Οι κάτοικοι και τα κράτη της Αφρικής - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στο 38ο κεφάλαιο, στην Δ' ενότητα του βιβλίου της Γεωγραφίας της ΣΤ' Δημοτικού, με τίτλο "Οι κάτοικοι και τα κράτη της Αφρικής", θα μάθουμε για τους κατοίκους της Αφρικής, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και για τα κράτη της Αφρικής.

Ας συζητήσουμε μαζί γιατί στην Αφρική συναντάμε τόσο μεγάλη ποικιλία εθίμων, συνηθειών και πολιτισμών, στοιχεία τα οποία τη χαρακτηρίζουν ως «μωσαϊκό φυλών και εθνοτήτων».
Στην Αφρική ζουν πολυάριθμες εθνικές ομάδες. Η κάθε φυλή, όπως είναι αναμενόμενο, έχει τα δικά της ήθη και έθιμα, καθώς και διαφορετικές επιρροές (στην νότια Αφρική για παράδειγμα ζουν απόγονοι των Ευρωπαίων αποίκων, οι οποίοι επηρέασαν τους ιθαγενείς με τον δικό τους πολιτισμό). Ως αποτέλεσμα, αυτή η πολυπολιτισμικότητα που χαρακτηρίζει την ήπειρο, συνθέτει ένα «μωσαϊκό φυλών και εθνοτήτων».

Ας εξετάσουμε τις σχέσεις των Ελλήνων με τους Αιγυπτίους από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι και τη σύγχρονη εποχή. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης αποτελεί έναν ισχυρό κρίκο αυτής της σχέσης.
Οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι έχουν αρκετά καλές σχέσεις μεταξύ τους. Αυτός ο δεσμός ισχυροποιήθηκε χάρη στον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος θέλοντας να φτιάξει ένα σπουδαίο πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο, ίδρυσε την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Έκτοτε, αρκετοί Έλληνες ζουν και διαπρέπουν εκεί. Σε αυτήν μάλιστα γεννήθηκε ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης (στα μέσα του 19ου αιώνα), όπως επίσης και ο Νίκος Τσιφόρος, ο Κωνσταντίνος Ξενάκης, ο Μάνος Λοΐζος κ.α..

Συζητήστε μεταξύ σας και προβληματιστείτε για τη ζωή των παιδιών στις περιοχές αυτές. Ποια πιστεύετε ότι θα πρέπει να είναι η δική μας στάση απέναντι στα προβλήματα επιβίωσης αυτών των παιδιών;
Δυστυχώς, στις λεγόμενες χώρες του "τρίτου κόσμου", τα παιδάκια υποφέρουν, καθώς οι συνθήκες ζωής τους είναι άθλιες. Λόγο της τρομερής φτώχειας που μαστίζει αυτές τις χώρες, οι άνθρωποι δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα για να ζήσουν, όπως πόσιμο νερό, φαγητό, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.α.
Εμείς, δεν πρέπει να γυρίζουμε την πλάτη σε αυτά τα παιδιά. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να τα βοηθήσουμε, από το να προσφέρουμε χρήματα, ρούχα, τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης σε οργανώσεις όπως η Actionaid και η UNICEF, μέχρι και να πάμε οι ίδιοι κάποια στιγμή εκεί ως εθελοντές, όπως οι ιεραπόστολοι της ορθόδοξης εκκλησίας και οι Γιατροί χωρίς Σύνορα.

Ας συζητήσουμε μαζί για την άδικη κυριαρχία των λευκών πάνω στους νέγρους. Η πολιτική των φυλετικών διακρίσεων, η πολιτική του απαρτχάιντ όπως είναι γνωστή, δεν πρέπει να χαρακτηρίζει τον σημερινό άνθρωπο.
Το απαρτχάιντ είναι ήταν μια πολιτική των Λευκών που καθόριζε και επέβαλλε τη διάκριση των ανθρώπινων ομάδων μέσα σε ένα κράτος βάσει φυλετικών κριτηρίων σε καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές (ο όρος που προέρχεται από τη γλώσσα Αφρικάανς και τα ολλανδικά και σημαίνει διαχωρισμός).
Ο σκοπός του απαρτχάιντ ήταν να σταματήσουν οι γάμοι μεταξύ λευκών και μη λευκών, καθώς ένα σημαντικό ποσοστό της χώρας ήταν μιγάδες.

