Εύκρατο μεσογειακό κλίμα: ονομάζεται το κλίμα του οποίου τα χαρακτηριστικά είναι τα ξηρά καλοκαίρια και οι ήπιοι χειμώνες.
Τοπικές συνθήκες: ονομάζονται οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε έναν τόπο σε κάθε εποχή.
Μελτέμια: ονομάζονται οι βόρειοι άνεμοι που φυσούν στην περιοχή του Αιγαίου τον μήνα Αύγουστο (κυρίως).
Υψόμετρο: ονομάζεται η απόσταση ενός τόπου από την επιφάνεια της θάλασσας.
Χρησιμοποιώντας το υπόμνημα του παραπάνω χάρτη φτιάξτε τρεις ομάδες πόλεων που έχουν σχεδόν το ίδιο κλίμα.
Φτιάχνουμε τρεις ομάδες πόλεων ανάλογα με το κλίμα τους:
Ορεινό κλίμα (ψυχροί χειμώνες, δροσερά καλοκαίρια και βροχές όλες τις εποχές) έχουν: η Φλώρινα, η Τρίπολη, τα Ιωάννινα, το Καρπενήσι κ.α.
Υγρό κλίμα (πολλές βροχές, ήπιους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια) έχουν: η Κέρκυρα, η Κεφαλλονιά, η Άρτα, ο Πύργος, η Καλαμάτα, η Πάτρα κ.α.
Κλίμα με μέτριες βροχές (ήπιους χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια) έχουν: η Καβάλα, ο Βόλος, η Χαλκίδα, η Κόρινθος, το Ηράκλειο, η Ρόδος κ.α.
Βρείτε στον χάρτη της Ελλάδας τις πόλεις που έχουν τον πιο ψυχρό χειμώνα και τις πόλεις που έχουν το θερμότερο καλοκαίρι, όπως φαίνεται από τον διπλανό πίνακα. Τι παρατηρείτε;
Τον ψυχρότερο χειμώνα έχουν: Κοζάνη, Θεσσαλονίκη και Λάρισα.
Το θερμότερο καλοκαίρι έχουν: Λάρισα και Αθήνα.
Παρατηρώντας τις πόλεις που έχουν τον πιο ψυχρό χειμώνα και το πιο θερμό καλοκαίρι, βλέπουμε ότι οι πόλεις που είναι κοντά στη θάλασσα έχουν ηπιότερους χειμώνες και θερμότερα καλοκαίρια, σε σχέση με αυτές που βρίσκονται μακριά. Επίσης, σημαντικός παράγοντας είναι η τοποθεσία της πόλης, καθώς όσο πιο βόρεια βρίσκεται, τόσο χαμηλότερες θερμοκρασίες έχει.
Παρατηρήστε τον διπλανό πίνακα και βρείτε στον χάρτη τις πόλεις που περιλαμβάνει. Τι κοινό παρουσιάζουν οι πόλεις που έχουν τις μικρότερες θερμοκρασίες και οι πόλεις που έχουν τις μεγαλύτερες;
Το Καρπενήσι και οι Σέρρες έχουν τις μικρότερες θερμοκρασίες γιατί βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο, δηλαδή σε μεγαλύτερο ύψος από ότι η θάλασσα. Αντίθετα, τα Χανιά και η Αθήνα βρίσκονται πολύ κοντά στο ύψος της θάλασσας, με αποτέλεσμα να πιάνουν υψηλότερες θερμοκρασίες.
Συζητήστε με την ομάδα σας για τις καιρικές συνθήκες που συνήθως επικρατούν σε κάθε εποχή στον τόπο όπου ζείτε. Κατόπιν όλοι μαζί ας διατυπώσουμε τα χαρακτηριστικά του κλίματος της περιοχής μας.
