Πάμε να δούμε τις λύσεις και τις απαντήσεις, στις εργασίες και στα ερωτήματα του βιβλίου και του τετραδίου εργασιών.
1. Ποια προβλήματα αντιμετώπιζαν οι Βυζαντινοί τον 11ο αιώνα;
Ο 11ος αιώνας ήταν πολύ δύσκολος για τους βυζαντινούς. Πέρα από τα εσωτερικά προβλήματα, που είδαμε στο προηγούμενο μάθημα, υπήρχαν και κάποια εξωτερικά. Συγκεκριμένα η αυτοκρατορία ήρθε αντιμέτωπη με δύο μεγάλους εχθρούς. Οι σελτζούκοι Τούρκοι από την ανατολή, με αρχηγό τους τον Άλπ Αρσλάν, κατέστρεψαν το βυζαντινό στρατό στη μάχη του Ματζικέρτ, το 1071. Στα δυτικά οι Νορμανδοί εμφανίστηκαν και εκμεταλλευόμενοι τα προβλήματα των βυζαντινών, επιτέθηκαν σε πολλές περιοχές.
2. Τι ανάγκασε τον Αλέξιο τον Α΄ τον Κομνηνό να παραχωρήσει εμπορικά προνόμια στους Βενετούς;
Ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση, καθώς έπρεπε να αντιμετωπίσει την απειλή των Νορμανδών από τα δυτικά της αυτοκρατορίας, ενώ παράλληλα τους Σελτζούκους Τούρκους από τα ανατολικά. Η απειλή αυτών των δύο εχθρών ανάγκασε τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό, να ζητήσει βοήθεια από τους Βενετούς, προσφέροντας τους ως αντάλλαγμα πολλά εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά λιμάνια. Tους επέτρεψε να εγκατασταθούν στην Κωνσταντινούπολη, έξω από τα τείχη, στην έξοδο του Κεράτιου, στο Γαλατά, και να δημιουργήσουν εκεί δική τους εμπορική συνοικία, χωρίς να πληρώνουν φόρους.
Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο) - Λύσεις ασκήσεων
Στο Τετράδιο Εργασιών υπάρχουν πέντε ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας:
1. Παρατηρήστε τον χάρτη 2, εντοπίστε εκεί τις κινήσεις των Νορμανδών και των Σελτζούκων Τούρκων και αντιστοιχίστε στον παρακάτω πίνακα αυτά που ταιριάζουν:
2. Παρατηρήστε την εικόνα 1 και διαβάστε το κείμενο-πηγή 5. Συζητήστε στην τάξη τη συμπεριφορά του νικητή Αλπ Αρσλάν προς τον αιχμάλωτο Ρωμανό Δ ́ Διογένη. Σχολιάστε το νόημα των λόγων που του είπε. Θυμάστε κάτι ανάλογο από την περυσινή σας ιστορία;
Το 1068, ο Ρωμανός Δ’ Διογένης έγινε αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Αφού οργάνωσε το στρατό του, έσπευσε να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους. Στη μάχη του Ματζικέρτ όμως, το 1071, ο στρατός του Ρωμανού έπαθε μεγάλη καταστροφή και ο ίδιος πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους. Διαβάζοντας το κείμενο πηγή 5 και βλέποντας τη συμπεριφορά του Άλπ Αρσλάν καταλαβαίνουμε πως είναι ένας ηθικός άνθρωπος, που δείχνει σεβασμό στον αντίπαλό του. Αναγνωρίζει πως κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα του συμβεί στο μέλλον και για αυτό τον λόγο, καλεί τον Ρωμανό για γεύμα, τον περιποιείται όπως του αρμόζει, ως αυτοκράτορα του Βυζαντίου και στο τέλος τον αφήνει ελεύθερο, υπογράφοντας μαζί τους συνθήκη Ειρήνης.
Ανάλογο παράδειγμα συναντήσαμε πέρυσι, μαθαίνοντας για την ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος παρέδωσε το νεκρό σώμα του Δαρείου στην οικογένειά του, ούτως ώστε να θαφτεί με τιμές που αρμόζουν σε έναν βασιλιά.
3. Προσπαθήστε να βρείτε και να ακούσετε στην τάξη το «Τσάμικο» τραγούδι-πηγή 4. Σχετίζεται το τραγούδι με το σημερινό μάθημα; Σε ποιες άλλες στιγμές της ιστορίας της πατρίδας μας νομίζετε ότι αναφέρεται;
Διαβάζοντας τους στίχους από την πηγή 4, καταλαβαίνουμε πως το τραγούδι «Τσάμικο» σχετίζεται απόλυτα με το μάθημά μας. Αναφέρεται στους αγώνες που έκαναν οι Έλληνες του Βυζαντίου για να προστατευτούν από τους Τούρκους και να κερδίσουν την ανεξαρτησία τους, αλλά και στην επανάσταση του 1821, αναφέροντας το όνομα του Νικηταρά. Αυτό το τραγούδι είναι διαχρονικό, καθώς περιγράφει τις προβληματικές σχέσεις που έχουμε με τους γείτωνες μας, από τα μέσα του 11ου αιώνα, μέχρι και σήμερα.
4. Διαβάστε το κείμενο-πηγή 6 για την Άννα Κομνηνή, και συζητήστε στην τάξη τις αντιλήψεις που είχαν οι Βυζαντινοί για τις γυναίκες και για τις ικανότητές τους να αναλάβουν την εξουσία ενός κράτους. Συμβαίνει κάτι ανάλογο σήμερα; Αναφέρετε συγκεκριμένα παραδείγματα ομοιότητας ή διαφοράς.
Η Άννα Κομνηνή ήταν το πρώτο παιδί του αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού. Με βάση την πηγή, όταν γεννήθηκε ο πατέρας της είπε «Ευχαριστώ, Κύριε. Αν δεν έρθει ξοπίσω της γιος, αυτή θα είναι διάδοχός μου, αυτή θα στηρίξει το θρόνο μου». Από αυτό καταλαβαίνουμε πως οι Βυζαντινοί δεν θεωρούσαν τις γυναίκες ικανές να αναλάβουν την εξουσία ενός κράτους, καθώς πίστευαν πως τα αγόρια έχουν περισσότερες ηγετικές ικανότητες.
Σήμερα, οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιόματα με τους άνδρες και μπορούν, εάν εκλεγούν, να αναλάβουν θέσεις εξουσίας, όπως την θέση του πρωθυπουργού, του προέδρου κλπ. Εξαίρεση ίσως αποτελούν κάποιες απομακρυσμένες κοινωνίες, που τηρούν ακόμα τα παλαιά ήθη και έθιμα.
5. Διαβάστε το παρακάτω κείμενο-πηγή του Ρώσου ιστορικού Α. Α. Βασίλιεφ, και το κείμενο-πηγή 24.4. Ύστερα συζητήστε τη σημασία που είχε για το Βυζάντιο και τον χριστιανικό κόσμο το σχίσμα των εκκλησιών.
Το σχίσμα των εκκλησιών είχε μεγάλη σημασία για ολόκληρο τον Χριστιανικό κόσμο. Οι δυο χριστιανικοί κόσμοι χωρίστηκαν και το σχίσμα αυτό παραμένει αγεφύρωτο έως σήμερα. Το μίσος που κυριάρχησε ανάμεσά δημιούργησε προβλήματα στο Βυζάντιο, καθώς εκδηλώθηκε εκ μέρους της Δύσης, με τις σταυροφορίες και την άλωση της Πόλης το 1204».
0 Σχόλια