Η ζωή στα νησιά - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στο 11ο κεφάλαιο, της Β' ενότητας του βιβλίου της Γεωγραφίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Η ζωή στα νησιά", θα μάθουμε για τα χαρακτηριστικά και τα προβλήματα της ζωής στα νησιά της
Ελλάδος, καθώς και για τις ασχολίες των κατοίκων τους.

Τα νησιά μας προσελκύουν το καλοκαίρι ένα μεγάλο αριθμό τουριστών. Αυτό αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων των νησιωτών. Πολλοί είναι εκείνοι που προγραμματίζουν την εργασία και τη ζωή τους με βάση τα έσοδα από την τουριστική κίνηση.

Άγονη γραμμή: Με τον όρο αυτόν εννοούμε τα αραιά δρομολόγια των πλοίων σε απομακρυσμένα και απομονωμένα νησιά, λόγο έλλειψης επιβατικού κοινού και εμπορικού ενδιαφέροντος. Τα νησιά αυτά δεν έχουν μεγάλη τουριστική κίνηση και έτσι, η μετακίνηση των κατοίκων τους δεν μπορεί να είναι συχνή.

Οι κάτοικοι των ελληνικών νησιών γίνονται κυρίως ναυτικοί, ψαράδες, σφουγγαράδες. Τα νησιά μας είναι υπερήφανα για την εξέλιξη της ελληνικής ναυτιλίας. Ορισμένα νησιά μάλιστα φημίζονται για τους καλούς ναυτικούς και τους εφοπλιστές τους. Μερικά άλλα είναι ονομαστά για τους σφουγγαράδες τους.

Υποθέστε ότι είστε κάτοικοι ενός μικρού νησιού του Αιγαίου. Συζητήστε μεταξύ σας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που νομίζετε ότι έχει η ζωή στο μικρό νησί.
Το να ζεις σε ένα νησί έχει πολλά πλεονεκτήματα. Η ζωή είναι ήρεμη, χωρίς το άγχος που πνίγει τις μεγάλες πόλεις. Η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, αφού δεν υπάρχουν εργοστάσια και μεγάλες βιομηχανίες που να ρυπαίνουν και επιπλέον, η θάλασσα πεντακάθαρη. Έτσι μπορείς να απολαμβάνεις καθημερινά μπάνια στην θάλασσα, χωρίς να χρειάζεται να διανύσεις μεγάλες αποστάσεις. Οι σχέσεις των κατοίκων είναι φιλικές και όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Αυτό οφείλεται αφενός στον μικρό αριθμό του πληθυσμού και αφετέρου στο αίσθημα της ομαδικότητας που χαρακτηρίζει τις μικρές κοινωνίες. Τέλος, μπορείς να συμμετάσχεις σε διάφορες εκδηλώσεις και έθιμα που λαμβάνουν χώρα στα νησιά, καθώς εκεί διατηρούνται τα ήθη και τα έθιμα.
Από την άλλη πλευρά όμως, υπάρχουν και αρκετά μειονεκτήματα. Η έλλειψη ειδών πρώτης ανάγκης, π.χ. τρόφιμα, φάρμακα και οι συχνές διακοπές στη συγκοινωνία, κάνουν την συνθήκες διαβίωσης αρκετά δύσκολες σε περίπτωση κακών καιρικών φαινομένων. Επίσης, ενώ το καλοκαίρι τα νησιά σφύζουν από ζωή και οι θέσεις εργασίας είναι πολλές, τον χειμώνα τα νησιά ερημώνουν και η εύρεση δουλειάς γίνεται δύσκολη υπόθεση. Τέλος, λόγο της έλλειψης ιατρών και νοσοκομείων, η αντιμετώπιση έκτακτων αλλά και σοβαρών περιστατικών είναι αρκετά δύσκολη, ιδιαίτερα σε περίπτωση κακοκαιρίας, που τα πλοία να μπορούν να ταξιδέψουν.