Παρατηρώντας τον χάρτη της σελίδας 59 (εικόνα 17.1), βρίσκουμε τον τόπο μας και την κλιματική περιοχή στην οποία ανήκει. Καταγράφουμε τις καιρικές συνθήκες του τόπου και τις διασταυρώνουμε με την βοήθεια των δελτίων καιρού. Για παράδειγμα:
Η Πάτρα έχει μεσογειακό κλίμα, με πολλές βροχές, ήπιους χειμώνες και θερμά ξηρά καλοκαίρια. Τον χειμώνα η θερμοκρασία της κυμαίνεται από 1-15 βαθμούς Κελσίου, ενώ το καλοκαίρι από 30-40 βαθμούς. Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στην Πάτρα είναι 41,3 βαθμοί Κελσίου και η χαμηλότερη -4,5.
Ας βρούμε μαζί το υψόμετρο (την απόσταση από τη θάλασσα) και τις ειδικές τοπικές συνθήκες που διαμορφώνουν αυτά τα χαρακτηριστικά.
Για να λύσουμε αυτήν την άσκηση πρέπει να ανατρέξουμε σε μια ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια για να βρούμε το υψόμετρο, την απόσταση από τη θάλασσα και τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά στοιχεία του τόπου μας. Για παράδειγμα:
Η Πάτρα εκτείνεται από τις ακτές του Πατραϊκού κόλπου, έως τις δυτικές απολήξεις του Παναχαϊκού όρους (μέγιστο υψόμετρο 1.928 μέτρα). Ένα χαρακτηριστικό της Πάτρας είναι τα υψηλά ποσοστά υγρασίας, τα οποία φτάνουν κατά μέσο όρο το 50-60%.
Διαβάστε το παραπάνω κείμενο και συζητήστε για το κλίμα της Σούδας και του Αμμουδαριού. Γιατί είναι διαφορετικό;
Η Σούδα και το Αμμουδάρι, μπορεί να βρίσκονται στην Κρήτη, αλλά έχουν διαφορετικό κλίμα. Η Σούδα είναι πεδινή περιοχή, βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και έχει ήπιους χειμώνες, ξηρά καλοκαίρια και μέτριες βροχές. Το Αμμουδάρι από την άλλη μεριά, είναι ορεινή περιοχή, βρίσκεται μακριά από τη θάλασσα και έχει ψυχρούς χειμώνες, δροσερά καλοκαίρια και πολλές βροχές, όλο τον χρόνο. Παρατηρούμε λοιπόν πως η γεωγραφική θέση και το υψόμετρο, παίζουν καθοριστικό ρόλο για το κλίμα κάθε περιοχής.
Στον κλιματικό χάρτη της Ελλάδας (εικόνα 17.1) βρείτε τις πόλεις Κιλκίς, Φλώρινα, Χαλκίδα και Ερμούπολη. Προσπαθήστε να περιγράψετε τις κλιματικές συνθήκες καθεμιάς.
Κιλκίς: Κλίμα με χειμώνες πιο ψυχρούς απ' ότι στις ακτές και ξηρά καλοκαίρια.
Φλώρινα: Κλίμα ορεινό με ψυχρούς χειμώνες, δροσερά καλοκαίρια και βροχές όλες τις εποχές.
Χαλκίδα: Κλίμα με μέτριες βροχές, ήπιους χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια.
Ερμούπολη: Κλίμα με μέτριες βροχές, ήπιους χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια.
Χωριζόμαστε σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα εξετάζει τις ξεχωριστές τοπικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή μας και τις ανακοινώνει. Η δεύτερη ομάδα εξετάζει πώς επιδρούν οι συνθήκες αυτές στη διαμόρφωση του κλίματος.
Για να λύσουμε την άσκηση πρέπει να χωριστούμε σε δύο ομάδες και να αναζητήσουμε σε μία εγκυκλοπαίδεια πληροφορίες για τον τόπο μας. Συγκεκριμένα:
Η πρώτη ομάδα πρέπει να βρει τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά στοιχεία του τόπου μας, τα οποία επηρεάζουν το κλίμα της περιοχής. Τα στοιχεία αυτά είναι: η απόσταση που έχει η ξηρά από την θάλασσα, το γεωγραφικό πλάτος της περιοχής, ο επικρατέστερος άνεμος, το υψόμετρο και τέλος τα θαλάσσια ρεύματα.
