Αποικιοκρατία: κατοχή και διοίκηση εδαφών από κυβέρνηση ξένου κράτους
Ημιέρημη έκταση: έκταση ηπειρωτική που βρίσκεται στα άκρα των ερήμων
Εντοπίστε τη θέση της Αφρικής στον χάρτη της τάξης σας και σημειώστε τις θάλασσες από τις οποίες βρέχεται. Σε ποια γεωγραφικά σημεία συνδέεται με άλλες ηπείρους;
Η Αφρική βρέχεται από τις εξής θάλασσες:
• Τη Μεσόγειο θάλασσα (Βόρεια)
• Την Ερυθρά θάλασσα και τον Ινδικό ωκεανό (Ανατολικά)
• Τον Ατλαντικό ωκεανό (Δυτικά)
Η Αφρική συνδέεται με την Ευρώπη στον πορθμό του Γιβραλτάρ και με την Ασία στην διώρυγα του Σουέζ.
Το ταξίδι στο εσωτερικό της Αφρικής ονομάζεται «σαφάρι». Με τη βοήθεια του γεωμορφολογικού χάρτη σχεδίασε ένα σαφάρι στην Αφρική. Ποια άλλα βουνά θα συναντήσεις και ποια μεγάλη έρημο θα διασχίσεις; Προσπάθησε να εντοπίσεις προβλήματα που είναι πιθανό να αντιμετωπίσεις.
Το σαφάρι είναι ένα (δια ξηράς) ταξίδι με τουρίστες στην Αφρική. Κατά τα προηγούμενα έτη, το σαφάρι ήταν ένα μεγάλο κυνηγητικό ταξίδι, αλλά σήμερα, ο όρος συχνά αναφέρεται, ως ταξίδι παρατήρησης και φωτογράφισης της άγριας φύσης ή πεζοπορίας και περιήγησης στα αξιοθέατα.
Σήμερα, πολλές επιχειρήσεις σε όλη την αφρικανική ήπειρο προσφέρουν διάφορα είδη υπηρεσιών σαφάρι, ειδικότερα στην Κένυα. Διαθέτει αρκετά εθνικά πάρκα, όπως για παράδειγμα το Εθνικό πάρκο των Μασάι, το Εθνικό πάρκο της Λίμνης Νακούρου κ.α., τα οποία μπορεί οποιοσδήποτε να επισκεφτεί.
Μία διαδρομή που θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε / ακολουθήσουμε είναι η εξής: Αίγυπτος ▸ Σαχάρα ▸ Αλγερία ▸ Οροσειρά του Άτλαντα ▸ Λίμνη Τσαντ ▸ Όρος Καμερούν ▸Λίμνη Βικτωρία ▸Κιλιμάντζαρο.
Τα προβλήματα που θα συναντήσουμε είναι τα εξής:
• Η υπερβολική ζέστη
• Η άγρια βλάστηση
• Η λειψυδρία
• Οι ασθένειες
• Οι αμμοθύελλες
• Τα άγρια ζώα
• Η ξηρασία
• Οι καταρρακτώδεις βροχές
Ας συζητήσουμε μαζί πώς ο άνθρωπος κατέστρεψε το φυσικό περιβάλλον, με συνέπεια πολλά είδη της πανίδας και χλωρίδας να έχουν εξαφανιστεί ή να απειλούνται με εξαφάνιση.
Οι άνθρωποι με τις παρεμβάσεις τους, προκαλούν μεγάλες ζημιές στο περιβάλλον. Από όλες αυτές όμως, τρεις ξεχωρίζουν για την επικινδυνότητά τους κατά της Αφρικανικής ηπείρου:
• Η καταστροφή των τροπικών δασών για την ξυλεία
• Το κυνήγι πολλών ειδών αφρικανικής πανίδας για το δέρμα τους
• Η κατασκευή πολλών φραγμάτων στα ποτάμια, πράγμα που αλλοιώνει το παραποτάμιο φυσικό περιβάλλον.
