Τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στο 31ο κεφάλαιο, της Γ' ενότητας του βιβλίου της Γεωγραφίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας", θα μάθουμε για τη δημιουργία τους, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ζωής σε αυτά και τέλος, για τις έννοιες της αστυφιλίας και της αστικοποίησης.

Αστικοποίηση: ονομάζεται το φαινόμενο της αύξησης του ποσοστού των ανθρώπων, που ζουν στις πόλεις σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα.
Αστυφιλία: ονομάζεται το φαινόμενο της εγκατάλειψης της περιφέρειας, με σκοπό την εγκατάσταση σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο.

Ας προσπαθήσουμε να δώσουμε απάντηση στα ερωτήματα αυτά και να χαρακτηρίσουμε την καθημερινή ζωή των κατοίκων ενός μεγάλου αστικού κέντρου.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι εγκαταλείπουν τα χωριά και τις κωμοπόλεις, για να εγκατασταθούν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους σε αυτήν την απόφαση, είναι κυρίως κοινωνικοί και οικονομικοί.
Κοινωνικοί: Η πόλη προσφέρει μια πιο δελεαστική ζωή, από ότι τα μικρά χωριά, καθώς υπάρχει μία πληθώρα επιλογών διασκέδασης, σπουδών και υπηρεσιών. Επιπλέον, στις μεγάλες πόλεις υπάρχουν αρκετές ιατροφαρμακευτικές δομές και καταρτισμένοι γιατροί.
Οικονομικοί: Η πόλη προσφέρει περισσότερες επιλογές για εργασία, καθώς υπάρχει μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη, το εμπόριο ακμάζει και οι εταιρίες είναι πολλές.
Δυστυχώς όμως η ζωή στην πόλη έχει πολλά αρνητικά. Η ποιότητα ζωής στην πόλη είναι πολύ χαμηλή, καθώς η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ηχορύπανση και το κυκλοφοριακό πρόβλημα, σε συνδυασμό με την έλλειψη πρασίνου, κάνουν μεγάλη ζημιά στην υγεία των κατοίκων. Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής,  η αποξένωση των κατοίκων και η αυξημένη εγκληματικότητα προκαλούν στους ανθρώπους στρες, κατάθλιψη και μοναξιά.

Με την ερήμωση της περιφέρειας κινδυνεύουν να χαθούν πολλά από τα πολιτιστικά στοιχεία μιας περιοχής (ήθη, έθιμα, τοπικά πανηγύρια κ.α.). Σκεφτείτε και αναφέρετε τους λόγους εξαιτίας των οποίων μπορεί να χαθούν τα στοιχεία αυτά.
Τα πολιτιστικά στοιχεία της περιφέρειας κινδυνεύουν να χαθούν οριστικά, για τους εξής λόγους:
• Η νέα γενιά που θα αποτελούσε το συνεχιστή της παράδοσης, εγκαταλείπει την περιφέρεια και επιλέγει να ζει στις πόλεις.
• Οι νέες μόδες που έρχονται από το εξωτερικό παρουσιάζουν τις παραδόσεις και τα έθιμα μας ως παλιομοδίτικα, με αποτέλεσμα οι νέοι να τα απορρίπτουν απλά επειδή δεν "συμβαδίζουν με την εποχή"
• Το σχολείο δεν ασχολείται με τα ήθη και τα έθιμα του τόπου, έτσι τα παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να τα γνωρίσουν.
• Η νέα γενιά έχει την λανθασμένη νοοτροπία ότι οποιοδήποτε έθιμο της χώρα μας είναι ανόητο και αδιάφορο, ενώ αντίθετα οποιοδήποτε έθιμο υπάρχει στο εξωτερικό αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού και γίνεται μόδα. Έτσι αντί να συνεχίζουμε και να αναβιώνουμε τις δικές μας παραδόσεις, που είναι εξαιρετικές και κουβαλάνε την βιωματική ιστορία των προγόνων μας, εμείς επιλέγουμε να γιορτάζουμε το Black Friday και το Halloween.

