Στο μάθημα αυτό υπάρχουν δύο ερωτήσεις που πρέπει να απαντήσουμε:
1. Αντιμετωπίζουν οι σημερινές γυναίκες στην πατρίδα μας προβλήματα παρόμοια με εκείνα των βυζαντινών γυναικών;
Η ζωή της γυναίκας στη Βυζαντινή κοινωνία δεν θυμίζει σε τίποτα την ζωή των γυναικών στις μέρες μας. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, οι γυναίκες δεν είχαν τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες. Για να θεωρούνται ενάρετες, έπρεπε αν ήταν ανύπαντρες να υπακούν τον πατέρα τους και αν ήταν παντρεμένες τον άντρα τους. Δεν πήγαιναν στο σχολείο, δεν επιτρεπόταν να βγουν από το σπίτι τους χωρίς την άδεια των γονιών τους και παντρεύονταν από πολύ μικρή ηλικία, όποιον αποφάσιζε ο πατέρας τους.
Σήμερα οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα με τους άντρες. Μπορούν να διασκεδάσουν και να βγουν από το σπίτι όποτε θέλουν, έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση, οι ίδιες αποφασίζουν ποιον άντρα θα παντρευτούν και έχουν ίσες ευκαιρίες στα επαγγέλματα. Ακόμα, έχουν την δυνατότητα να πάρουν μέρος στην πολιτική. Εξαίρεση ίσως αποτελούν κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις, σε απομακρυσμένα και απομονωμένα χωριά της Ελλάδας όπου ακόμα οι άνθρωποι ζουν με βάση τα παλιά ήθη και έθιμα, όπου θέλουν τη γυναίκα να είναι κατώτερη από τον άντρα. Αυτό όμως είναι μία εξαίρεση στον κανόνα.
2. Ποιες από τις συνήθειες και αντιλήψεις που αναφέρονται στο μάθημα εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα;
Στις μέρες μας, μερικές από τις συνήθειες και αντιλήψεις που αναφέρονται στο μάθημα, εξακολουθούν να υπάρχουν. Για παράδειγμα, στις εκκλησίες μας υπάρχει ακόμα γυναικωνίτης, ο οποίος είναι ξεχωριστός χώρος όπου τυπικά απευθύνεται μόνο σε γυναίκες. Έπειτα, στις οικογένειες συνήθως οι μητέρες είναι αυτές που έχουν πιο ενεργό ρόλο στη φροντίδα του παιδιού και ασχολούνται με το νοικοκυριό. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως και οι άντρες δεν ασχολούνται με την ανατροφή των παιδιών ή με τις δουλειές του σπιτιού. Επίσης, εξακολουθούν να υπάρχουν κάποια επαγγέλματα που απευθύνονται κυρίως στις γυναίκες, όπως μαίες, νηπιαγωγοί, σχεδιάστριες μόδας, κ.α.. Τέλος, σε περιπτώσεις απομονωμένων χωριών, υπάρχει ακόμα η αντίληψη πως η γυναίκα για να θεωρείται ενάρετη πρέπει να υπακούει τον πατέρα της και αν είναι παντρεμένη τον άντρα της. Αυτό βέβαια είναι μία μικρή εξαίρεση στον κανόνα καθώς δεν ισχύει στις ανεπτυγμένες κοινωνίες.
Η γυναίκα στη βυζαντινή κοινωνία - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο)
Στο Τετράδιο Εργασιών υπάρχουν τέσσερις ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας:
1. Συμπληρώστε την ακροστιχίδα της βυζαντινής γυναίκας και σχολιάστε όποιες από τις προτάσεις θέλετε.
Γάμος - αυτός επιτρεπόταν μετά τα 12 χρόνια τους
Ύμνους - η Κασσιανή έγραψε περίφημα τροπάρια και...
Νήματα - με αυτά έπλεκαν και κεντούσαν οι γυναίκες
Άννα - το όνομα της κόρης του Αλεξίου Α’ Κομνηνού
Ιουστινιανός - έδωσε με τους νόμους του ίσα δικαιώματα στις γυναίκες
Κομμώτριες - πολλές βυζαντινές ασκούσαν αυτό ως επάγγελμα
Αγάθης - αυτό το πανηγύρι γινόταν από γυναίκες για γυναίκες
2. Ο αποκλεισμός των Βυζαντινών γυναικών από την εκπαίδευση ήταν η πιο σοβαρή διάκριση εις βάρος τους. Συζητήστε στο σπίτι με τους γονείς, τους παππούδες και τις γιαγιάδες σας και ζητήστε πληροφορίες για την εκπαίδευση των γυναικών στα δικά τους χρόνια.
