Πάμε να δούμε πως τις λύνουμε.
1. Τοποθετήστε στην ιστορική γραμμή τα γεγονότα του 20ου αιώνα που λείπουν:
1912-1913: Βαλκανικοί πόλεμοι
1914-1919: Α' Παγκόσμιος Πόλεμος
1922: Μικρασιατική Καταστροφή
1940-1945: Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
2. Αντιστοιχίστε τα πρόσωπα της στήλης Α' με τις ιδιότητες της στήλης Β'.
1-β, 2-γ, 3-α, 4-δ
3. Αφού συμπληρώσετε τα κενά που υπάρχουν στο παρακάτω κείμενο, συζητήστε στην τάξη για τη σημασία του Μακεδονικού Αγώνα και της εξέγερσης στο χωριό Θέρισο της Κρήτης.
Μακεδονικός Αγώνας ονομάζεται η ένοπλη σύγκρουση Ελλήνων και Βουλγάρων ανταρτών στο χώρο της Μακεδονίας την περίοδο 1904-1908. Ο νεαρός αξιωματικό Παύλος Μελάς σκοτώθηκε σε σύγκρουση με τον τουρκικό στρατό στο χωριό Σιάτιστα της Καστοριάς, στις 13 Οκτωβρίου 1904. Τον Μάρτιο του 1905 ξέσπασε στο χωριό Θέρισο της Κρήτης ένοπλη εξέγερση, με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο και κύριο αίτημα την ένωση του νησιού με την Ελλάδα.
4. Αναζητήστε σε εγκυκλοπαίδειες και στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα www.venizelos-foundation.gr πληροφορίες σχετικά με τη ζωή και τη δράση του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Ο Ελευθέριος K. Βενιζέλος ήταν Έλληνας πολιτικός που διετέλεσε πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας και επτά φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Γεννήθηκε στις Μουρνιές Χανίων, στις 11 Αυγούστου/23 Αυγούστου 1864 και πέθανε στο Παρίσι, στις 18 Μαρτίου του 1936. Ως πολιτικός έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στο Κρητικό Ζήτημα, όπως επίσης και στα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας από το 1910 έως τον θάνατό του το 1936.
Οι τρεις σημαντικότεροι σταθμοί στην πολιτική ζωή του Βενιζέλου ήταν:
• Η οργάνωση του Κινήματος του Θερίσου,
• Η ανάληψη της πρωθυπουργίας της Κρητικής Πολιτείας το 1910,
• Η ανάληψη της πρωθυπουργίας της Ελλάδας, κατόπιν προσκλήσεως του Στρατιωτικού Συνδέσμου, λίγους μήνες αργότερα.
Τάχθηκε υπέρ της Αντάντ, από την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διαφωνώντας ανοιχτά με την στάση ουδετερότητας του Βασιλιά. Λόγω αυτής της διαφωνίας παραιτήθηκε από πρωθυπουργός (αν και είχε εκλεγεί) με αποτέλεσμα να οδηγηθεί η χώρα στον Εθνικό Διχασμό.
Επέστρεψε στην πρωθυπουργία την περίοδο 1917 - 1920, όμως εγκατέλειψε την χώρα μας μετά την ήττα του στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920.
Επέστρεψε πάλι το 1924 για λίγους μήνες και το 1928 εξελέγη ξανά πρωθυπουργός.
Τον Ιανουάριο του 1933 έγινε για μία τελευταία φορά πρωθυπουργός και τον Μάρτιο του 1935 μετά από απόπειρα πραξικοπήματος κατέφυγε στο Παρίσι, όπου και τελικά απεβίωσε.
5. Να συμπληρώσετε τα κενά που υπάρχουν στο παρακάτω κείμενο:
Ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος ξέσπασε τον Οκτώβριο του 1912. Ο ελληνικός στρατός κινήθηκε προς δύο κατευθύνσεις: προς την Ήπειρο και τη Μακεδονία. Τον Ιούνιο του 1913 ξέσπασε ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος. Τότε ο ελληνικός στρατός κέρδισε σημαντικές νίκες και κατέλαβε την υπόλοιπη Κεντρική καθώς και την Ανατολική Μακεδονία. Μετά τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους το ελληνικό κράτος διπλασίασε σχεδόν την έκτασή του.
