Τα Γράμματα και οι Φθόγγοι της ελληνικής αλφαβήτας

Για να μιλήσουμε, βγάζουμε από το στόμα μας διάφορες φωνές, τις οποίες ενώνουμε για να σχηματίσουμε λέξεις. Τις φωνές αυτές τις ονομάζουμε φθόγγους.Για παράδειγμα η λέξη μαμά, σχηματίζεται από τους φθόγγους μ, α, μ και α, ενώ η λέξη παπούτσι από τους π, α, π, ου, τσ και ι.

Η γλώσσα μας έχει 25 φθόγγους, που είναι οι ακόλουθοι: α, ε, ι, ο, ου, β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, μ,  ν, π, ρ, σ, τ, φ, χ, μπ, ντ, γκ, τσ και τζ.

Για να παραστήσουμε, να γράψουμε δηλαδή αυτούς τους 25 φθόγγους στο χαρτί, χρησιμοποιούμε κάποια σύμβολα (σχεδιάκια) που τα ονομάζουμε γράμματα. Π.χ. τους φθόγγους που προφέρουμε όταν λέμε τη λέξη καπέλο, τους παριστάνουμε με τα γράμματα κ, α, π, ε, λ, ο.

Τα γράμματα που χρησιμοποιούμε για να γράψουμε τους φθόγγους της γλώσσας μας είναι 24 και διακρίνονται σε κεφαλαία και μικρά. Κάθε κεφαλαίο γράμμα έχει και το μικρό του, όπως και κάθε μικρό γράμμα έχει και το κεφαλαίο του.

Α   α άλφα	Η   η ήτα	Ν   ν νι	Τ   τ ταυ
Β   β βήτα	Θ   θ θήτα	Ξ   ξ ξι	Υ   υ ύψιλον
Γ   γ γάμα	Ι    ι γιώτα	Ο   ο όμικρον	Φ   φ φι
Δ   δ δέλτα	Κ   κ κάπα	Π   π πι	Χ   χ χι
Ε   ε έψιλον	Λ   λ λάμδα	Ρ   ρ ρο	Ψ   ψ ψι
Ζ   ζ ζήτα	Μ   μ μι	Σ   σ σίγμα	Ω   ω ωμέγα

Όλα μαζί αποτελούν το αλφάβητο της ελληνικής γλώσσας ή το ελληνικό αλφάβητο και γράφονται με συγκεκριμένη σειρά, που ονομάζεται αλφαβητική.

Όταν λέμε φθόγγους στη σειρά, τότε λέμε λέξεις και όταν γράφουμε γράμματα στη σειρά, τότε γράφουμε λέξεις.

Αντιστοιχία φθόγγων και γραμμάτων

Παρατηρώντας προσεκτικά τους φθόγγους και τα γράμματα, βλέπουμε πως το ελληνικό αλφάβητο δεν έχει ξεχωριστά γράμματα για όλους τους φθόγγους.
Έτσι για να γράψουμε τους φθόγγους ου, μπ, ντ, γκ, τσ και τζ, χρησιμοποιούμε δύο γράμματα για τον καθένα, ενώ αντίθετα, για το φθόγγο ο έχουμε δύο γράμματα, το ο και το ω (ώ-ρα) και για τον φθόγγο ι έχουμε τρία γράμματα η, ι, υ, (κυ-νή-γι, δί-κτυ-ο).