Να αναλάβετε για λίγο τη διακυβέρνηση της χώρας. Γίνετε υπουργοί, σύμβουλοι, βουλευτές… Ποια μέτρα θα προτείνατε, ώστε να σταματήσει το φαινόμενο της αστυφιλίας και να επιστρέψει πάλι η ζωή στα όμορφα, αλλά εγκαταλελειμμένα μέρη της ελληνικής περιφέρειας;
Για να σταματήσει το φαινόμενο της αστυφιλίας πρέπει να βελτιώσουμε τις συνθήκες ζωής στα χωριά, ώστε να δώσουμε το κατάλληλο κίνητρο στους ανθρώπους, να επιστρέψουν πίσω. Τα χωριά και οι κωμοπόλεις έχουν ελάχιστες υποδομές υγείας και εκπαίδευσης και το συγκοινωνιακό δίκτυο δεν είναι ικανό να εξυπηρετήσει τους ανθρώπους. Έτσι, οι άνθρωποι στα χωριά δεν νιώθουν ασφαλείς καθώς σε περίπτωση ατυχήματος, θα είναι πολύ δύσκολο να φτάσουν έγκαιρα σε κάποιο νοσοκομείο. Για αυτό ως κράτος θα πρέπει να βελτιώσουμε το συγκοινωνιακό δίκτυο, να χτίσουμε σχολεία και νοσοκομεία σε αυτές τις περιοχές και να διορίσουμε εκπαιδευτικούς και γιατρούς. Επίσης, το σημαντικότερο είναι να δώσουμε κίνητρα σε επαγγελματίες, να δημιουργήσουν παραρτήματα σε μικρές πόλεις και χωριά, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και οι άνθρωποι να νιώθουν ασφαλείς.
Επίσης, θα πρέπει να δώσουμε κίνητρα στους αγρότες, ώστε να τους προτρέψουμε να ασχοληθούν με την γεωργία και την κτηνοτροφία, ενισχύοντας παράλληλα και τον αγροτουρισμό.

Η μεγαλύτερη συγκέντρωση των κατοίκων της χώρας μας στις μεγάλες πόλεις σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές δημιούργησε το φαινόμενο της αστικοποίησης. Ας συζητήσουμε μαζί για τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα που προκάλεσε στις πόλεις αυτές κι ας προτείνουμε μέτρα για την αντιμετώπισή τους.
Η υπέρμετρη συγκέντρωση ανθρώπων στις πόλεις, δημιουργεί πολλά προβλήματα. Συγκεκριμένα:
• Τα πολλά αμάξια συμβάλουν στην αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
• Προκαλείται ηχορύπανση.
• Αυξάνετε η ποσότητα των απορριμάτων.
• Δημιουργείται κυκλοφοριακό πρόβλημα.
• Οι εκτάσεις πρασίνου μειώνονται και στην θέση τους ξεπροβάλλουν πολυκατοικίες.
• Αυξάνονται τα επίπεδα εγκληματικότητας.
• Οι άνθρωποι αποξενώνονται.

Τα μέτρα που προτείνουμε για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα είναι τα εξής:
• Προωθούμε την χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, ώστε να μειωθεί το κυκλοφοριακό πρόβλημα και τα καυσαέρια.
• Εφαρμόζουμε αυστηρότερη νομοθεσία σχετικά με τα φίλτρα των εργοστασίων και τα όρια των ρύπων που επιτρέπεται να εκπέμπουν τα αυτοκίνητα.
• Δεντροφύτευση στις πλατείες.
• Προώθηση της ανακύκλωσης και τοποθέτηση ειδικών κάδων σε κάθε γειτονιά.
• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τις επιπτώσεις της ρύπανσης και τους τρόπους αντιμετώπισης.

Ας εντοπίσουμε τους παράγοντες που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη των παραπάνω περιοχών.
Οι παράγοντες που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη των παραπάνω περιοχών είναι οι:
• Ανάπτυξη του αγροτουρισμού, με την προώθηση των προϊόντων και την δημιουργία ξενώνων.
• Βελτίωση του συγκοινωνιακού δικτύου, ώστε να είναι προσβάσιμες.
• Προώθηση των πολιτιστικών εκδηλώσεων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και προβολή των αξιοθέατων, των μνημείων και του τρόπου ζωής των κατοίκων.

