Ο παραπάνω χάρτης της Κύπρου περιλαμβάνει μια διαχωριστική γραμμή, η οποία καθορίζει την κατανομή του πληθυσμού της από το 1974 κι έπειτα. Ας συζητήσουμε μαζί για τον διαχωρισμό των Κυπρίων που προκαλεί αυτή η γραμμή, η «γραμμή του Αττίλα».
Πράσινη γραμμή ή «Γραμμή Αττίλα», ονομάζεται η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των ελεύθερων και των κατεχομένων περιοχών της Κύπρου, μετά το 1974, με έκταση μήκους περίπου 300 χιλιομέτρων. Η «Πράσινη Γραμμή» διχοτομεί τη Λευκωσία, καθιστώντας την σήμερα, ως τη μόνη διαιρεμένη πρωτεύουσα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το βράδυ της 21ης Δεκεμβρίου 1963, από ένα φαινομενικά ασήμαντο επεισόδιο, ξέσπασαν δικοινοτικές ταραχές αρκετά μεγάλης έντασης και έκτασης. Συγκεκριμένα, η Τουρκία άρχισε να απειλεί με επέμβαση στη Μεγαλόνησο, πράγμα που έδωσε την αφορμή στη Μεγάλη Βρετανία να επιβάλει ένα από τα παλιά της σχέδια, δηλαδή τον διαχωρισμό μεταξύ των ελληνοκυπριακών και των τουρκοκυπριακών περιοχών.
Στις 30 Δεκεμβρίου 1963 στη Λευκωσία, υπογράφηκε η σχετική συμφωνία (σε συνεννόηση με την Αθήνα και την Άγκυρα), που σήμανε και την παύση των εχθροπραξιών, από τον βρετανό υπουργό Αποικιών Ντάνκαν Σάντις, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, τον Αντιπρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας δρα Φαζίλ Κιουτσούκ, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής Γλαύκο Κληρίδη και τον Πρόεδρο της Τουρκοκυπριακής Κοινοτικής Συνέλευσης Ραούφ Ντεκτάς.
Ο λόγος που ονομάστηκε «Πράσινη» είναι ότι όταν ανατέθηκε στον Βρετανό υποστράτηγο Πίτερ Γιανγκ, η οριοθέτηση της διαχωριστικής γραμμής, αυτός τη χάραξε πάνω στο χάρτη με ένα πράσινο μολύβι.
Σκοπός της ήταν η αποτροπή της κλιμάκωσης της έντασης, μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Η «Γραμμή του Αττίλα» αρχικά εκτεινόταν στη Λευκωσία, στη συνέχεια όμως, επεκτάθηκε και οριοθέτησε τους έξι τουρκοκυπριακούς θύλακες, που δημιουργήθηκαν μετά τα αιματηρά επεισόδια του Δεκεμβρίου. Το 1968, η ένταση χαλάρωσε σε μεγάλο βαθμό, όταν άρχισαν οι δικοινοτικές συνομιλίες μεταξύ του Γλαύκου Κληρίδη και του Ραούφ Ντενκτάς, με σκοπό την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Επ' ευκαιρίας, άνοιξαν και οι οδοί Λήδρας και Ερμού, ούτως ώστε να εξυπηρετούνται οι Τουρκοκύπριοι που εργάζονταν στον ελληνοκυπριακό τομέα.
Η εξομάλυνση των σχέσεων των δυο κοινοτήτων διακόπηκε απότομα στις 15 Ιουλίου 1974, όταν έγινε το ελλαδικό πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή που ακολούθησε. Ύστερα από τον «Αττίλα 2», στις 14 Αυγούστου του 1974, η γραμμή του Αττίλα, επεκτάθηκε σε μήκος 300 χιλιομέτρων, χωρίζοντας τις κατεχόμενες και τις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου. Κατά πλάτος της «Πράσινης Γραμμής» δημιουργήθηκε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, που επιτηρείται από τα Ηνωμένα Έθνη.
