Αποκέντρωση: ονομάζεται η κατανομή διοικητικών αρμοδιοτήτων με τρόπο ώστε οι σπουδαιότερες από αυτές να ασκούνται από περιφερειακά και όχι από κεντρικά όργανα.
Παρατηρήστε την κατανομή του πληθυσμού, όπως παρουσιάζεται στο παραπάνω ιστόγραμμα, βασισμένη σε στοιχεία της απογραφής του 2001. Ποιο γεωγραφικό διαμέρισμα της ηπειρωτικής Ελλάδας έχει τον μικρότερο πληθυσμό; Ποιο έχει τον μεγαλύτερο;
Μεγαλύτερο πληθυσμό: Στερεάς Ελλάδας - Εύβοιας
Μικρότερο πληθυσμό: Ηπείρου
Ας συζητήσουμε τους παράγοντες στους οποίους οφείλεται αυτή η μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού στην Αττική.
Στην Αττική παρατηρείται η μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού στην Ελλάδα. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι στο λεκανοπέδιο της Αττικής βρίσκεται η πρωτεύουσα της Ελλάδας, η Αθήνα. Οι υπόλοιποι παράγοντες της συγκέντρωσης είναι οι εξής:
• Υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά εργασίας
• Υπάρχει καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
• Η μεταφορά των ανθρώπων είναι πολύ ευκολότερη
• Υπάρχουν περισσότερες επιλογές σπουδών
• Υπάρχουν περισσότερες επιλογές διασκέδασης
Εντοπίστε στον γεωμορφολογικό χάρτη της Ελλάδας το γεωγραφικό διαμέρισμα που βρήκατε ότι έχει τον μικρότερο πληθυσμό. Ποιοι νομίζετε ότι είναι οι παράγοντες που διαμόρφωσαν αυτή την κατανομή;
Το γεωγραφικό διαμέρισμα με τον μικρότερο πληθυσμό είναι αυτό της Ηπείρου. Οι λόγοι στους οποίους οφείλεται η μικρή συγκέντρωση του πληθυσμού είναι οι:
• Το μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου είναι ορεινό, καθώς καλύπτεται από την οροσειρά της Πίνδου.
• Δεν υπάρχει αναπτυγμένη βιομηχανία.
• Δεν υπάρχει μεγάλη δυνατότητα εύρεσης εργασίας.
• Δεν υπάρχει ικανοποιητικό συγκοινωνιακό δίκτυο.
• Το κλίμα της περιοχής δεν ευνοεί την ανάπτυξη της γεωργίας.
• Έλλειψη δομών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
• Δεν υπάρχουν πολλές επιλογές ψυχαγωγίας.
Υποθέστε ότι είστε υπάλληλοι του Υπουργείου Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α.). Ποια διαφορετικά προβλήματα καλείστε να επιλύσετε σε καθεμία από αυτές τις περιοχές;
Οι πεδινές περιοχές, όπως για παράδειγμα η Κόρινθος (εικόνα 30.3) έχουν αυξημένη κατανομή πληθυσμού, οπότε τα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε έχουν να κάνουν με την υψηλή συγκέντρωση κατοίκων στην περιοχή. Τέτοια προβλήματα είναι για παράδειγμα:
• Το κυκλοφοριακό πρόβλημα
• Η πολύωρη αναμονή στα νοσοκομεία και τις δημόσιες υπηρεσίες
• Η ρύπανση του περιβάλλοντος
• Η έλλειψη πρασίνου
• Η καθαριότητα της πόλης και η διαχείριση των αποβλήτων
Στις ορεινές περιοχές, όπως για παράδειγμα στην Αράχοβα (εικόνα 30.4), όπου η κατανομή πληθυσμού είναι σαφώς μικρότερη από ότι σε μία πεδινή, τα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι τα εξής:
• Μη ικανοποιητικό συγκοινωνιακό δίκτυο
• Έλλειψη κέντρων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης
• Έλλειψη σχολικών εγκαταστάσεων και εκπαιδευτικών
Ας επιλέξουμε τη Θράκη, που όπως βλέπουμε από την εικόνα 30.1 παρουσιάζει μικρή κατανομή πληθυσμού. Η περιοχή της Αλεξανδρούπολης ή η περιοχή του Σουφλίου έχει μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού; Ας το εξετάσουμε μαζί.
Με βάση την απογραφή του 2011, η περιοχή της Αλεξανδρούπολης αριθμεί 72.959 κατοίκους, ενώ το Σουφλί μόλις 14.941. Η Αλεξανδρούπολη είναι φυσικό να έχει μεγαλύτερη κατανομή πληθυσμού καθώς διαθέτει μεγάλο λιμάνι και έχει ολοκληρωμένο συγκοινωνιακό δίκτυο, που την συνδέει με όλα τα μέρη της Ελλάδας, ενώ από την άλλη πλευρά το Σουφλί, συνδέεται μόνο οδικά με την υπόλοιπη Ελλάδα.