Η δεύτερη ομάδα πρέπει να ελέγξει πως αυτά τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά στοιχεία, επηρεάζουν το κλίμα της περιοχής μας. Ένας αναλυτικός οδηγός για το πως επηρεάζει το κλίμα της περιοχής κάθε στοιχείο που αναφέραμε πριν είναι:
1. Η απόσταση που έχει η ξηρά από την θάλασσα: Οι περιοχές που βρίσκονται μακριά από την θάλασσα, το καλοκαίρι είναι συνήθως πιο ζεστές, σε σχέση με τις περιοχές που βρίσκονται κοντά στην θάλασσα.
2. Το γεωγραφικό πλάτος της περιοχής: Οι περιοχές που βρίσκονται κοντά στον Ισημερινό είναι πολύ πιο ζεστές, σε σχέση με αυτές που βρίσκονται πιο κοντά στα πολικά άκρα. Αυτό συμβαίνει γιατί στον Ισημερινό ο ήλιος είναι πάντοτε ψηλά στον ουρανό, ενώ η ακτινοβολία είναι συγκεντρωμένη σε μια μικρή περιοχή όπου την ζεστάνει πολύ.
3. Ο επικρατέστερος άνεμος (η κατεύθυνση από την οποία φυσά/έρχεται ο άνεμος): Εάν ο άνεμος περνάει πάνω από ζεστές περιοχές, η θερμοκρασία του ανεβαίνει, ενώ εάν περνάει πάνω από κρύες περιοχές, η θερμοκρασία του κατεβαίνει.
* Οι άνεμοι παίρνουν το όνομά τους, από το σημείο του ορίζοντα που ξεκινούν, και όχι από το σημείο που κατευθύνονται. Για παράδειγμα, Βοριάς ονομάζεται ο αέρας που φυσάει/έρχεται από τον Βορά.
4. Το υψόμετρο (το ύψος της περιοχής από τη θάλασσα): Η θερμοκρασία μειώνεται κατά 1 βαθμό Κελσίου, για κάθε 100 μετρά ύψους, πάνω από τη θάλασσα.
5. Τα θαλάσσια ρεύματα: Ζεστά θαλάσσια ρεύματα κινούνται προς τα Βόρεια, από τον Ισημερινό, ενώ κρύα ρεύματα κινούνται από τα Βόρεια Πολικά προς τα Νότια. Πολλές φόρες συναντιούνται κυρίως πάνω από την Δυτική Ευρώπη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα απρόβλεπτες βροχές καθ' όλο τον χρόνο, κυρίως όμως κατά τους χειμερινούς μήνες.
Για παράδειγμα, εάν εξετάσουμε την Πάτρα τότε:
Πρώτη ομάδα: Η Πάτρα εκτείνεται από τις ακτές του Πατραϊκού κόλπου, έως τις δυτικές απολήξεις του Παναχαϊκού όρους. Ο επικρατέστερος άνεμος στην Πάτρα, από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο είναι νοτιοδυτικός, ενώ από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάρτιο είναι βορειοανατολικός. Το κλίμα της είναι Μεσογειακό, με υψηλά όμως ποσοστά υγρασίας, τα οποία φτάνουν κατά μέσο όρο το 50-60%.
Δεύτερη ομάδα: Η Πάτρα βρίσκεται δίπλα στην θάλασσα, άρα με βάση τον οδηγό μας, έχει πιο δροσερά καλοκαίρια σε σχέση με άλλες περιοχές. Οι άνεμοι την Άνοιξη και το καλοκαίρι είναι νοτιοδυτικοί ενώ το Φθινόπωρο και τον Χειμώνα είναι βορειοανατολικοί. Το κλίμα της όπως αναφέραμε είναι Μεσογειακό, τα υψηλά ποσοστά υγρασίας όμως το επηρεάζουν, με αποτέλεσμα τα καλοκαίρια να είναι υγρά, χωρίς όμως βροχές.
