Ο δασικός και ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στο 38ο κεφάλαιο, της Γ' ενότητας του βιβλίου της Γεωγραφίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Ο δασικός και ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας", θα μάθουμε για τα οφέλη που προσφέρουν ο δασικός και ο ορυκτός πλούτος της χώρας μας.

Η παραπάνω εικόνα δείχνει τα κυριότερα από τα οφέλη που προσφέρει το δάσος. Ας συζητήσουμε μαζί αυτή την τεράστια προσφορά του δάσους στη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας.
Παρατηρώντας την εικόνα, συνειδητοποιούμε την αξία που έχει το δάσος για ολόκληρο τον πλανήτη και την ζωή μας. Η προσφορά του είναι τεράστια, καθώς πέρα από την απελευθέρωση οξυγόνου από τα δέντρα (χωρίς το οποίο δεν θα ζούσαμε), με την διαδικασία της φωτοσύνθεσης, βοηθούν και στην διατήρηση της βιοποικιλότητας, φιλοξενώντας κάθε είδους μικροοργανισμούς και ζώα. Επιπλέον, τα δέντρα με τις ρίζες τους συγκρατούν το έδαφος, μειώνοντας την διάβρωσή του, συμβάλλοντας έτσι στην αποφυγή πλημμυρών. Επίσης, αποτελούν υπέροχο τόπο αναψυχής, όπου μπορεί ο καθένας μας να απολαύσει τις ομορφιές τις φύσης και να χαλαρώσει. Τέλος, τα δάση βοηθούν στην ανάπτυξη της οικονομίας μιας χώρας, λόγο της ξυλείας που προσφέρουν.

Συζητήστε μεταξύ σας με ποια διαδικασία το δάσος αυξάνει το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, το οποίο είναι απαραίτητο στοιχείο για την ύπαρξη της ζωής.
Το δάσος, με την διαδικασία της φωτοσύνθεσης (φως + σύνθεση), προσφέρει σε εμάς το πολύτιμο οξυγόνο. Συγκεκριμένα τα φυτά, χρησιμοποιώντας την ενέργεια του ηλιακού φωτός, νερό και διοξείδιο του άνθρακα, παράγουν συστατικά όπως για παράδειγμα γλυκόζη, που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και τη συντήρησή τους. Κατά την διάρκεια της φωτοσύνθεσης, το νερό διασπάτε με αποτέλεσμα το οξυγόνο να απελευθερώνεται στο περιβάλλον, ενώ το ατομικό υδρογόνο να δεσμεύεται από διάφορα ένζυμα.

Παρατηρήστε τις εικόνες 38.2α και 38.2β και συζητήστε τον τρόπο με τον οποίο τα δάση εμποδίζουν τη διάβρωση του εδάφους.
Τα δέντρα που υπάρχουν στα δάση, συγκρατούν το χώμα και τα πετρώματα του εδάφους με τις ρίζες τους, εμποδίζοντας την διάβρωση σε περίπτωση βροχής ή πλημμύρας.

Ας συζητήσουμε μαζί τις συνέπειες που προκαλούν οι πυρκαγιές των δασών στη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου μας.
Οι πυρκαγιές είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε καθώς προκαλούν τεράστιες καταστροφές. Όταν καίγεται ένα δάσος, μαζί με την χλωρίδα πεθαίνει και η πανίδα τις περιοχής καθώς πολλά ζώα και οργανισμοί καίγονται ή αναγκάζονται να τραπούν σε φυγή. Η πανίδα της περιοχής, μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αναγεννιέται, όμως μέχρι αυτό να συμβεί, τα φυτοφάγα ζώα που επέζησαν ή επέστρεψαν, δεν έχουν την δυνατότητα να τραφούν, έτσι εγκαταλείπουν για πάντα την περιοχή ή πεθαίνουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τα σαρκοφάγα, καθώς ούτε αυτά μπορούν πλέον να ζήσουν, με αποτέλεσμα να έχουν την ίδια μοίρα με τα φυτοφάγα. Συνεπώς, διαπιστώνουμε ότι μία πυρκαγιά είναι ικανή να σπάσει την τροφική αλυσίδα.

Βρείτε στον χάρτη της Ελλάδας τις περιοχές που αναφέραμε παραπάνω. Ηλεκτρική ενέργεια παράγει και το εργοστάσιο της ΔΕΗ που βρίσκεται στον ποταμό Λάδωνα. Με ποια πρώτη ύλη λειτουργεί το εργοστάσιο αυτό;
Η πρώτη ύλη που χρησιμοποιεί το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στο ποταμό Λάδωνα, είναι φυσικά το νερό, που συγκεντρώνεται στο ομώνυμο τεχνητό φράγμα.

