Στο μάθημα αυτό υπάρχουν δύο ερωτήσεις που πρέπει να απαντήσουμε:
1. Ποιους διπλωματικούς τρόπους χρησιμοποιούσαν οι Βυζαντινοί για να διατηρούν ειρηνικές σχέσεις με τους γειτονικούς και τους άλλους λαούς;
Οι βυζαντινοί προκειμένου να διατηρήσουν ειρηνικές σχέσεις με τους γείτονές τους, χρησιμοποιούσαν διάφορους τρόπους και κυρίως την διπλωματία. Έτσι λοιπόν οι αυτοκράτορες:
α) Έκαναν συνέχεια συμμαχίες ή υπέγραφαν συνθήκες Ειρήνης με κάποιους από τους γειτονικούς λαούς, για να μπορούν ανενόχλητοι να αντιμετωπίσουν τους υπόλοιπους.
β) Κατέβαλαν σε ορισμένους από αυτούς τους λαούς χρήματα με τον όρο όμως να μην επιτίθενται οι ίδιοι στο Βυζάντιο ή να επιτρέπουν σε άλλους να το βλάψουν.
γ) Πρόσφεραν φιλοξενία στους άρχοντες και στους πρεσβευτές των συμμαχικών χωρών και δέχονταν τα παιδιά των ξένων αρχόντων ή των αξιωματούχων να σπουδάσουν, δωρεάν πολλές φορές, στα Βυζαντινά σχολεία και πανεπιστήμια.
δ) Συνόδευαν τις συμφωνίες τους με πλούσια δώρα και τιμητικούς Βυζαντινούς τίτλους.
ε) Έκαναν ιδιαίτερες συμφωνίες για την προστασία των εμπορικών δρόμων και των προϊόντων που μεταφέρονταν από τις άλλες χώρες, στο Βυζάντιο. Συγκεκριμένα, προστάτευαν τους ξένους εμπόρους και επισκέπτες της χώρας, ενώ σε κάποιους από αυτούς παραχωρούσαν ιδιαίτερα προνόμια και περιοχές για τη διαμονή τους.
2. Γιατί οι βυζαντινοί συνόδευαν τις αποστολές τους με πολύτιμα δώρα; Συνηθίζεται κάτι ανάλογο σήμερα;
Όπως είδαμε, οι βυζαντινοί φρόντιζαν να διατηρούν καλές σχέσεις με τους γειτονικούς και τους άλλους λαούς, μέσα από τη διπλωματία. Για αυτό λοιπόν κάθε φορά που μία κρατική αποστολή επισκεπτόταν κάποια άλλη χώρα, για να ολοκληρώσει ή να προετοιμάσει μία συμφωνία, οι πρεσβευτές αυτών των αποστολών έφερναν μαζί τους εκ μέρους του αυτοκράτορα πολύτιμα δώρα, κοσμήματα και μεταξωτά. Αυτά τα πρόσφεραν στους άρχοντες και τους αξιωματούχους της ξένης χώρας, γιατί ήθελαν να ευχαριστήσουν αυτούς τους ανθρώπους και να δείξουν τις ειρηνικές και φιλικές τους διαθέσεις. Έτσι θα ήταν πιο εύκολο για εκείνους να δεχτούν τη συμφωνία, την πρόταση ή την συνθήκη που πρότειναν οι βυζαντινοί.
Η ίδια τακτική ακολουθείτε και στις μέρες μας από τους πολιτικούς, μόνο που τώρα τα δώρα είναι κυρίως συμβολικά και όχι μεγάλης χρηματικής αξίας.
Η διπλωματία των Βυζαντινών - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο)
Στο Τετράδιο Εργασιών υπάρχουν πέντε ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας:
1. Συζητήστε στην τάξη για τη χρήση της λέξης «διπλωματία» σε εκφράσεις της καθημερινής ζωής και για τη σημασία που αυτή παίρνει κάθε φορά. Γράψτε στον πίνακα που ακολουθεί τρεις τέτοιες προτάσεις.
Διπλωματία, είναι η επίλυση διαφορών υποθέσεων, μέσα από το διάλογο με τη χρήση και την αποφυγή συγκρούσεων.