Οι γυναίκες την εποχή των γονιών μας, είχαν ίσα δικαιώματα στην εκπαίδευση. Δεν γίνονταν διακρίσεις και λάμβαναν ακριβώς τις ίδιες γνώσεις με τους άντρες. Υπήρχαν μερικές περιπτώσεις όμως, συνήθως σε χωριά, όπου οι γυναίκες δεν τελείωναν το γυμνάσιο, ή δεν συνέχιζαν τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο. Αντίθετα επέλεγαν να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά και ασχολούνταν με τις δουλειές του σπιτιού.
Στα χρόνια των παππούδων μας όμως, οι γυναίκες δεν είχαν πάντα τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες και πολλοί γονείς δεν επέτρεπαν στα κορίτσια τους να πάνε στο σχολείο. Αντίθετα τις κρατούσαν στο σπίτι και τους μαθαίνανε τις δουλειές του νοικοκυριού, μαγειρική, να καθαρίζουν το σπίτι και αν ζούσανε σε χωριό, πώς να φροντίζουν τα ζώα. Επίσης εκείνη την εποχή συνήθιζαν οι γονείς να προορίζουν τα κορίτσια τους για γάμο, ώστε να φύγουν από το σπίτι και να ανοίξουν το δικό τους.
3. Διαβάστε το απόσπασμα από το δημοτικό τραγούδι του «νεκρού αδελφού», που έχει βυζαντινές ρίζες και αναφέρεται στην ανατροφή και τη ζωή της γυναίκας στο Βυζάντιο. Συζητήστε τα σημεία που σας κάνουν εντύπωση. Γιατί άραγε ο Κωνσταντίνος μόνο συμφωνούσε να γίνει αυτός ο γάμος;
Διαβάζοντας το απόσπασμα του τραγουδιού μπορούμε να δούμε διάφορες λεπτομέρειες από τη ζωή των γυναικών εκείνη την εποχή συγκεκριμένα στο στίχο που λέει «12 χρόνων και ο ήλιος δεν την είδε» μπορούμε να καταλάβουμε ότι οι γυναίκες δεν έβγαιναν καθόλου από το σπίτι τους. Στον στίχο που λέει «προξενητάδες ήρθανε από τη Βαβυλώνα» μπορούμε να δούμε ότι, παρά το γεγονός πως είναι μόλις 12 χρόνων, ήταν σε ηλικία γάμου και η μάνα με τα αδέλφια ήταν αυτοί που θα αποφάσιζαν για την τύχη που θα έχει και για το ποιον θα παντρευτεί.
Στο τραγούδι βλέπουμε ότι μία μάνα έχει 9 γιους και μία κόρη και κανένας από αυτούς δεν συμφωνεί να την παντρέψουν στα ξένα εκτός από έναν γιο τον Κωνσταντίνο, που ήταν ο μόνος που συμφωνούσε να γίνει αυτός ο γάμος. Ήταν έμπορος και ήθελε να έχει ένα δικό του άνθρωπο στη Βαβυλώνα όπου ταξίδευε συνεχώς λόγω της δουλειάς.
4. Παρατηρήστε τις εικόνες 1, 2 και 3, διαβάστε τα κείμενα 4, 6 και 7. Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω:
Κάνετε σύγκριση της ζωής, της δραστηριότητας και της κοινωνικής θέσης των γυναικών στα βυζαντινά χρόνια και σήμερα.
Εάν παρατηρήσουμε και συγκρίνουμε τις γυναίκες του Βυζαντίου και τις σημερινές γυναίκες θα διαπιστώσουμε πως έχουν κάποια κοινά στοιχεία. Παραδείγματος χάρη, ασχολούνται και οι δύο με το νοικοκυριό και την ανατροφή των παιδιών. Πηγαίνουν σε τοπικές γιορτές και εκδηλώσεις και περιποιούνται τον εαυτό τους με διάφορα πράγματα όπως κοσμήματα και όμορφα ρούχα.
Βέβαια υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά στην κοινωνική θέση και στα δικαιώματα τα οποία απολαμβάνουν. Οι γυναίκες σήμερα έχουν ίσα δικαιώματα με τους άντρες, ενώ οι γυναίκες του Βυζαντίου είχαν πολύ κατώτερη θέση. Δεν μπορούσαν να πάνε σχολείο, δεν επιτρεπόταν να βγαίνουν από το σπίτι όποτε ήθελαν και δεν είχαν το δικαίωμα στην εργασία που έχουν οι γυναίκες στις μέρες μας.
0 Σχόλια