6. Τοποθετήστε τις εξής χώρες στη συμμαχία που ανήκαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο: Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Αυστροουγγαρία, Γερμανία, Σερβία, Μαυροβούνιο, ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία.
Κεντρικές Δυνάμεις: Βουλγαρία, Τουρκία, Αυστροουγγαρία και Γερμανία
Σύμμαχοι (Αντάντ): Ελλάδα, Ρουμανία, Σερβία, Μαυροβούνιο, ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία
7. Σημειώστε στο χάρτη τις περιοχές που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος με τη Συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου / 10 Αυγούστου 1920).
8. Τοποθετήστε τους εξής όρους στη στήλη που ταιριάζουν: ουδετερότητα, Σύμμαχοι, Γερμανοί, Φιλελεύθεροι, Επιτροπή Εθνικής Άμυνας.
Κωνσταντίνος: Ουδετερότητα και Γερμανοί
Βενιζέλος: Σύμμαχοι, Φιλελεύθεροι και Επιτροπή Εθνικής Άμυνας
9. Λαμβάνοντας υπόψη σας τον «Εθνικό Διχασμό», με τη βοήθεια του δασκάλου σας, σημειώστε ποιες είναι οι συνέπειες της έλλειψης εθνικής ομοψυχίας και των εσωτερικών συγκρούσεων σε κρίσιμες περιόδους.
Ο Εθνικός διχασμός είναι ότι πιο καταστροφικό μπορεί να συμβεί σε μία χώρα. Σε περιπτώσεις έλλειψης ομοψυχίας και ομόνοιας, μία χώρα καθίσταται ευάλωτη στους κατακτητές, καθώς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τους εχθρούς αποτελεσματικά. Αν οι πολίτες δεν τα πηγαίνουν καλά μεταξύ τους, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να πολεμήσουν ο ένας δίπλα στον άλλον και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, την εξαθλίωση και την καταστροφή.
Επιπλέον, πολλές φορές οι άνθρωποι έχουν την τάση να κάνουν ακρότητες όταν είναι θυμωμένοι, με αποτέλεσμα σε περιπτώσεις διχασμού να αντιμάχονται φίλοι, γνωστοί ακόμα και αδέρφια μεταξύ τους. Έτσι, για μία ιδέα, πεποίθηση ή πολιτική θεωρεία, καταστρέφονται ανθρώπινες σχέσεις.
10. Χρωματίστε στο χάρτη με κόκκινο χρώμα την περιοχή της Σμύρνης που παραχωρήθηκε στη διοίκηση του ελληνικού στρατού το 1919 και με κίτρινο την περιοχή, όπου επεκτάθηκε.
11. Τοποθετήστε στην ιστορική γραμμή τα γεγονότα του Μεσοπολέμου που λείπουν:
1922: Μικρασιατική Καταστροφή
1923: Συνθήκη Λωζάννης
1936: Δικτατορία Μεταξά
1940: Εισβολή Ιταλών στην Ελλάδα
12. Συζητήστε στην τάξη και προσπαθήστε να καταγράψετε τα σπουδαιότερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Όταν οι πρόσφυγες κατέφθασαν στην Ελλάδα, ύστερα από την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, ήρθαν αντιμέτωποι με τεράστιες δυσκολίες.
Συγκεκριμένα, το πρώτο και βασικότερο θέμα που έπρεπε να επιλύσουν ήταν η εύρεση στέγης. Η χώρα μας δεν είχε τις υποδομές για να στεγάσει τόσους κατοίκους, ενώ παράλληλα οι θέσεις εργασίας ήταν περιορισμένες. Έτσι, αναγκάστηκαν να διαμένουν σε θέατρα, προαύλια εκκλησιών, σχολεία και γήπεδα. Έπειτα, έπρεπε να εξασφαλίσουν τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Τέλος, έπρεπε να αντιμετωπίσουν τον ρατσισμό και την αποξένωση, καθώς οι ντόπιοι τους έβλεπαν ως απειλή.