Ως επίσημη κρατική πολιτική εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στη Νότιο Αφρική από το Εθνικό Κόμμα το 1948 και καταργήθηκε στις 30 Ιουνίου 1991. Ο όρος απαρτχάιντ χρησιμοποιείται πλέον για να υποδηλώσει κάθε πολιτική φυλετικού διαχωρισμού σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου.

Ο φυλετικός διαχωρισμός στη Νότιο Αφρική ξεκίνησε κατά την αποικιοκρατία. Ως επίσημη πρακτική θεσμοθετήθηκε μετά τις γενικές εκλογές του 1948, οπότε και ο πληθυσμός της χώρας χωρίστηκε σε φυλετικές κατηγορίες και οριοθετήθηκαν συγκεκριμένες περιοχές διαβίωσης για την κάθε φυλή, κάτι που οδήγησε σε βίαιες μετοικήσεις. Το 1970 καταργήθηκε η πολιτική εκπροσώπηση όσων δεν ήταν λευκοί και έγινε περιορισμός τους σε απομονωμένες «νησίδες γης», τα λεγόμενα εθνικά κρατίδια μπαντουστάν. Διακρίσεις υπήρχαν στον τομέα της εκπαίδευσης, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της διασκέδασης και άλλων δημοσίων παροχών και υπηρεσιών.

Εντός της επικράτειας που εφαρμοζόταν η πολιτική του απαρτχάιντ αναπτύχθηκε εσωτερική αντίσταση σε αυτήν και βία, ενώ και στο εξωτερικό υιοθετήθηκε μακροχρόνιο εμπάργκο κατά της Νοτίου Αφρικής. Κατά τη δεκαετία του '80, είχε ήδη διαμορφωθεί ισχυρό αντιπολιτευτικό ρεύμα, το οποίο δεν έχασε τη δυναμική του παρά την προσπάθεια μεταρρυθμίσεων στην πολιτική απαρτχάιντ.
Το 1990, ο Πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για τη λήξη του απαρτχάιντ, με αποτέλεσμα τη διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών το 1994 με τη συμμετοχή όλων των εθνοτήτων, από τις οποίες εξελέγη το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο με ηγέτη τον Νέλσον Μαντέλα. Ίχνη του απαρτχάιντ εντοπίζονται ακόμα, στη δεκαετία του 2010, στην κοινωνία και την πολιτική σκηνή της Νοτίου Αφρικής.

Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, είναι το ότι όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως εθνικότητας, θρησκείας, χρώματος, είναι ίσοι. Δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε με άσχημο τρόπο κανέναν άνθρωπο, ενώ αντίθετα πρέπει να αγκαλιάσουμε όλα τα παιδιά του κόσμου.

