Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στο 3ο κεφάλαιο, της Α' ενότητας του βιβλίου της Γεωγραφίας της ΣΤ' Δημοτικού, με τίτλο "Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης", θα μάθουμε για το γεωγραφικό πλάτος και το γεωγραφικό μήκος να βρίσκετε τη θέση ενός τόπου στον χάρτη.

Γεωγραφικό μήκος: ονομάζεται η απόσταση σε μοίρες ενός τόπου από τον Πρώτο Μεσημβρινό προς τα ανατολικά ή τα δυτικά.
Γεωγραφικό πλάτος: ονομάζεται η απόσταση σε μοίρες ενός τόπου από τον Ισημερινό βόρεια ή νότια
Γεωγραφικές συντεταγμένες ενός τόπου: ονομάζονται οι αριθμοί που δηλώνουν σε ποιο μεσημβρινό και σε ποιον παράλληλο βρίσκεται ο τόπος αυτός.
Δίκτυο συντεταγμένων: ονομάζεται το σύνολο των παραλλήλων και των μεσημβρινών της υδρογείου σφαίρας

Με το υποδεκάμετρο μετρήστε πάνω στον χάρτη της τάξης σας πόσο απέχουν από τον Ισημερινό το Ηράκλειο της Κρήτης και η Λευκωσία, η πρωτεύουσα της Κύπρου. Συγκρίνετε τις τιμές που βρήκατε.
Μετρώντας τις δύο περιοχές, μπορούμε να πούμε ότι σχεδόν ισαπέχουν από τον Ισημερινό, και κατ' επέκταση έχουν σχεδόν το ίδιο γεωγραφικό πλάτος.

Ας συζητήσουμε τι εννοούμε με τη φράση «Η Αθήνα έχει βόρειο γεωγραφικό πλάτος 38 μοίρες».
Αυτή η φράση σημαίνει πως η Αθήνα βρίσκεται στον 38° παράλληλο κύκλο, βόρεια του ισημερινού.

Ας συζητήσουμε γιατί ο Νίκος Καββαδίας στο ποίημά του αναφέρει: «Ήμαστε σκυφτοί κι οι δυο στο χάρτη».
Στο ποίημα του ο Καββαδίας, παρουσιάζει δύο ναυτικούς να μελετούν τα γεωγραφικά πλάτη και μήκη, συμβουλευόμενοι τον χάρτη, ούτως ώστε να μπορέσουν να προσδιορίσουν τη θέση του πλοίου τους.

Με τη βοήθεια του παρακάτω χάρτη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου ας ταξιδέψουμε έως την Αίγυπτο. Παρατηρούμε ότι η Αλεξάνδρεια έχει 28 μοίρες ανατολικό γεωγραφικό μήκος και το Κάιρο έχει 30 μοίρες βόρειο γεωγραφικό πλάτος. Ας βρούμε ποιο είναι το γεωγραφικό πλάτος της Αλεξάνδρειας και ποιο το γεωγραφικό μήκος του Καΐρου. Δηλαδή ας βρούμε τις
γεωγραφικές συντεταγμένες αυτών των δύο πόλεων.

Αλεξάνδρεια: Βόρειο γεωγραφικό πλάτος 31° και ανατολικό 29°.
Κάιρο: Βόρειο γεωγραφικό πλάτος 30° και ανατολικό 31°.

Καθένας από εμάς ας γίνει για λίγο κάτοικος μιας διαφορετικής χώρας πάνω στη Γη που μιλά μόνο τη γλώσσα του. Αφού επιλέξει μία πόλη της χώρας αυτής, γράφει στους άλλους τη θέση της πόλης του.
Το κάθε παιδί γράφει για μια διαφορετική χώρα. Εμείς για παράδειγμα θα επιλέξουμε την Αγγλία όπου η πρωτεύουσά της είναι το Λονδίνο. Η συντεταγμένες του Λονδίνου είναι:
γεωγραφικό πλάτος: 51° 30' 30 Β  
γεωγραφικό μήκος : -0° 7' 32 Δ  

Κεφ. 3: Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων


1. Ολοκλήρωσε τις παρακάτω φράσεις:
Βρίσκουμε το γεωγραφικό πλάτος ενός τόπου ως εξής:
Αφού εντοπίσουμε τον τόπο που μας ενδιαφέρει πάνω στον χάρτη, κοιτάζουμε ποιος είναι ο πιο κοντινός (στον τόπο που ψάχνουμε) παράλληλος. Στην συνέχεια υπολογίζουμε πόσες μοίρες απέχει από τον Ισημερινό και δίπλα από αυτές γράφουμε «Β» αν είναι στο βόρειο ημισφαίριο, ενώ αν βρίσκεται στο νότιο, γράφουμε «Ν».

Χρειάζεται να γνωρίζουμε τις γεωγραφικές συντεταγμένες ενός τόπου, επειδή
έτσι μπορούμε να μπορούμε να τον εντοπίσουμε ακριβώς πάνω στον χάρτη.

2. Μία πόλη της Ελλάδας βρίσκεται κοντά στον 39ο παράλληλο και στον 22ο μεσημβρινό. Ποια είναι η πόλη αυτή;
Η πόλη που βρίσκεται κοντά στον 39ο παράλληλο και στον 22ο μεσημβρινό, είναι η Λαμία του νομού Φθιώτιδας.

3. Αντιστοίχισε τις λέξεις της ομάδας Α με τις φράσεις της ομάδας Β.
Γεωγραφικό μήκος - Απόσταση από τον πρώτο μεσημβρινό ανατολικά ή δυτικά
Γεωγραφικό πλάτος - Απόσταση από τον Ισημερινό
Γεωγραφικές συντεταγμένες - Γεωγραφικό μήκος και πλάτος

4. Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα της λέξης «μεσημβρινός».
Μήκος - Ο Ισημερινός είναι ο μεγαλύτερος σε … από όλους τους παράλληλους κύκλους
Ελλειπτική - Είναι η τροχιά της Γης
Συντεταγμένες - Έτσι λέγονται το γεωγραφικό μήκος και πλάτος ενός τόπου
Ημέρες - Το δίσεκτο έτος έχει 366 …
Μοίρες - Μετρούμε τις γεωγραφικές συντεταγμένες σε …
Βόρειο - Σε αυτό το ημισφαίριο βρίσκεται ο Καναδάς
Ρο - Το έχει και η υδρόγειος
Ισημερινός - Νοητός κύκλος που χωρίζει τη Γη σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο
Νότιο - Σε αυτό το ημισφαίριο βρίσκεται η Νέα Ζηλανδία
Ουράνιο - Η Γη είναι ένα… σώμα
Σφαίρα - Η υδρόγειος…  είναι η αναπαράσταση της Γης σε σμίκρυνση