13. Τοποθετήστε τα γεγονότα στη σειρά αρχίζοντας από το παλαιότερο: ΟΧΙ, έναρξη Β' Παγκοσμίου Πολέμου, προέλαση ελληνικού στρατού στη Βόρεια Ήπειρο, τορπιλισμός «Έλλης».
1. Έναρξη Β' Παγκοσμίου Πολέμου
2. Τορπιλισμός «Έλλης»
3. ΟΧΙ
4. Προέλαση ελληνικού στρατού στη Βόρεια Ήπειρο
14. Σημειώστε στο χάρτη την προέλαση του ελληνικού στρατού στη Βόρεια Ήπειρο κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
15. Αναζητήστε στο διαδίκτυο, στις ιστοσελίδες http://www.ime.gr/chronnos και http://www.greekholocausts.gr πληροφορίες για την τριπλή Κατοχή της Ελλάδας (γερμανική, ιταλική και βουλγαρική) κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η κατοχή της Ελλάδας ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1941 ύστερα από τη γερμανική εισβολή και τερματίστηκε με την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων, τον Οκτώβριο του 1944.
Οι Γερμανοί, μέχρι τα τέλη Μαΐου του 1941, είχαν καταφέρει να υποτάξουν ολόκληρη τη χώρα. Κράτησαν υπό τον έλεγχό τους τις σημαντικότερες στρατηγικά περιοχές της Ελλάδας, ενώ η υπόλοιπη χώρα μοιράστηκε σε ζώνες ελέγχου των συμμαχικών προς τη Γερμανία χωρών, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Παράλληλα τοποθετήθηκε κατοχική κυβέρνηση στην χώρα μας, που συγκροτήθηκε από Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών.
Η γερμανική ζώνη ελέγχου όπως είπαμε, περιελάμβανε τις σημαντικότερες στρατηγικά περιοχές της Ελλάδας, δηλαδή την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κεντρική Μακεδονία και ορισμένα νησιά του Αιγαίου, καθώς και την Κρήτη. Μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας, τον Σεπτέμβριο του 1943, η γερμανική ζώνη ελέγχου επεκτάθηκε και στις περιοχές που έλεγχαν οι Ιταλοί. Η γερμανική κατοχή ήταν απίστευτα σκληρή και συνοδεύτηκε από φρικαλεότητες και εγκλήματα πολέμου, καθώς εφάρμοσε ευρέως την πρακτική των αντιποίνων σε βάρος άμαχου πληθυσμού.
Συγκεκριμένα, από το ξεκίνημα της κατοχής οι Γερμανοί εκτελούσαν αθώους αμάχους ως αντίποινα για την αντίσταση που συνάντησαν στις περιοχές τους. Από τις πρώτες περιπτώσεις μαζικών εκτελέσεων είναι οι σφαγές στα χωριά Κοντομαρί και Κάνδανος των Χανίων. Στις 2 Ιουνίου του 1941 (μία ημέρα μετά την ολοκλήρωση της κατάληψης της Κρήτης) οι Γερμανοί εκτέλεσαν στο χωριό Κοντομαρί 25 άνδρες ηλικίας 18 έως 50 ετών. Στις 3 Ιουνίου του 1941 κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό Κάνδανος ως αντίποινα για την αντίσταση που συνάντησαν από τους κατοίκους του.