Κατά καιρούς έχουν σημειωθεί επεισόδια, ανάμεσα σε Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους, κατά μήκος της «Πράσινης Γραμμής», με σοβαρότερα αυτά που έγιναν στις 11 Αυγούστου του 1996. Συγκεκριμένα, Ελληνοκύπριοι διαδηλωτές, παρά την απαγόρευση εισόδου, εισήλθαν στη Νεκρή Ζώνη, στην περιοχή της Δερύνειας και δέχθηκαν επίθεση από Τουρκοκύπριους πολίτες και αστυνομικούς, που οδήγησε στον θάνατο τον 24χρονο Τάσσο Ισαάκ. Τρεις μέρες αργότερα, σκοτώθηκε ο 26χρονος Ελληνοκύπριος Σολωμός Σολωμού, από πυρά Τουρκοκυπρίων, κατά την προσπάθειά του να ανέβει στον ιστό και να κατεβάσει μια τουρκική σημαία, ως ένδειξη πένθους για τον θάνατο του εξαδέλφου του Τάσσου Ισαάκ.
Η τουρκοκυπριακή «κυβέρνηση» αποφάσισε τον Απρίλιο του 2003, να επιτρέψει τη διέλευση προς τα Κατεχόμενα και έως σήμερα έχει ανοίξει πέντε πύλες εισόδου κατά μήκος της «Πράσινης Γραμμής». Στις 9 Μαρτίου 2007, με απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης, κατεδαφίστηκε το οδόφραγμα της οδού Λήδρας στη Λευκωσία, ως ένα πρώτο βήμα για την αποστρατιωτικοποίηση ολόκληρης της πόλης.
Δείτε περισσότερα εδώ: Πράσινη Γραμμή
Ας συζητήσουμε μαζί πώς στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού τα πολιτιστικά μνημεία καταστράφηκαν και η σύνθεση του πληθυσμού άλλαξε δραματικά ύστερα από τον Ιούλιο του 1974.
Ύστερα από την Τουρκική εισβολή το 1974, προστέθηκαν στην Τουρκοκυπριακή μειονότητα οι έποικοι, δηλαδή Τούρκοι, που εγκαταστάθηκαν στο νησί, από το εσωτερικό της Τουρκίας. Αυτοί είναι οι υπαίτιοι για την λεηλασία των πολιτιστικών μνημείων, δηλαδή αρχαιολογικών χώρων, εκκλησιών, μοναστηριών και κλοπή εικόνων και εκκλησιαστικών κειμηλίων. Η κυπριακή κυβέρνηση και η UNESCO έκαναν προσπάθειες, για να διασώσουν τα πολιτιστικά μνημεία, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Πέρα από τις υλικές καταστροφές, αυτή η εισβολή ανάγκασε τους Ελληνοκυπρίους κατοίκους του κατεχόμενου εδάφους, να παρατήσουν την ιδιοκτησία τους και να εγκατασταθούν στις νότιες περιοχές. Συγκεκριμένα, 200.000 Ελληνοκύπριοι αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες μέσα στην ίδια τους την πατρίδα, ενώ πολλές χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν ή αγνοούνται.
Συζητήστε μεταξύ σας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι, όταν ξαφνικά κάποιος τους υποχρεώνει να γίνουν πρόσφυγες. Τι θα έπρεπε να κάνει η διεθνής κοινότητα μπροστά σ’ αυτή την αδικία;
Δεν μπορούμε να φανταστούμε πόσο επώδυνο είναι για έναν άνθρωπο να αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι του, τον τόπο του και την ιδιοκτησία του, ξέροντας πως πιθανότατα δεν θα ξαναγυρίσει ποτέ. Είναι σαν να τους ξεριζώνεις από τις ρίζες τους. Η διεθνής κοινότητα θα έπρεπε να κάνει τα πάντα ώστε να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους να επιστρέψουν στα σπίτια τους, εάν αυτό είναι δυνατόν (πράγμα που δυστυχώς δεν κάνει) ή διαφορετικά, να τους βοηθήσει στο καινούριο τους ξεκίνημα, προσφέροντας εργασία, κατοικία ή κάποια οικονομική ενίσχυση.