Είσαι ναυτικός σε δρομολόγιο άγονης γραμμής. Περίγραψε τα συναισθήματα των νησιωτών, όταν βλέπουν το καράβι να δένει στον μόλο ύστερα από έναν πολυήμερο αποκλεισμό του νησιού εξαιτίας της κακοκαιρίας.
Τα δρομολόγια των πλοίων σε απομακρυσμένα και απομονωμένα νησιά δεν μπορεί να είναι συχνά. Έτσι, όταν ένα πλοίο φτάνει στο μόλο ενός νησιού -ιδιαίτερα μετά από αποκλεισμό λόγο κακοκαιρίας- τα συναισθήματα που γεμίζουν τις καρδιές των κατοίκων, είναι ανακούφιση, χαρά και ηρεμία. Τα πλοία ανεφοδιάζουν τα νησιά με φάρμακα, τρόφιμα και διάφορα προϊόντα ανάγκης και επιτρέπουν την μετακίνηση των ανθρώπων στα αστικά κέντρα. Έτσι είναι λογικό οι άνθρωποι να αισθάνονται ασφάλεια και σιγουριά με την έλευση των πλοίων.

Ας εξετάσουμε με ποιους τομείς πρέπει να ασχοληθεί το κράτος, για να νιώσουν ασφάλεια οι κάτοικοι των απομονωμένων νησιών.
Η ασφάλεια των κατοίκων των απομονωμένων νησιών είναι πολύ σημαντική. Έτσι το κράτος πρέπει να λάβει σημαντικά μέτρα, ώστε να εξασφαλίσει την ιατρική περίθαλψη και την εκπαίδευση όλων των κατοίκων. Το σημαντικότερο όμως, είναι η κατασκευή αεροδρομίων, ελικοδρομίων και η ενίσχυση της θαλάσσιας συγκοινωνίας. Έτσι η μεταφορά των κατοίκων στα αστικά κέντρα θα είναι ευκολότερη και οι πολίτες θα νιώθουν περισσότερη σιγουριά.

Συζητήστε μεταξύ σας τους λόγους που κάνουν τους κατοίκους των νησιών να νιώθουν ανασφαλείς τους χειμερινούς μήνες. Κατόπιν να προτείνετε τρόπους βελτίωσης της ζωής τους στο νησί.
Τον χειμώνα, λόγο έλλειψης επιβατικής κίνησης, η συγκοινωνία αραιώνει και πολλές φορές, λόγο της κακοκαιρίας διακόπτεται για πολλές μέρες. Έτσι η έλλειψη σε ιατρούς και νοσοκομεία, σε φάρμακα και εξοπλισμό, αφήνει τους κατοίκους εντελώς απροστάτευτους. Επιπλέον, οι λιγοστοί δάσκαλοι στα σχολεία, δεν επαρκούν για να διδάξουν τα παιδιά σωστά. Οι θέσεις εργασίας μειώνονται τον χειμώνα, καθώς οι κάτοικοι βιοπορίζονται κυρίως από τον τουρισμό. Τέλος, οι συχνές διακοπές ρεύματος και η έλλειψη νερού, κάνει την διαβίωση στα νησιά αρκετά δύσκολη.
Το κράτος πρέπει να μεριμνήσει για αυτούς τους ανθρώπους. Αρχικά πρέπει να κτίσει νοσοκομεία και να στείλει γιατρούς. Το ίδιο πρέπει να κάνει και για την εκπαίδευση, προσλαμβάνοντας εκπαιδευτικούς και ιδρύοντας σχολεία. Τέλος, πρέπει να κατασκευαστούν αεροδρόμια, ελικοδρόμια και λιμάνια, ώστε να μπορεί ο κόσμος να μετακινείτε συχνότερα και με ασφάλεια.

Ας βρούμε ποια είναι τα νησιά αυτά και σε ποια νησιωτικά συμπλέγματα ανήκουν.
Τα νησιά μας που είναι γνωστά για του καλούς ψαράδες, ναυτικούς, σφουγγαράδες και εφοπλιστές είναι τα εξής:
Ναυτικοί
Κυκλάδες: Σύρος και Σαντορίνη.
Επτάνησα: Κεφαλλονιά.
Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου: Λέσβος.

Σφουγγαράδες
Δωδεκάνησα: Κάλυμνος.
Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου: Λήμνος.

Εφοπλιστές
Κυκλάδες: Άνδρος και Τζιά.
Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου: Χίος.