Χωριζόμαστε σε δύο ομάδες. Η μία βρίσκει πληροφορίες για τον σχηματισμό των διαμαντιών και η άλλη εξηγεί γιατί στο «δέλτα» των ποταμών δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε λιμάνια.
Ομάδα Α
Το διαμάντι είναι ένα ορυκτό, που ανήκει στην οικογένεια των αυτοφυών στοιχείων και αποτελείται από καθαρό άνθρακα.
Λόγω της σκληρότητάς του, χρησιμοποιείται σε βιομηχανικές εφαρμογές, ενώ η λαμπρότητά του το κάνει τον πιο γνωστό και περιζήτητο πολύτιμο λίθο.
Το βάρος του μετράται σε καράτια (1 καράτι = 200 χιλιοστά του γραμμαρίου).
Τα κοιτάσματα διαμαντιών διακρίνονται σε πρωτογενή και δευτερογενή.
Στα πρωτογενή κοιτάσματα, το διαμάντι είναι διάσπαρτο μέσα σε φλέβες ή επίγειες φυσικές σωληνώσεις που είναι γεμάτες από πυριγενές πέτρωμα με την ονομασία κιμπερλίτης (από την περιοχή Κίμπερλυ (Kimberley) της Νοτίου Αφρικής).
Τα δευτερογενή κοιτάσματα προέρχονται από την αποσάθρωση των πρωτογενών και τη μεταφορά των υλικών της αποσάθρωσης.
Θεωρείται ότι τα διαμάντια σχηματίστηκαν σε βάθος μεγαλύτερο από 100 χιλιόμετρα κάτω από τη γη και είναι προϊόν κρυστάλλωσης ενός μάγματος κιμπερλιτικής σύστασης. Επειδή ο κιμπερλίτης τήκεται στους 1500 βαθμούς Κελσίου, η αρχική κρυστάλλωση των διαμαντιών έγινε κάτω από μεγάλη πίεση και υψηλή θερμοκρασία. Μέσα στις φλέβες τα διαμάντια βρίσκονται διάσπαρτα σε θραύσματα, μικρά ή μεγάλα.
Ομάδα Β
Το δέλτα ποταμού είναι ένας γεωγραφικός σχηματισμός ο οποίος σχηματίζεται από την απόθεση ιζημάτων που μεταφέρει ένας ποταμός στην εκβολή του μια περιοχή με στάσιμο ή νερό που κινείται με μικρή ταχύτητα. Αυτό συμβαίνει όταν ο ποταμός εισέρχεται σε ένα ωκεανό, θάλασσα, λίμνη, αποταμιευτήρα ή (σπανιότερα) σε ένα άλλο ποταμό, ο οποίος δεν μπορεί να απομακρύνει τα ιζήματα. Το όνομά του σχετίζεται με την ομοιότητά του με το ελληνικό γράμμα Δ.
Ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η εκτροπή των υδάτων και η δημιουργία φραγμάτων μπορούν να προκαλέσουν ριζικές αλλαγές στο οικοσύστημα ενός δέλτα. Για παράδειγμα, τα φράγματα εμποδίζουν τη ροή των ιζημάτων, με αποτέλεσμα το δέλτα να διαβρωθεί.
Οι λόγοι λοιπόν που αποτρέπουν την κατασκευή λιμανιών σε αυτά τα σημεία, είναι δύο:
• Χάρη στην συνεχή ροή του ποταμού και την εναπόθεση νέων υλικών, το τοπίο αλλάζει συνεχώς.
• Τα σημεία αυτά φιλοξενούν πολλά είδη πανίδας και χλωρίδας, καθώς είναι ιδιαίτερα εύφορα
Κεφ. 37: Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων
1. Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις:
α) Σε ποια κλιματική ζώνη βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής;
Στην τροπική ζώνη
β) Ποιο είναι το υψηλότερο όρος της Αφρικής;
Το Κιλιμάντζαρο
γ) Γιατί ο ορυκτός πλούτος της Αφρικής παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητος;
Δεν υπάρχει η απαραίτητη τεχνογνωσία και οι οικονομικοί πόροι που χρειάζονται.