Στην Αλεξανδρούπολη η βιομηχανία και η βιοτεχνία είναι αρκετά αναπτυγμένη, οπότε υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας, σε αντίθεση με το Σουφλί, που έχει μόνο γεωργική και κτηνοτροφική ανάπτυξη.
Χωριζόμαστε σε δύο ομάδες και επιλέγουμε την περιοχή της Αττικής. Η μία ομάδα επισημαίνει και καταγράφει τους παράγοντες που επέδρασαν στην αύξηση του πληθυσμού και η άλλη ομάδα ερευνά και διατυπώνει τις επιπτώσεις της αύξησης αυτής στη ζωή των πολιτών.
Πρώτη ομάδα:
Μπορούμε να χωρίσουμε τους παράγοντες που επέδρασαν στην αύξηση του πληθυσμού της Αττικής, σε δύο κατηγορίες. Τους φυσικούς και τους οικονομικούς. Οι φυσικοί παράγοντες σχετίζονται με την γεωγραφική θέση της (πεδινή και παραθαλάσσια περιοχή, με ήπιο κλίμα και μέτριες βροχοπτώσεις). Οι οικονομικοί παράγοντες σχετίζονται κατά κύριο λόγο με το γεγονός πως η πρωτεύουσα της Ελλάδας (η Αθήνα) βρίσκεται στην Αττική. Αυτό σημαίνει πως στην Αττική οι ευκαιρίες για εργασία είναι αρκετές, υπάρχουν καλύτερες υποδομές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και πληθώρα επιλογών διασκέδασης. Επιπλέον, το λιμάνι του Πειραιά, παίζει καθοριστικό ρόλο για την αύξηση του πληθυσμού, καθώς τα πλοία που καταφθάνουν καθημερινά, μεταφέρουν εμπορεύματα και ανθρώπους.
Δεύτερη ομάδα:
Η αύξηση του πληθυσμού της Αττικής, έχει αρκετές αρνητικές επιπτώσεις. Λόγο του τεράστιου πληθυσμού της και των μεγάλων αποστάσεων, τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν καθημερινά αυξάνουν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και δημιουργούν κυκλοφοριακό πρόβλημα. Επίσης, λόγο του μεγάλου αριθμού κατοίκων, αυξάνονται τα ποσοστά εγκληματικότητας, ενώ οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής προκαλούν άγχος και κοινωνική αποξένωση.
Κεφ. 30: Η γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού της Ελλάδας - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων
1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;
Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο
α) Ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι συγκεντρωμένος σε περιοχές με ευνοϊκό κλίμα - Σ
β) Οι οικονομικά ανεπτυγμένες περιοχές δεν προσελκύουν πολλούς ανθρώπους, επειδή παρουσιάζουν πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα - Λ
γ) Τα δίκτυα συγκοινωνιών και μεταφορών επηρεάζουν την κατανομή των ανθρώπων στις πόλεις - Σ
δ) Η κατανομή του πληθυσμού σε μια περιοχή εξαρτάται αποκλειστικά και μόνον από οικονομικούς παράγοντες - Λ
ε) Η Θεσσαλία είναι μια περιοχή με μικρή κατανομή πληθυσμού - Σ
2. Μπορείς να εξηγήσεις γιατί το συγκοινωνιακό δίκτυο επιδρά στη διαμόρφωση της κατανομής του πληθυσμού;
Οι άνθρωποι επιλέγουν τον τόπο κατοικίας τους με βάση της ανάγκες τους. Ψάχνουν το μέρος που θα εξυπηρετεί περισσότερο τις οικονομικές τους δραστηριότητες, επομένως το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού συγκεντρώνεται στα πεδινά. Εκεί μπορεί να αναπτυχθεί ένα συγκοινωνιακό δίκτυο το οποίο θα ευνοεί την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων. Στις ορεινές και δύσβατες περιοχές, είναι πολύ δύσκολο να αναπτυχθεί ολοκληρωμένο συγκοινωνιακό δίκτυο που να επιτρέψει την μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων.
3. Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα της λέξης «ΚΑΤΑΝΟΜΗ»:
Κράτος - Παρέχει στους πολίτες του τις υπηρεσίες που χρειάζονται
Αττική - Έχει τους περισσότερους κατοίκους από κάθε άλλη περιοχή
Τοκλίμα - Ένας από τους φυσικούς παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του πληθυσμού (με άρθρο)
Αποκέντρωση - Την προωθεί η Πολιτεία για την καλύτερη διοίκηση της περιφέρειας
Νησιά - Του Ιονίου έχουν μικρότερη κατανομή σε σύγκριση με του Αιγαίου
Οικονομικοί - Παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του πληθυσμού
Μεταφορών - Το δίκτυο αυτό αναπτύσσεται σε περιοχές με ευνοϊκές φυσικές συνθήκες
Ηνιδεπ - Σε τέτοια περιοχή μπορούν να αναπτυχθούν βιομηχανικές μονάδες (αντίστροφα)
0 Σχόλια