Βρείτε στον χάρτη της Αφρικής τα κράτη της και τις πρωτεύουσές τους. Εντοπίστε επίσης στον χάρτη τα γνωστότερα λιμάνια της Αφρικής.
Αλγερία (Λαϊκή Δημοκρατία της Αλγερίας) - Αλγέρι
Ανγκόλα (Δημοκρατία της Ανγκόλας) - Λουάντα
Μπενίν (Δημοκρατία του Μπενίν) - Πόρτο-Νόβο
Μποτσουάνα (Δημοκρατία της Μποτσουάνας) - Γκαμπορόνε
Μπουρκίνα Φάσο - Ουαγκαντουγκού
Μπουρούντι (Δημοκρατία του Μπουρούντι) - Μπουζουμπούρα
Καμερούν (Δημοκρατία του Καμερούν) - Γιαουντέ
Πράσινο Ακρωτήριο (Δημοκρατία του Πράσινου Ακρωτηρίου) - Πράγια
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία - Μπανγκουί
Τσαντ (Δημοκρατία του Τσαντ) - Νιτζαμένα (Τζαμένα)
Κομόρες (Ένωση των Κομορών) - Μορονί
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό - Κινσάνα
Δημοκρατία του Κονγκό - Μπραζαβίλ
Ακτή Ελεφαντοσού (Δημοκρατία της Ακτής Ελεφαντοστού) - Γιαμουσσούκρο
Τζιμπουτί (Δημοκρατία του Τζιμπουτί) - Τζιμπουτί
Αίγυπτος (Αραβικήα Δημοκρατία της Αιγύπτου) - Κάιρο
Ισημερινή Γουινέα (Δημοκρατία της Ισημερινής Γουινέας) - Μαλάμπο
Ερυθραία (Κράτος της Ερυθραίας) - Ασμάρα
Αιθιοπία (Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Αιθιοπίας) - Αντίς Αμπέμπα
Γκαμπόν (Δημοκρατία της Γκαμπόν) - Λιμπρβίλ
Γμάμπια (Δημοκρατία της Γκάμπια) Μπανζούλ
Γκάνα (Δημοκρατία της Γκάνας) - Άκκρα
Γουινέα (Δημοκρατία της Γουινέας) - Κονακρί
Γουινέα-Μπισσάου (Δημοκρατία της Γουινέα-Μπισσάου) - Μπισσάου
Κένυα (Δημοκρατία της Κένυας) - Ναϊρόμπι
Λεσότο (Βασίλειο του Λεσότο) - Μαζερού
Λιβερία (Δημοκρατία της Λιβερίας) - Μονρόβια
Λιβύη - Τρίπολη
Μαδαγασκάρη (Δημοκρατία της Μαδαγασκάρης) - Ανταναρίβο
Μαλάουι (Δημοκρατία του Μαλάουι) - Λιλόνγκουε
Μάλι (Δημοκρατία του Μάλι) - Μπαμακό
Μαυριτανία (Ισλαμική Δημοκρατία της Μαυριτανίας) - Νουακσότ
Μαυρίκιος (Δημοκρατία του Μαυρίκιου) Πορ-Λουί
Μαρόκο (Βασίλειο του Μαρόκου) - Ραμπάτ
Μοζαμβίκη (Δημοκρατία της Μοζαμβίκης) - Μαπούτο
Ναμίμπια (Δημοκρατία της Ναμίμπια) - Βίντχουκ
Νίγηρας (Δημοκρατία του Νίγηρα) - Νιαμέι
Νιγηρία (Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Νιγηρίας) - Αμπούζα
Ρουάντα (Δημοκρατία της Ρουάντα) - Κιγκαλί
Σάο Τομέ και Πρίνσιπε (Λαϊκή Δημοκρατία του Αγίου θωμά και Πρίγκιπα) - Σάο Τομέ
Σενεγάλη (Δημοκρατία της Σενεγάλης) - Ντακάρ
Σεϋχέλλες (Δημοκρατία των Σεϋχελλών) - Βικτώρια
Σιέρα Λεόνε (Δημοκρατία της Σιέρα Λεόνε) - Φρίταουν
Σομαλία (Δημοκρατία της Σομαλίας) - Μογκαντίσου
Νότια Αφρική (Δημοκρατία της Νοτίου Αφρικής) - Κέιπ Τάουν
Νότιο Σουδάν (Δημοκρατία του Νότιου Σουδάν) - Τζούμπα
Σουδάν (Δημοκρατία του Σουδάν) - Χαρτούμ
Σουαζιλάνδη (Βασίλειο της Σουαζιλάνδης) - Λομπάμπα (βασιλική και νομοθετική) Μπαμπάνε (διοικητική)
Τανζανία (Ενωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας) - Ντοντόμα
Τόγκο (Δημοκρατία του Τόγκο) - Λομέ
Τυνησία (Δημοκρατία της Τυνησίας) - Τύνιδα
Ουγκάντα (Δημοκρατία της Ουγκάντας) - Καμπάλα
Ζάμπια (Δημοκρατία της Ζάμπια) - Λουσάκα
Ζιμπάμπουε (Δημοκρατία της Ζιμπάμπουε) - Χαράρε

Τα γνωστότερα λιμάνια της Αφρικής είναι τα εξής:
• Κέιπ Τάουν
• Καζαμπλάνκα
• Ντακάρ
• Άκρα
• Τρίπολη
• Τύνιδα
• Ντακάρ
• Αλεξάνδρεια