Η αμέσως μεγαλύτερη ζώνη ελέγχου ήταν αυτή των Ιταλών και περιλάμβανε περίπου τα 2/3 της Ελλάδας. Η Ιταλική κατοχή ήταν επίσης ιδιαίτερα σκληρή, κυρίως στις περιοχές όπου οι Ιταλοί στόχευαν μελλοντικά να προσαρτήσουν στο κράτος τους. Έχοντας οι Ιταλοί δικά τους σχέδια για την επαναχάραξη των συνόρων στα Βαλκάνια προωθούσαν σχέδια διαμελισμού της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, καλλιέργησαν το αίσθημα αλυτρωτισμού σε πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι Τσάμηδες που ζούσαν κατά κύριο λόγο στην Θεσπρωτία. Επίσης, ενθάρρυναν τη δράση εξτρεμιστικών ομάδων Τσάμηδων εναντίον του ελληνικού πληθυσμού της Ηπείρου. Πέρα από την Τσαμουριά, η ιταλική πολιτική προώθησε τη δημιουργία κράτους που θα περιλάμβανε τον βλαχόφωνο πληθυσμό της περιοχής της Πίνδου, ορεινές περιοχές της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Δυτικής Μακεδονίας. Το Πριγκιπάτο της Πίνδου όμως (όπως ονομάστηκε), διαλύθηκε γρήγορα, όταν άρχισε η δράση του ΕΑΜ στην περιοχή, καθώς συνάντησε την αποδοκιμασία του βλαχόφωνου πληθυσμού.
Ο Βουλγαρικός στρατός εισήλθε στην Ελλάδα στις 20 Απριλίου του 1941 ακολουθώντας τις γερμανικές δυνάμεις και χωρίς να χρειαστεί να πραγματοποιήσει κάποια μάχη κατέλαβε την Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, εκτός από μία εδαφική ζώνη στον νομό Έβρου, που παρέμεινε στην γερμανική ζώνη κατοχής. Οι Βούλγαροι στοχεύοντας τον εκβουλγαρισμό της περιοχής και την οριστική προσάρτησή της από την Βουλγαρία, ακολούθησαν πολιτική εξόντωσης και απελάσεων του ελληνικού πληθυσμού της περιοχής. Πραγματοποίησαν απελάσεις δημοσίων υπαλλήλων, κλείσιμο ελληνικών σχολείων και διωγμό εκπαιδευτικών, αντικατάσταση Ελλήνων κληρικών από Βούλγαρους ιερείς και πραγματοποίηση μετονομασιών. Επίσης, με ένα σύστημα έκδοσης αδειών άσκησης επαγγέλματος κατέστησαν αδύνατη την άσκηση οποιουδήποτε επαγγέλματος από τους συμπατριώτες μας. Μέχρι τα τέλη του 1941 είχαν εκδιώξει περισσότερους από 100.000 Έλληνες πραγματοποιώντας παράλληλα εποικισμούς με βουλγαρικούς πληθυσμούς.
16. Ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια την περίοδο του 1940 ήταν το «Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του». Αφού το μελετήσετε, συγκρίνετε το με το «Η τελευταία Π.Α. εκατονταετία», που περιλαμβάνεται στο βιβλίο η Γλώσσα μου (σ. 39, τόμ Α'). Κατόπιν σημειώστε ποιες ομοιότητες διαπιστώνετε ανάμεσά τους.
Τα δύο έργα αναφέρονται στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-1941, περιγράφοντας την γενναιότητα και την ανδρεία των Ελλήνων στρατιωτών, που πολέμησαν μέσα σε αντίξοες συνθήκες. Συγκεκριμένα, και τα δύο μιλάνε για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι στρατιώτες στα αλβανικά βουνά, όπως την πείνα «μεραρχίες πειναλέων», «νηστικοί, ξελιγωμένοι» και «δίχως ψωμί». Αναφέρονται επίσης, στην δύσβατη μορφολογία του εδάφους «Τρέχουν σαν τρελοί στους βράχους.» και «είχαν βαδίσει μήνες και μήνες πάνου σε άγνωστε πέτρες, πάνου στο χιόνο...».
17. Με τη βοήθεια του δασκάλου σας, σημειώστε τις ομοιότητες ανάμεσα στην Επανάσταση του 1821 και την Εθνική Αντίσταση κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Επανάσταση του 1821 και η Εθνική Αντίσταση κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εμφανίζουν ομοιότητες, με πρώτη και βασικότερη το γεγονός πως και στις δύο ήμασταν οι αμυνόμενοι. Ο αγώνες είχε πατριωτικό χαρακτήρα και οι στρατιώτες μάχονταν για να απελευθερώσουν την πατρίδα τους. Η δεύτερη ομοιότητα είναι πως και στις δύο περιπτώσεις οι εχθροί υπερτερούσαν αριθμητικά και οι Έλληνες για να τους αντιμετωπίσουν χρησιμοποιούσαν την τακτική του κλεφτοπολέμου (εναντίον των Τούρκων) και του ανταρτοπόλεμου (εναντίον των Γερμανών / Βουλγάρων / Ιταλών). Δηλαδή, και στις δύο περιπτώσεις οι στρατιώτες κρύβονταν στα βουνά και έκαναν αιφνιδιαστικές επιθέσεις. Τέλος, η πιο θλιβερή ομοιότητα των δύο, ήταν η βιαιότητα και η απανθρωπιά των κατακτητών, απέναντι σε εμάς.