Βρίσκουμε πληροφορίες για την ανάπτυξη του αγροτουρισμού στη χώρα μας. Είναι μια δραστηριότητα που μπορεί να ξαναδώσει ζωή στην ελληνική περιφέρεια.
Ο αγροτουρισμός είναι μία εναλλακτική μορφή τουρισμού. Στοχεύει στην τόνωση της αγροτικής ζωής της χώρας, ώστε να σταματήσουν να ερημώνουν τα ορεινά χωριά και οι μειονεκτικές περιοχές της Ελλάδας. Η δραστηριότητα ενισχύει τις αγροτικές εργασίες, προσφέροντας παράλληλα ένα επιπλέον εισόδημα. Ο αγροτουρισμός βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή του τουρίστα, ο οποίος μένει σε κατάλληλα διαμορφωμένες κατοικίες παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ή σε σπίτια που διαθέτουν έναν αξιόλογο τοπικό χαρακτήρα. Μερικές από αυτές τις δραστηριότητες είναι οι:
• Αγροτικές δραστηριότητες.
• Αθλήματα όπως πεζοπορία, ορειβασία, ράφτινγκ κ.τ.λ.
• Επισκέψεις σε μοναστήρια, λαογραφικά μουσεία, εκκλησίες, αρχαιολογικού χώρους κ.τ.λ.
• Παρατήρηση του οικοσυστήματος.
• Παροχή μαθημάτων ελληνικών χορών, μαγειρικής, αργαλειού, οινοποιίας κ.α.


Κεφ. 31: Τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων


1. Ποιοι ήταν οι λόγοι που ανάγκασαν τους Έλληνες να αφήσουν τους τόπους τους και να αναζητήσουν καλύτερη ζωή στα ελληνικά και ξένα αστικά κέντρα; (Αφού αναφέρεις τους λόγους, δώσε και μερικά σχετικά παραδείγματα.)
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι εγκαταλείπουν τα χωριά και τις κωμοπόλεις, για να εγκατασταθούν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους σε αυτήν την απόφαση, είναι κυρίως κοινωνικοί και οικονομικοί.
Κοινωνικοί: Η πόλη προσφέρει μια πιο δελεαστική ζωή, από ότι τα μικρά χωριά, καθώς υπάρχει μία πληθώρα επιλογών διασκέδασης, σπουδών και υπηρεσιών. Επιπλέον, στις μεγάλες πόλεις υπάρχουν αρκετές ιατροφαρμακευτικές δομές και καταρτισμένοι γιατροί.
Οικονομικοί: Η πόλη προσφέρει περισσότερες επιλογές για εργασία, καθώς υπάρχει μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη, το εμπόριο ακμάζει και οι εταιρίες είναι πολλές.

2. Γίνε για λίγο ένας ειδικός της Στατιστικής Υπηρεσίας και προσπάθησε να καταγράψεις την αύξηση ή τη μείωση του πληθυσμού του τόπου όπου κατοικείς τα τελευταία 30 χρόνια. Μπορείς να βοηθηθείς από τα γραφεία των τοπικών αρχών. Αφού τελειώσεις την έρευνά σου, κάνε τις παρατηρήσεις σου σχετικά με τις αιτίες που οδήγησαν στην αύξηση ή στη μείωση των κατοίκων της περιοχής.
Το κάθε παιδί ψάχνει να βρει για την περιοχή που μένει. Για παράδειγμα η Πάτρα:
1981 - 209.717 -
1991 - 153.344 - Μείωση κατά 56.373
2001 - 193.843 - Αύξηση κατά 40.499

Παρατηρούμε πως μέσα σε δύο δεκαετίες ο πληθυσμός της Πάτρας μειώθηκε αρκετά και στην συνέχεια επέστρεψε σχεδόν στην αρχική του κατάσταση. Δεν έχουμε κάποια αξιόπιστη πηγή που να μας αναφέρει τους λόγους αυτής της πορείας, μπορούμε να υποθέσουμε όμως πως η μείωση οφείλετε στην αποβιομηχάνιση της πόλης (και προφανώς στην επιστροφή των κατοίκων στις πόλεις και στα χωριά τους) και πως η αύξηση οφείλετε στην εγκατάσταση των οικονομικών μεταναστών από τις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων.

3. Στον τόπο όπου κατοικείς (οπουδήποτε στην Ελλάδα) σίγουρα θα ζεις ευχάριστα, αλλά θα έχεις και μερικά παράπονα. Ποια είναι τα παράπονά σου;
Η Πάτρα είναι εξαιρετική, δυστυχώς όμως υπάρχουν προβλήματα που χαλάνε την όμορφη εικόνα της. Τα επίπεδα της υγρασίας είναι μεγάλα, οπότε σε συνδυασμό με την σχετικά μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση, καθιστούν την ζωή στην πόλη αρκετά δύσκολη. Επίσης, το ποσοστό ανεργίας των νέων είναι πολύ μεγάλο, με αποτέλεσμα το οικονομικό επίπεδο της πόλης να είναι χαμηλό.