1) Μην ανησυχείς θα λύσει το πρόβλημα γιατί είναι διπλωμάτης. (Σημαίνει πως είναι ικανός με τον διάλογο, να βρίσκει λύση σε κάθε πρόβλημα)
2) Πρέπει να χειριστούμε το θέμα με διπλωματία. (Η κατάσταση είναι σοβαρή και χρειάζεται λεπτούς χειρισμούς για να μην κάνουμε κάποιο λάθος)
3) Απέφυγε να απαντήσει ευθέως, με διπλωματία. (Δεν πήρε ξεκάθαρη θέση, προκειμένου να μην δυσαρεστήσει κανέναν)
2. Κάνετε μια αναδρομή στις προηγούμενες ενότητες της φετινής σας ιστορίας και επισημάνετε διπλωματικές δραστηριότητες των Βυζαντινών ή των γειτόνων τους, που αναφέρονται εκεί. Συζητήστε στην τάξη τα αποτελέσματα που αυτές είχαν.
Οι βυζαντινοί, προσπαθούσαν κάθε φορά να λύνουν με διπλωματία τις υποθέσεις τους και να αποφεύγουν τις διαμάχες και τις συγκρούσεις. Στο φετινό βιβλίο έχουμε δει πολλά παραδείγματα όπου οι αυτοκράτορες προσέφεραν διάφορα χρηματικά ποσά για να επισυνάψουν συμφωνίες με άλλους λαούς, ούτως ώστε να διατηρήσουν την ασφάλεια της αυτοκρατορίας.
-- Στο πέμπτο μάθημα, είδαμε ότι ο Κωνσταντίνος υπέγραψε με το Λικίνιο το διάταγμα της ανεξιθρησκείας στα Μεδιόλανα το 313 μ.Χ. και στην συνέχεια, λόγω και των αλλαγών που έκανε, ονομάστηκε Μέγας Κωνσταντίνος.
-- Στο ένατο μάθημα, ο Αρκάδιος και ο γιος του Θεοδόσιος Β΄ έκλεισαν πολυδάπανες συμφωνίες ειρήνης με τους γείτονες που τους απειλούσαν. Σε κάποιους απ’ αυτούς μάλιστα, έδωσαν γη για καλλιέργεια και άλλους τους πήραν μισθοφόρους στο Βυζαντινό στρατό. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να σταματήσουν οι παραβιάσεις των συνόρων της αυτοκρατορίας.
-- Στο δέκατο έκτο μάθημα, ο Ιουστινιανός υπέγραψε συνθήκες ειρήνης με τους γειτονικούς λαούς στο Δούναβη και με τους Πέρσες στην Ανατολή, δίνοντάς τους πολλά χρήματα. Τα αποτελέσματα όμως δεν ήταν καλά, καθώς το Βυζάντιο εκείνη την εποχή βρισκόταν σε κατάσταση πολέμου και αυτό το εκμεταλλεύονταν οι υπόλοιποι λαοί ζητώντας πολύ περισσότερα χρήματα για να διατηρήσουν τις συνθήκες Ειρήνης που ήδη είχαν υπογράψει.
-- Στο δέκατο έβδομο μάθημα, οι Βυζαντινοί υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης με τους Βουλγάρους, η οποία τους επέτρεπε να μείνουν μόνιμα στα εδάφη της αυτοκρατορίας με την υποχρέωση να εμποδίζουν άλλους λαούς να κάνουν το ίδιο.
-- Στο δέκατο όγδοο μάθημα, ο Ηράκλειος έκλεισε συνθήκη ειρήνης με το Χαγάνο, τον αρχηγό των Αβάρων προσφέροντάς του τα χρήματα που ζητούσε. Το πρόβλημα λύθηκε προσωρινά, αλλά στη συνέχεια οι Άβαροι έσπασαν την συνθήκη, συμμάχησαν με τους Πέρσες και από κοινού πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη από στεριά και θάλασσα.
Εάν μελετήσουμε και τα υπόλοιπα κεφάλαια του βιβλίου μας θα δούμε ότι η διπλωματία δεν αφορά μόνο τα χρήματα.