Ας εξετάσουμε αν ο τουρισμός που έχουν τα νησιά μας το καλοκαίρι έχει και αρνητική επίδραση στον τρόπο ζωής των κατοίκων.
Ο Τουρισμός στα νησιά έχει τεράστια αξία. Άνθρωποι από όλον τον κόσμο επισκέπτονται τα νησιά μας για να απολαύσουν τις διακοπές τους, αποτελώντας κύρια πηγή εσόδων για τους κατοίκους. Δυστυχώς όμως, εκτός από τα θετικά, ο τουρισμός επιφέρει αρκετά αρνητικά:
• Η ρύπανση αυξάνεται λόγο του τουρισμού, αφού οι τουρίστες δεν νοιάζονται ιδιαίτερα για τα σκουπίδια τους, με αποτέλεσμα να γεμίζουν οι παραλίες με απορρίμματα.
• Αρκετοί τουρίστες πίνουν και μεθούν, με αποτέλεσμα να κάνουν ζημιές στα μαγαζιά, να καταστρέφουν περιουσίες και να καβγαδίζουν.
• Δυστυχώς, οι επισκέπτες δεν έρχονται πάντα για να κάνουν διακοπές, αλλά με σκοπό να κλέψουν, έτσι συχνά ντόπιοι αλλά και ξένοι χάνουν τα πράγματά τους.

Επιλέγουμε ρόλους ενηλίκων και συνεδριάζουμε σαν τοπικοί σύμβουλοι, για να διαμορφώσουμε ένα υπόμνημα προς την κεντρική εξουσία, με το οποίο θα ζητάμε να γίνουν ενέργειες, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες της ζωής μας στο νησί.
Για να λύσουμε αυτήν την άσκηση πρέπει να σκεφτούμε τις ελλείψεις των κατοίκων. Συγκεκριμένα τα απομακρυσμένα νησιά χρειάζονται:
• Νοσοκομεία και γιατρούς
• Σχολεία και εκπαιδευτικούς
• Αεροδρόμια, λιμάνια και ελικοδρόμια
• Καλύτερη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού
• Τακτικά ακτοπλοϊκά δρομολόγια
• Επιδοτήσεις για την αλιεία και του τουρισμού.
• Δημιουργία πολιτιστικών κέντρων


Κεφ. 11: Η ζωή στα νησιά - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων


1. Να αντιστοιχίσεις τις παρακάτω λέξεις με τις έννοιες που δίνονται:
Η ζωή στα νησιά - από το https://idaskalos.blogspot.com

2. Συζητήστε και γράψτε μερικούς από τους λόγους που κάνουν όμορφη τη ζωή στο νησί. Προσπαθήστε με ειλικρίνεια να προσελκύσετε τουρίστες, για να απολαύσουν λίγες μέρες τα πλεονεκτήματα του τόπου.
Τα ελληνικά νησιά είναι μία εξαιρετική επιλογή για διακοπές. Οι τουρίστες μπορούν να απολαύσουν τα καταγάλανα νερά που βρέχουν τις ακτές, το μαγικό ηλιοβασίλεμα και τον καθαρό αέρα των νησιών. Περπατώντας στα γραφικά σοκάκια μπορούν να ανακαλύψουν τις μικρές στιγμές της καθημερινότητας των κατοίκων, ενώ στα ταβερνάκια, που κατακλύζουν τους παραλιακούς δρόμους, μπορούν να γευτούν πεντανόστιμα παραδοσιακά πιάτα. Τέλος, πέρα από την φυσική ομορφιά των νησιών, οι τουρίστες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ελληνική φιλοξενία και παράδοση, μιλώντας με τους ντόπιους, συμμετέχοντας σε πανηγύρια και εκδηλώσεις, και κάνοντας επισκέψεις σε μουσεία και αξιοθέατα.

3. Διάλεξε μια φωτογραφία του τόπου σου, για να τη δείξεις σε κάποιον που θέλει να τον επισκεφτεί, και τοποθέτησέ τη στο πλαίσιο.
Η ζωή στα νησιά - από το https://idaskalos.blogspot.com

Γεωγραφικό γλωσσάριο

Καιρικές συνθήκες: τα στοιχεία που διαμορφώνουν τον καιρό ενός τόπου, όπως ο άνεμος, η θερμοκρασία, η υγρασία κ.λπ.