, αστέρια, μαιάνδρους, ρόμβους, τετράγωνα.
• Oι υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου σε βοηθούν να πεις πού βρίσκεται κάτι. Μπορείς να τις αντιγράψεις εδώ;
πάνω, κάτω, μέσα, αλλού, πίσω, εδώ, εκεί.
• Oι λέξεις αυτές λέγονται τοπικά επιρρήματα. Ξέρεις άλλες τέτοιες λέξεις, που δείχνουν πού βρίσκεται κάτι;
Διάφορα τοπικά επιρρήματα είναι τα εξής:
πού, εδώ, εκεί, πέρα, μακριά, κοντά, σιμά, δίπλα, μέσα, πάνω, κάτω, απέναντι, παντού, κάπου, πουθενά, ψηλά, χαμηλά, δεξιά, αριστερά, πλάι, γύρω, έξω, μεταξύ, αναμεταξύ, μπροστά, μπρος, πίσω, βόρεια,
νότια, ανατολικά, δυτικά, χάμω
0 Σχόλια