Ας συζητήσουμε πώς θα μπορούσαν οι κάτοικοι των χωρών αυτών, με τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας, να αναπτυχθούν οικονομικά και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Πώς θα συμβεί αυτό χωρίς να κάνουν τα δικά μας λάθη, δηλαδή χωρίς να καταστρέψουν το περιβάλλον για χάρη της ανθρώπινης ευημερίας;
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν οι κάτοικοι των χωρών αυτών, να αναπτυχθούν οικονομικά και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Συγκεκριμένα:
• Όπως έλεγε ο παππούς μου "Δώσε σε κάποιον ένα καλαμπόκι και θα χορτάσει σήμερα, μάθε τον να καλλιεργεί μόνος του το καλαμπόκι και δεν θα ξανά πεινάσει". Πρέπει λοιπόν η διεθνής αμνηστία να διδάξει σε αυτούς τους ανθρώπους πως να εκμεταλλεύονται μόνοι τους τους πόρους που τους παρέχει η φύση, και να τους παρέχει οικονομική ενίσχυση.
• Ίδρυση σχολείων, νοσοκομείων και εκκλησιών.
• Παύση των εχθροπραξιών για την εκμετάλλευση του υπεδάφους και κατάργηση του απαρτχάιντ.

Κεφ. 38: Οι κάτοικοι και τα κράτη της Αφρικής - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων


1. Αντιστοίχισε τις φράσεις του γαλάζιου πλαισίου με τις φράσεις του ροζ πλαισίου.
Βόρεια Αφρική - Λευκή φυλή
Ιερογλυφική γραφή - Αιγυπτιακός λαός
Νότια Αφρική - Φυλετικές διακρίσεις
Πάπυροι ανεκτίμητης αξίας - Βιβλιοθήκη Αλεξάνδρειας
Νομάδες βεδουίνοι - Έρημος Σαχάρα

2. Η πολιτική των φυλετικών διακρίσεων, η πολιτική του απαρτχάιντ όπως ονομάζεται, βασίστηκε στην καταπίεση των μαύρων και στην καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Ο Οργανισμός
Ηνωμένων Εθνών και η διεθνής κοινότητα καταδίκασαν την πολιτική αυτή. Γράψε κι εσύ ένα κείμενο, με το οποίο θα συμμετάσχεις στον αγώνα κατά του απαρτχάιντ.

Δεν χρειάζεται να γράψουμε δοκίμια και εκθέσεις ιδεών για να αποδείξουμε ότι το απαρτχάιντ είναι κάτι το απαράδεκτο. Μπορούμε να αντικρούσουμε κάθε επιχείρημα υπέρ του ρατσισμού με μία και μοναδική φράση: Είμαστε όλοι άνθρωποι!
Δεν έχει σημασία το χρώμα, το ύψος, το φύλο, η εξωτερική εμφάνιση, είμαστε όλοι άνθρωποι άρα συνεπώς έχουμε όλοι τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις.

3. Λύσε το σταυρόλεξο, αφού έχεις διαβάσει τα Κεφάλαια 37 και 38 του σχολικού βιβλίου.
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
1. Γραφή των αρχαίων Αιγυπτίων - Ιερογλυφική
3. Την ασκεί το καθεστώς καταπίεσης των ανθρώπων - Βία
7. Η Αφρική έχει ηφαιστειογενή … - Όρη
8. Κράτος της Αφρικής - Μαλί
9. Πρωτεύουσά της είναι η Λουάντα - Αγκόλα
10. Είναι η Μαδαγασκάρη - Νησί

ΚΑΘΕΤΑ
2. Είναι και η Σαχάρα - Έρημος
4. Το υπέδαφος της Αφρικής είναι πλούσιο σε αυτά - Ορυκτά
6α. Μεσογειακό κράτος της Αφρικής - Λυβύη
6β. Άλλο κράτος της Αφρικής (αντίστρ.) - Ριαζ
8. Είναι γνωστό του Ασουάν - Φράγμα
10. Έλληνας ποιητής που καταγόταν από την Αλεξάνδρεια - Καβάφης