Εντοπίστε τις πόλεις αυτές στον χάρτη της Κύπρου. Ποιες από αυτές, αν και δημιουργήθηκαν από τους Έλληνες, δεν τους ανήκουν;
Οι περιοχές Κερύνεια και ένα μέρος της Λευκωσίας, δεν ανήκουν στους Ελληνοκυπρίους, καθώς βρίσκονται στα κατεχόμενα εδάφη, στην ανατολική μεριά της «γραμμής του Αττίλα».
Διαμορφώνουμε προτάσεις για μια ειρηνική συμβίωση των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων σήμερα.
Για να επιτευχθεί η ειρηνική συμβίωση των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, πρέπει να δημιουργήσουν ξανά, ένα ενιαίο κράτος, αφήνοντας πίσω τις διαφορές τους. Για να γίνει αυτό πρέπει να σταματήσει ο βανδαλισμός των πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων, ενώ παράλληλα πρέπει να δείξουν αλληλοσεβασμό στις ιδιαιτερότητες του κάθε λαού. Επιπλέον, θα πρέπει και οι δύο μεριές να απομακρύνουν τα στρατεύματά τους, καθώς μόνο έτσι θα μπορέσουν να νιώσουν ασφάλεια οι κάτοικοι. Τέλος, οι Τούρκοι θα πρέπει να επιστρέψουν τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων που έδιωξαν από τον τόπο τους. Η Ε.Ε. θα μπορούσε να βοηθήσει αρκετά αυτό το εγχείρημα, καθώς η Κύπρος είναι ένα κράτος-μέλος της, αλλά δυστυχώς δεν παίρνει ουσιαστική θέση.
Κεφ. 45: Κύπρος: το ανθρωπογενές περιβάλλον - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων
1. Διάβασε το παρακάτω κείμενο και βρες τα στοιχεία που ενώνουν την Κύπρο με τη βυζαντινή ιστορία. Γράψε τα συμπεράσματά σου.
Μελετώντας το κείμενο του τετραδίου εργασιών, καταλαβαίνουμε πως η Κύπρος ήταν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του Βυζαντίου και για αυτό, οι αυτοκράτορες φρόντιζαν να την προστατεύουν από τις πειρατικές επιθέσεις, στέλνοντας «ηρωικούς Έλληνες πολέμαρχους», τους ακρίτες.
2. Η Αφροδίτη, η θεά της ομορφιάς, επονομάζεται Αφροδίτη Παφία, επειδή ένα πολύ σημαντικό ιερό της βρίσκεται στην Κύπρο. Στον κόλπο της Αμμοχώστου η περιοχή της Σαλαμίνας κατοικήθηκε στην αρχαιότητα από τον Τεύκρο, γιο του Τελαμώνα, βασιλιά της νήσου Σαλαμίνας του Σαρωνικού.
Τι παρατηρείς από αυτές τις πληροφορίες που πήρες;
Οι Έλληνες και οι Κύπριοι ήταν δύο λαοί, με πολλά κοινά πολιτιστικά στοιχεία. Συγκεκριμένα, μιλούσαν την ίδια γλώσσα, λάτρευαν τους ίδιους θεούς και είχαν παρόμοιο τρόπο ίδρυσης αποικιών, δηλαδή και οι δύο έδιναν τα ονόματα των πατρίδων τους και η μητρόπολη με την αποικία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους.
3. Έχετε γνωστούς ή φίλους Κυπρίους; Αν ναι, ζητήστε τους να σας στείλουν μία κάρτα με μνημείο ή αξιοθέατο μιας περιοχής, για να γνωρίσετε κι εσείς κάτι όμορφο από το νησί. Αν όχι, μπείτε στο διαδίκτυο και διαλέξτε εικόνα που προκαλεί τον θαυμασμό σας. Ο δάσκαλος ή η δασκάλα θα σας βοηθήσουν να βρείτε διεύθυνση στο διαδίκτυο.
Αν έχουμε φίλους ή γνωστούς Κυπρίους, τότε τους ζητάμε να μας στείλουν μία κάρτα, όπως λέει και η άσκηση. Αν δεν έχουμε, με ένα κλικ εδώ: Τμήμα Αρχαιοτήτων ή γράφοντας απλώς "μνημεία της Κύπρου" σε μια μηχανή αναζήτησης, μπορούμε να βρούμε χιλιάδες φωτογραφίες.
0 Σχόλια