Κεφ. 17: Η έννοια του κλίματος - Διαφορές καιρού και κλίματος - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων
1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;
Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο
α) Η Ελλάδα έχει κλίμα ηπειρωτικό Λ
β) Σε κάθε περιοχή της Ελλάδας δεν επικρατούν οι ίδιες κλιματικές συνθήκες Σ
γ) Το κλίμα της Ελλάδας είναι εύκρατο μεσογειακό Σ
δ) Οι κλιματικές συνθήκες μιας περιοχής δεν επηρεάζονται από το υψόμετρό της Λ
ε) Η Δυτική Ελλάδα δέχεται περισσότερες βροχοπτώσεις ετησίως Σ
2. Συμπλήρωσε το κείμενο με τις λέξεις που λείπουν:
Η Ελλάδα έχει κλίμα εύκρατο μεσογειακό. Σε κάθε περιοχή, όμως, επικρατούν διαφορετικές κλιματικές συνθήκες. Αυτό συμβαίνει, γιατί η χώρα μας έχει πλούσιο ανάγλυφο. Οι παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα μιας περιοχής είναι το υψόμετρο, η απόσταση από τη θάλασσα και άλλες ειδικές τοπικές συνθήκες. Η οροσειρά της Πίνδου χωρίζει τον ηπειρωτικό κορμό της χώρας σε ανατολική και δυτική Ελλάδα. Στη Δυτική Ελλάδα οι βροχές είναι περισσότερες. Οι παραλιακές περιοχές έχουν πιο ήπιους χειμώνες από ότι οι ηπειρωτικές.
3. Προσπάθησε να εξηγήσεις τον ρόλο της οροσειράς της Πίνδου στη διαμόρφωση του κλίματος στον ηπειρωτικό κορμό της Ελλάδας.
Η Πίνδος είναι η μεγαλύτερη οροσειρά της Ελλάδας, η οποία την διασχίζει από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά και την χωρίζει σε δυτική και σε ανατολική. Έχει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος στον ηπειρωτικό κορμό της Ελλάδας, καθώς λειτουργεί ως τείχος, στο οποίο προσκρούουν οι υγροί άνεμοι που έρχονται από το Ιόνιο Πέλαγος. Αυτοί ανεβαίνουν ψηλά, ψύχονται και οι υδρατμοί μετατρέπονται σε σταγόνες βροχής. Έτσι, η Δυτική Ελλάδα έχει πολύ περισσότερες βροχές και υγρασία, σε σχέση με την Ανατολική. Αντίθετα, οι βορειοανατολικοί άνεμοι προσκρούουν στην οροσειρά, με αποτέλεσμα η Ανατολική Ελλάδα να έχει ψυχρότερους χειμώνες σε σχέση με την Δυτική, όπου οι χειμώνες είναι ηπιότεροι.
4. Βρες στον χάρτη κατανομής των βροχών της χώρας μας τις πόλεις Αθήνα, Πύργο και Ιωάννινα. Γράψε ένα κύριο χαρακτηριστικό του κλίματος των πόλεων αυτών.
Αθήνα: έχει λίγες βροχές, το φθινόπωρο και τον χειμώνα, το καλοκαίρι όμως δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου.
Ιωάννινα: έχουν αρκετές βροχές όλο το χρόνο, και το κλίμα είναι ψυχρό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει γιατί η πόλη βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Πίνδου.
Πύργος: έχει μέτριες βροχοπτώσεις τον χειμώνα και μερικές φορές το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει γιατί και αυτή η πόλη βρίσκεται δυτικά της οροσειράς.
0 Σχόλια