Ας συζητήσουμε μαζί τον τρόπο δημιουργίας των κοιτασμάτων λιγνίτη, τα οποία είναι τα περισσότερα κοιτάσματα ορυκτού άνθρακα στη χώρα μας.
Ο λιγνίτης (γνωστός και ως φαιάνθρακας) είναι πέτρωμα οργανικής προελεύσεως, καφέ-μαύρου χρώματος, του οποίου το κύριο στοιχείο είναι ο άνθρακας, με περιεκτικότητα από 50% έως 70%. Δημιουργείται από την εξανθράκωση φυτικών κυρίως οργανισμών. Περιέχει ακόμα νερό, υδρογόνο, οξυγόνο και άζωτο.
Είναι χαμηλότερης περιεκτικότητας σε άνθρακα σε σχέση με τον λιθάνθρακα και θεωρείται το χειρότερης ποιότητας καύσιμο του είδους, παρόλα αυτά, έχει υψηλότερη περιεκτικότητα άνθρακα από την τύρφη.
Χρησιμοποιείται κυρίως στα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, για την παραγωγή οργανοχημικών λιπασμάτων, στην γεωργία κ.α.

Όλοι μαζί διαμορφώνουμε ένα κείμενο-πρόταση για την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός σώματος εθελοντών με έργο την προστασία των δασών.
Τα δάση είναι απαραίτητα για την ζωή μας. Δεν τα αποκαλούμε άλλωστε "πνεύμονες της γης" χωρίς λόγο. Η προσφορά του δάσους στη διατήρηση της ζωής είναι πολύ σημαντική, καθώς προσφέρει το πολύτιμο οξυγόνο, οι ρίζες των δέντρων συγκρατούν το χώμα προς αποφυγή διάβρωσης του εδάφους και συμβάλουν στην διατήρηση της βιοποικιλότητας. Αποτελούν επίσης, εξαιρετική πηγή εσόδων, καθώς πρώτον παρέχουν ξυλεία και δεύτερον, αποτελούν χώρους αναψυχής.
Για αυτό αξίζει να προστατέψουμε τα δάση μας, δημιουργώντας εθελοντικά σωματεία. Μόνο μέσω της εθελοντικής προσφοράς, μπορούμε να προστατέψουμε κάτι τόσο πολύτιμο. Τα μέτρα που μπορούμε να λάβουμε είναι τα εξής:
• Καθαρισμό των σκουπιδιών και των φυτικών υπολειμμάτων, από τα δάση.
• Κατά την διάρκεια των επικίνδυνων ημερών του καλοκαιριού, να οργανώνουμε περιπολίες.
• Σε συνεργασία με την τοπική πυρόσβεστική υπηρεσία, να δημιουργήσουμε αντιπυρικές ζώνες.

Κεφ. 38: Ο δασικός και ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων


1. Χαρακτήρισε την έννοια των παρακάτω προτάσεων θετική ή αρνητική βάζοντας Θ ή Α αντίστοιχα:
α) Το δάσος αυξάνει το οξυγόνο της ατμόσφαιρας με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης. - Θ
β) Οι αγρότες χρησιμοποιούσαν τις δασικές εκτάσεις για τη βοσκή των ζώων τους. - Α
γ) Το υπέδαφος του Παρνασσού είναι πλούσιο σε κοιτάσματα βωξίτη. - Θ
δ) Το δάσος εμποδίζει τη διάβρωση του εδάφους. - Θ
ε) Η χλωρίδα και επομένως και η πανίδα αφανίζονται από μια πυρκαγιά στο δάσος. - Α

2. Αφού έχεις συζητήσει με τους συμμαθητές σου τα οφέλη που μας προσφέρει το δάσος, προσπάθησε να αναλύσεις κάθε όφελος στη ζωή του ανθρώπου.
Διατήρηση βιοποικιλότητας: Εξασφαλίζει την ισορροπία της τροφικής αλυσίδας.
Απελευθέρωση οξυγόνου στην ατμόσφαιρα: Μέσω της φωτοσύνθεσης τα φυτά απελευθερώνουν οξυγόνο στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας έτσι στην διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας. Για αυτό και τα δάση ονομάζονται "πνεύμονες της γης".
Μείωση διάβρωσης του εδάφους: Τα δέντρα που υπάρχουν στα δάση, συγκρατούν το χώμα και τα πετρώματα του εδάφους με τις ρίζες τους, εμποδίζοντας την διάβρωση σε περίπτωση βροχής ή πλημμύρας.
Ξυλεία: Η υλοτομία αποτελεί σημαντικό έσοδο για μια περιοχή, καθώς τα ξύλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλούς τομείς της βιομηχανίας.
Αναψυχή: Τα δάση είναι πανέμορφα και αποτελούν εξαιρετικό προορισμό για χαλάρωση, πικνίκ και ευκαιρία για επαφή με την φύση.

3. Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα της λέξης «ΔΑΣΟΣ»:
Διατήρηση - Η … της βιοποικιλότητας είναι μία από τις ωφέλειες του δάσους
Αλιβέρι- Κι εκεί υπάρχουν κοιτάσματα λιγνίτη
Σητιξωβ - Είναι ορυκτό του υπεδάφους της χώρας μας (αντίστρ.)
Ορυκτά - Είναι ο χρυσός, ο σίδηρος και ο χαλκός
Συνεισφέρουν - Τα δάση … (ρήμα) στην οικονομία της χώρας μας