Με το «σεις» και με το «σας» - Βιβλίο Μαθητή - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στην δεύτερη ενότητα, του βιβλίου της Γλώσσας της Β' Δημοτικού, με τίτλο "Με το «σεις» και με το «σας»", θα μάθουμε να μιλάμε ευγενικά με το «σεις» και με το «σας», να μετράμε τις συλλαβές που έχουν οι λέξεις και να αλλάζουμε τη σημασία μιας λέξης αλλάζοντας 
τη θέση του τόνου της.

Πάμε να δούμε ποιες εργασίες και ασκήσεις έχει το βιβλίο μας, και πώς θα τις λύσουμε.

1. Παρατήρησε τις εικόνες. Διάβασε αυτά που λέει το παιδί.
Το κοριτσάκι στην πρώτη φωτογραφία λέει στον κύριο «Εσύ, κάνε πιο πέρα να περάσω!»
Στην δεύτερη φωτογραφία μιλάει με ευγένεια στον κύριο και του λέει «Σας παρακαλώ, κάνετε λίγο πιο πέρα να περάσω;».

•  Μιλάς με τον ίδιο τρόπο σε έναν γνωστό σου άνθρωπο και σε έναν άγνωστο;
Όχι, δεν μιλάμε με τον ίδιο τρόπο σε έναν γνωστό μας άνθρωπο και σε έναν άγνωστο.
☛ Σε έναν γνωστό μας συνομήλικο, μιλάμε στον ενικό αριθμό.
☛ Σε έναν γνωστό μας μεγαλύτερης ηλικίας, μιλάμε πάντα στον πληθυντικό αριθμό (εσείς), εκτός εάν ο ίδιος μας έχει ζητήσει να του απευθυνόμαστε στον ενικό.
☛ Σε έναν άγνωστο μεγαλύτερης ηλικίας, μιλάμε πάντα στον πληθυντικό αριθμό.

Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι πάντα, ανεξαρτήτως σε ποιον μιλάμε, πρέπει να είμαστε ευγενικοί και να σεβόμαστε αυτόν που έχουμε απέναντί μας!

Τι σημαίνει «μιλώ με το σεις και με το σας»;
Αυτή η φράση σημαίνει πως μιλάμε με ευγένεια και σεβασμό σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Χρησιμοποιούμε δηλαδή το β πληθυντικό πρόσωπο (εσείς) ενώ συνοδεύουμε τις προτάσεις μας με τις φράσεις «σας παρακαλώ» και «ευχαριστώ».

2. Πώς μιλά η Χαρά στη Γαλήνη και πώς στη δασκάλα της;
☛ Όταν η Χαρά μιλάει στη Γαλήνη χρησιμοποιεί το β ενικό πρόσωπο (εσύ), επειδή είναι συνομήλικες.
☛ Όταν η Χαρά μιλάει στη δασκάλα της, χρησιμοποιεί το β πληθυντικό πρόσωπο (εσείς), επειδή είναι μεγαλύτερη από εκείνη.

Πώς θα μιλούσαν μεταξύ τους η Χαρά και η Γαλήνη, αν ήταν μεγάλες στην ηλικία και δε γνωρίζονταν;
Αν η Χαρά και η Γαλήνη ήταν μεγάλες σε ηλικία και δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους, θα μιλούσαν με ευγένεια, στο β' πληθυντικό πρόσωπο (εσείς).

Πώς θα μιλούσε η Σερενάτα στον κύριο Προεδράκη, αν δεν ήταν ευγενική;
Αν η Σερενάτα δεν ήταν ευγενική, θα χρησιμοποιούσε το β ενικό πρόσωπο. Άρα η συζήτηση θα ήταν ως εξής:
Καλή σου μέρα Προεδράκη.
Βρήκα το θάρρος και ήρθα σε σένα, γιατί όλη νύχτα δεν έκλεισα μάτι.
Όπως σου είπα, όλη τη νύχτα συλλογιζόμουνα…

3. Διάβασε ξανά την ιστορία της Σερενάτας, ψάξε, βρες και γράψε στο τετράδιό σου τρεις φράσεις με το σας που λέμε από ευγένεια.
Οι τρεις φράσεις που λέμε με το "σας" από ευγένεια, μέσα στο κείμενο, είναι οι εξής:
☛ Καλημέρα σας
☛ ήρθα σε σας
☛ όπως σας είπα

6. Ας διαβάσουμε το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου και ας χρωματίσουμε πορτοκαλί όσες λέξεις έχουν μία συλλαβή, πράσινες όσες λέξεις έχουν δύο συλλαβές, γαλάζιες όσες έχουν τρεις συλλαβές και μοβ όσες λέξεις έχουν πάνω από τρεις συλλαβές.
Κοριτσάκι μου,
θέλω να σου φέρω
τα φαναράκια των κρίνων
να σου φέγγουν τον ύπνο σου
Κοιμήσου κοριτσάκι.
Είναι μακρύς ο δρόμος.
Πρέπει να μεγαλώσεις.
Είναι μακρύς, μακρύς,
μακρύς ο δρόμος

7. Διάβασε τώρα την πρώτη στροφή από το ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου και χρωμάτισε πράσινες τις λέξεις που τονίζονται στην τελευταία συλλαβή, κόκκινες τις λέξεις που τονίζονται στην προτελευταία συλλαβή και μπλε αυτές που τονίζονται στην τρίτη από το τέλος συλλαβή.
Σαν έμαθε τη λέξη κ α λ η σ π έ ρ α
ο παπαγάλος, είπε ξαφνικά
«Είμαι σοφός, γνωρίζω ελληνικά.
Τι κάθομαι εδώ πέρα