Παρά τις αντίξοες συνθήκες όμως, οι Έλληνες πολεμούσαν με αυταπάρνηση, με μοναδικό στόχο την ελευθερία.
18. Τοποθετήστε στην ιστορική γραμμή τα γεγονότα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα που λείπουν:
1944: Τερματισμός της κατοχής και απελευθέρωση της Ελλάδας
1955: Πραγματοποιήθηκαν τα Σεπτεμβριανά
1967: Επιβλήθηκε η δικτατορία στην Ελλάδα
1973-1974: Εξέγερση του Πολυτεχνείου και κατάρρευση της δικτατορίας.
19. Αναζητήστε σε εγκυκλοπαίδειες και το διαδίκτυο, στις ιστοσελίδες http://library.ucy.ac.cy/digital_library/greek/simae/eoka_gr.htm, http://myweb.cytanet.com.cy/iaae5559/greek_main.htm, ... πληροφορίες σχετικά με τη δράση της Ε.Ο.Κ.Α.
Η Ε.Ο.Κ.Α. (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών) ήταν μία ελληνοκυπριακή και αντάρτικη οργάνωση, που έδρασε στην Κύπρο, κατά τη χρονική περίοδο 1955-1959, με διακηρυγμένο σκοπό την αυτοδιάθεση της Κύπρου, την απαλλαγή από τη Βρετανική Αποικιοκρατία και τελικά την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ άρχισε 30 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου 1955, με εκρήξεις στη Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα.
Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι εκρήξεις έγιναν:
α) Στον κυβερνητικό ραδιοσταθμό,
β) Στην Αρχιγραμματεία,
γ) Στο Γραφείο Παιδείας,
δ) Σε εγκαταστάσεις πίσω από τους στρατώνες Γούλσλεϋ.
Στη Λάρνακα προκλήθηκαν εκρήξεις:
α) Στον κεντρικό αστυνομικό σταθμό,
Β) Στο διοικητήριο,
γ) Στο δικαστικό μέγαρο,
δ) Στο σπίτι του αστυνόμου Μίλιγκ,
ε) Στο σπίτι του διοικητή Μουφτιζαντέ.
Στη Λεμεσό η επίθεση έγινε εναντίον του κεντρικού αστυνομικού σταθμού και του αστυνομικού σταθμού της συνοικίας Αγίου Ιωάννη. Στην επαρχία της Αμμοχώστου προσβλήθηκε η αποθήκη στρατιωτικού καταυλισμού, ενώ μια άλλη ομάδα της ίδιας επαρχίας αποπειράθηκε να πυρπολήσει τη βενζιναποθήκη του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού της επισταθμίας Δεκέλειας.
Συμπεραίνουμε λοιπόν πως τη μεγαλύτερη επιτυχία την είχε η ομάδα του Μάρκου Δράκου στη Λευκωσία, η οποία κατάφερε να προκαλέσει ζημιά στον ραδιοφωνικό πομπό αξίας 150 χιλιάδων αμερικάνικων δολαρίων.
Κατά τη διάρκεια των ενεργειών της 1ης Απριλίου, ο Μόδεστος Παντελής, από το Λιοπέτρι πέθανε από ηλεκτροπληξία στην προσπάθεια του ν' αποκόψει ηλεκτροφόρα σύρματα, ούτως ώστε να επέλθει συσκότιση και έτσι να μπορέσουν να δράσουν πιο αποτελεσματικά οι ομάδες της ΕΟΚΑ στην Αμμόχωστο.
0 Σχόλια