δ) Γιατί η Αφρική θεωρείται ότι είναι η πιο αραιοκατοικημένη ήπειρος;
Η Αφρική αποτελείται στο μεγαλύτερο κομμάτι της από ερήμους και παρθένα δάση. Το φυσικό περιβάλλον σε αυτές τις περιοχές είναι αρκετά αφιλόξενο και για αυτό τον λόγο οι άνθρωποι δεν το προτιμούν.
ε) Πώς θα χαρακτήριζες τον οριζόντιο διαμελισμό της Αφρικής;
Ο οριζόντιος διαμελισμός της Αφρικής είναι αρκετά φτωχός, καθώς δεν διαθέτει πολλές χερσονήσους, κόλπους και ακρωτήρια.
2. Το σχολείο σας έχει αδελφοποιηθεί με ένα σχολείο της Αλεξάνδρειας. Εσείς ως μαθητές της Στ΄ τάξης θα κάνετε ένα ταξίδι το καλοκαίρι, για να γνωριστείτε με τους Αιγύπτιους συμμαθητές σας.
Θα έχετε την ευκαιρία επίσης να γνωρίσετε μερικά από τα αξιοθέατα της χώρας. Εσύ τι θα προτιμούσες περισσότερο να επισκεφτείς και γιατί;
Εμείς θα αναφέρουμε ενδεικτικά την Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας
Η Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας είναι άγαλμα, το οποίο απεικονίζει ένα μυθολογικό πλάσμα με σώμα λιονταριού και κεφάλι ανθρώπου, με το όνομα Σφίγγα. Το άγαλμα αυτό βρίσκεται στο οροπέδιο της Γκίζα στην Αίγυπτο και μέσα στη διάσημη Νεκρόπολή της.
Με μήκος 73,5 μέτρων, πλάτος 6 μέτρων και ύψος 20,22 μέτρων, αποτελεί το μεγαλύτερο μονολιθικό άγαλμα στον κόσμο. Είναι επίσης το αρχαιότερο γνωστό άγαλμα μνημειακού τύπου και θεωρείται ότι κτίστηκε από τους αρχαίους Αιγύπτιους του Παλαιού Βασιλείου, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φαραώ Χεφρήνου (2558 - 2532 π.Χ.).
Η λέξη Σφίγγα (ή Σφιγξ) έχει ετυμολογική ρίζα από το ρήμα σφίγγω, επειδή σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία η Σφίγγα, που φύλαγε την είσοδο της πόλης των Θηβών, έπιανε και έσφιγγε μέχρι θανάτου, όποιο περαστικό δεν μπορούσε να λύσει το αίνιγμά της.
Μία άλλη θεωρία ως προς την ετυμολογία του ονόματος, λέει ότι το όνομά Σφίγξ έχει τη ρίζα του στην αρχαία αιγυπτιακή λέξη 'Ssp-anx, γενική ονομασία που δινόταν στα βασιλικά αγάλματα της Τέταρτης Δυναστείας (2575 - 2467 π.Χ. και μετά) ενώ στο Νέο Βασίλειο (1570 - 1070 π.Χ.) η λέξη περιέγραφε αποκλειστικά τη Μεγάλη Σφίγγα.
3. Στον χάρτη της Αφρικής που ακολουθεί γράψε τα ονόματα των μεγαλύτερων ποταμών, λιμνών και οροσειρών. Επίσης κατάγραψε και τις θάλασσες, από τις οποίες βρέχεται η ήπειρος.
4. Λύσε την ακροστιχίδα της λέξης «Νείλος».
Ναϊρόμπι - Πρωτεύουσα της Κένυας
Έρημος - Είναι η Σαχάρα
Ισημερινός - «Πάνω» σε αυτόν βρίσκεται η λίμνη Βικτόρια (Ονομαστική)
Λίμνη - Είναι και η Τσαντ
Ουράνιο - Μετάλλευμα του υπεδάφους της Αφρικής
Σουέζ - Η διώρυγα που ενώνει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα
0 Σχόλια