Οι πόλοι, ο Ισημερινός, οι παράλληλοι κύκλοι και οι μεσημβρινοί της Γης - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στο 2ο κεφάλαιο, της Α' ενότητας του βιβλίου της Γεωγραφίας της ΣΤ' Δημοτικού, με τίτλο "Οι πόλοι, ο Ισημερινός, οι παράλληλοι κύκλοι και οι μεσημβρινοί της Γης", θα μάθουμε για τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι, έχουμε χωρίσει νοητά την γη σε κομμάτια, προκειμένου να μπορούμε να υπολογίσουμε τις αποστάσεις και τις θέσεις κάθε περιοχής.

Ισημερινός: ονομάζεται η φανταστική γραμμή που χωρίζει τη Γη σε δύο ημισφαίρια, το βόρειο και το νότιο.
Μεσημβρινός: ονομάζεται κάθε ημικύκλιο που ενώνει τους δύο πόλους της Γης.
Πρώτος Μεσημβρινός: ονομάζεται ο μεσημβρινός που χωρίζει τη Γη στο δυτικό και στο ανατολικό ημισφαίριο και περνά από το Γκρίνουϊτς του Λονδίνου.
Παράλληλος: ονομάζεται κάθε κύκλος παράλληλος προς τον Ισημερινό.
Πόλοι: ονομάζονται το βορειότερο και το νοτιότερο άκρο της Γης.

Παρατηρήστε την υδρόγειο σφαίρα και πείτε τι ενώνει ο νοητός άξονας της Γης και από πού περνά. Βρείτε με βάση τα σημεία του ορίζοντα σε ποιον πόλο είναι πιο κοντά η χώρα μας.
Ο νοητός άξονας της Γης ενώνει τον Βόρειο με τον Νότιο πόλο, περνώντας από το κέντρο της υδρογείου. Η χώρα μας βρίσκεται κοντύτερα στον βόρειο πόλο.

Ας εντοπίσουμε στον παγκόσμιο χάρτη της τάξης μας την Ισπανία, τη Νιγηρία, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τη Βενεζουέλα και ας βρούμε ποιες από αυτές τις χώρες βρίσκονται στο βόρειο και ποιες στο νότιο ημισφαίριο.
Βόρειο ημισφαίριο: Ισπανία, Νιγηρία, Ιαπωνία και Βενεζουέλα.
Νότιο ημισφαίριο: Αυστραλία

Βρείτε στην υδρόγειο σφαίρα τον Ισημερινό. Ταξιδέψτε κατά μήκος του και ονομάστε τις χώρες που θα συναντήσετε.
Ξεκινώντας από την Νότια Αμερική, ακολουθώντας τον Ισημερινό, θα περάσουμε από τις εξής χώρες: Εκουαδόρ, Κολομβία, Βραζιλία, Γκαμπόν, Κονγκό, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Ουγκάντα, Κένυα, Σομαλία, Μαλδίβες, Ινδονησία, Κιριμπάτι.

Ταξιδέψτε κατά μήκος του Ισημερινού, εντοπίστε τις χώρες των παραπάνω εικόνων και συζητήστε για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που παρατηρείτε στις φωτογραφίες.
• Η Ινδονησία είναι νησιωτικό κράτος της Νοτιοανατολικής Ασίας, που απαρτίζεται από περίπου 18.000 νησιά. Με πληθυσμό 268.074.600 κατοίκων σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις για το 2019, είναι η τέταρτη πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο και έχει το μεγαλύτερο πληθυσμό. Η πρωτεύουσά της είναι η Τζακάρτα και το κλίμα της τροπικό.

• Το Βόρνεο είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο και το μεγαλύτερο νησί της Ασίας. Βρίσκεται βόρεια της Αυστραλίας, στη θαλάσσια περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Το νησί ανήκει διοικητικά σε τρεις χώρες: Μπρουνέι και Μαλαισία στον βορρά, και Ινδονησία στον νότο. Το τοπωνύμιο του νησιού είναι Καλιμαντάν, αν και συχνά ως Καλιμαντάν αναφέρεται μόνο το τμήμα του νησιού που ανήκει στην Ινδονησία. Το Βόρνεο περιλαμβάνει ένα από τα παλαιότερα τροπικά δάση στον κόσμο.