-- Στο εικοστό πρώτο μάθημα, μαθαίνουμε ότι το 862 μ.Χ., ο Σλάβος ηγεμόνας της Μοραβίας Ρατισλάβος έστειλε πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη και ζήτησε από τους Βυζαντινούς να στείλουν ιεραποστόλους για να διδάξουν στο λαό του τη χριστιανική πίστη. Οι βυζαντινοί, ανταποκρίθηκαν και έτσι κατάφεραν να σταματήσουν τις επιδρομές και τις λεηλασίες των Σλάβων στο Βυζαντινό κράτος.
-- Στο εικοστό δεύτερο μάθημα, ο Νικηφόρος Φωκάς, βρέθηκε σε τόσο δύσκολη θέση, ώστε ζήτησε τη βοήθεια και των Ρώσων για να αντιμετωπίσει τους Βούλγαρους.
-- Στο τριακοστό τέταρτο μάθημα, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, έστειλε πρεσβευτές στο σουλτάνο Μουράτ Β' και πρότεινε συνθήκη ειρήνης ανάμεσά τους. Ο Μουράτ αναγνώρισε το νέο αυτοκράτορα και συμφώνησε μαζί του για τη συνθήκη ειρήνης που του ζήτησε.
3. Στην ιστορία σας φέτος συναντήσατε αρκετές προσπάθειες των Βυζαντινών για τον εκχριστιανισμό των γειτονικών λαών. Θυμηθείτε κάποιες από αυτές και συζητήστε στην τάξη τη διπλωματική τους σημασία.
Από τα παλιά χρόνια η θρησκεία ήταν κάτι που ένωνε ή χώριζε τους λαούς μεταξύ τους. Οι βυζαντινοί, έστελναν ιεραποστόλους για να εκχριστιανίσουν τους γειτονικούς λαούς. Με αυτόν τον διπλωματικό τρόπο εξασφάλιζαν ότι οι γειτονικοί λαοί θα σταματήσουν να επιτίθενται να λεηλατούν ή να έχουν εχθρικές σχέσεις μεταξύ τους, καθώς πλέον θα τους ένωνε ίδια θρησκεία. Συγκεκριμένα βλέπουμε στο βιβλίο της ιστορίας μας τον εκχριστιανισμό των Σλάβων από τους ιεραποστόλους Κύριλλο και Μεθόδιο. Τον εκχριστιανισμό των Βουλγάρων με τη βάπτιση του ίδιου τους του βασιλιά και τέλος τον εκχριστιανισμό των Ρώσων με τη βάπτιση της Μεγάλης Δούκισσας της Ρωσίας, Όλγας.
4. Από τις πρόσφατες εφημερίδες κάνετε μια συλλογή με τίτλους, εικόνες και πληροφορίες, που αναφέρονται σε διπλωματικές σχέσεις και ενέργειες διαφόρων χωρών σήμερα. Συζητήστε αν κάποιες από αυτές ή παρόμοιές τους συνέβαιναν και στα βυζαντινά χρόνια.
Για να λύσουμε αυτή την άσκηση, πρέπει να βρούμε εφημερίδες που ασχολούνται με την πολιτική, είτε έντυπες, είτε ηλεκτρονικές. Επίσης, μία πολύ χρήσιμη βοήθεια θα ήταν να ρωτήσουμε τους γονείς μας. Ίσως ξέρουν ή ίσως έχουν ήδη διαβάσει μία εφημερίδα που αναφέρεται στην διπλωματία.
5. Παρατηρήστε τις παρακάτω εικόνες ένταξης της Ελλάδας στην Ε.Ο.Κ. και της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συζητήστε τη σημασία των γεγονότων αυτών για τις δύο χώρες και σχολιάστε τον ρόλο της διπλωματίας σε αυτά.
Η ένταξη της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα πολύ σπουδαίο γεγονός. Σίγουρα η διπλωματία έπαιξε το μεγαλύτερο ρόλο στην επίτευξη αυτού του έργου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως στόχο την ειρηνική συνύπαρξη και ευημερία των χωρών που είναι μέλη της και η διπλωματία είναι το μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Έτσι χωρίς αυτή δεν θα μπορούσαν όχι μόνο να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και να υπάρξει αυτή η ένωση χωρών.
0 Σχόλια