• Ο Αμαζόνιος είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Γης. Διαρρέει τη Νότια Αμερική από τις Άνδεις ως τις εκβολές του, στον Ατλαντικό ωκεανό. Το συνολικό μήκος του να ανέρχεται σε 6.992 χλμ. και θεωρείται ο δεύτερος μακρύτερος ποταμός στη Γη. Το εμβαδόν της λεκάνης απορροής του είναι 6.915.000 χλμ² και είναι η μεγαλύτερη στη Γη. Ως πηγή του έχει αναγνωριστεί το όρος Μίσμι στο νότιο Περού.

• Η Ουγκάντα είναι χώρα της Αφρικανικής ηπείρου με πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη την Καμπάλα. Βρίσκεται δίπλα στη λίμνη Βικτόρια και συνορεύει με το Κονγκό, το νότιο Σουδάν και την Κένυα. Έχει έκταση 236.040 τ.χλμ. και πληθυσμό 40.006.700 κατοίκους σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση του 2019 (κατατάσσεται 35η στον κόσμο). Επίσημες γλώσσες της είναι η αγγλική και η σουαχίλι. Η Ουγκάντα βρίσκεται στο κεντρικό αφρικανικό οροπέδιο. Επειδή η Ουγκάντα βρίσκεται στον ισημερινό, το κλίμα της είναι τροπικό, αλλά λόγω του μεγάλου υψόμετρου οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες, με τις βορειότερες περιοχές να είναι θερμότερες από τις νότιες επειδή βρίσκονται σε μικρότερο υψόμετρο.

• Η Κένυα είναι χώρα της ανατολικής Αφρικής με έκταση 580.367 τ.χλμ. και πληθυσμό 52.214.791, (μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2019). Συνορεύει νοτιοδυτικά με την Τανζανία, δυτικά με την Ουγκάντα και βρέχεται από τη λίμνη Βικτόρια, βορειοδυτικά με το Νότιο Σουδάν, βόρεια με την Αιθιοπία, βορειοανατολικά και ανατολικά με την Σομαλία και νοτιοανατολικά βρέχεται από τον Ινδικό ωκεανό. Πρωτεύουσα είναι το Ναϊρόμπι.

Βρες στον παγκόσμιο χάρτη της τάξης σου σε ποιο ημισφαίριο ανήκει η Ελλάδα σε σχέση με: α) τον Μεσημβρινό του Γκρίνουϊτς, β) τον Ισημερινό.
α) Η Ελλάδα βρίσκεται στο ανατολικό ημισφαίριο.
β) Η Ελλάδα βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο.

Κεφ. 2: Οι πόλοι, ο Ισημερινός, οι παράλληλοι κύκλοι και οι μεσημβρινοί της Γης - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων


1. Βρες στον χάρτη της τάξης σου ανάμεσα σε ποιους μεσημβρινούς και σε ποιους παράλληλους κύκλους βρίσκεται η ευρωπαϊκή ήπειρος.
Η Ευρώπη βρίσκεται μεταξύ των μεσημβρινών 25°Δ και 70°Α και μεταξύ των παραλλήλων 34°Β και 80°Β.

2. Να αντιστοιχίσεις τις λέξεις της ομάδας Α με τις λέξεις ή φράσεις της ομάδας Β.
Πρώτος Μεσημβρινός - Περνά από το αστεροσκοπείο του Γκρίνουϊτς
Ισημερινός - Χωρίζει τη Γη σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο
Βόρειο ημισφαίριο - Σε αυτό βρίσκεται η Ελλάδα
Νότιο ημισφαίριο - Σε αυτό βρίσκεται η Αυστραλία

3. Με τη βοήθεια του παγκόσμιου χάρτη της τάξης σου, πραγματοποίησε ένα νοερό ταξίδι κατά μήκος του Πρώτου Μεσημβρινού ξεκινώντας από τον Βορρά με κατεύθυνση προς τον Νότο. Γράψε από ποιες χώρες θα περάσεις.
Ξεκινώντας το ταξίδι μας, από τα Βόρεια της Ευρώπης, θα περάσουμε από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και την Ισπανία και από τις χώρες της Αφρικής Αλγερία, Μάλι, Μπουρκίνα Φάσο και Γκάνα.

4. Ζωγράφισε την υδρόγειο σφαίρα και ένωσε δύο τόπους που ανήκουν σε διαφορετικά ημισφαίρια.
Το κάθε παιδί ενώνει τις χώρες που επιθυμεί. Για παράδειγμα μπορεί να ενώσει την Ελλάδα με την Αργεντινή, την Ρωσία με το Αμπουντάμπι ή την Αυστραλία με τον Καναδά.