Οι Τούρκοι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη - Το Βυζάντιο παρακμάζει και υποκύπτει σε κατακτητές - από το «https://idaskalos.blogspot.gr»
Στο 35ο (τριακοστό πέμπτο) κεφάλαιο, στην ΣΤ ενότητα του βιβλίου της ιστορίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Οι Τούρκοι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη",  θα μάθουμε για όλα τα γεγονότα που μεσολάβησαν από την ανάληψη της εξουσίας από τον Μωάμεθ Β' έως την πολιορκία της βασιλεύουσας. Συγκεκριμένα, θα δούμε ποιες ήταν οι πρώτες ενέργειες που έκανε ο νέος σουλτάνος από την στιγμή που ανέλαβε τον θρόνο, για τη συγκέντρωση του τουρκικού στρατού το Μάρτιο του 1453 γύρω από τα τείχη και για την κατάληψη των νησιών της Προποντίδας. Στη συνέχεια, θα μιλήσουμε για το μήνυμα που έστειλε ο Μωάμεθ στον Κωνσταντίνο στις 6 Απριλίου, ζητώντας του την παράδοση της πρωτεύουσας και για την αρνητική απάντηση του Κωνσταντίνου, που οδήγησε στην έναρξη της πολιορκίας. Έπειτα, θα μιλήσουμε για τη σκληρή μάχη που έγινε στα τείχη, με τον Ιουστινιάνη και τον Κωνσταντίνο να βρίσκονται εκεί μαζί με τους υπερασπιστές και να τους εμψυχώνουν. Τέλος θα μιλήσουμε για το πέρασμα τριών μεγάλων καραβιών με κυβερνήτη τον Φλαντανελά, πράγμα που εμψύχωσε τους πολιορκημένους και εξόργισε πολύ τον Μωάμεθ.

Στο μάθημα αυτό υπάρχουν δύο ερωτήσεις που πρέπει να απαντήσουμε.

1. Πώς οργάνωσε ο Μωάμεθ την πολιορκία της Πόλης;
Ο Σουλτάνος Μωάμεθ Β' όταν ανέλαβε την εξουσία, διαβεβαίωσε τους Βυζαντινούς ότι θα σεβαστεί τις συνθήκες του πατέρα του και ότι δεν πρόκειται να επιτεθεί στην Κωνσταντινούπολη. Παρά όμως αυτήν του τη διαβεβαίωση, ξεκίνησε τις προετοιμασίες για μάχη, κάνοντας κάποιες πολύ συγκεκριμένες ενέργειες:
α) Ετοίμασε πολύ στρατό και τον εξόπλισε με σύγχρονα όπλα.
β) Ανάθεσε στον Ούγγρο μηχανικό Ουρβανό να κατασκευάσει 70 πυροβόλα κανόνια, όπλα πρωτόγνωρα για την εποχή, για να γκρεμίσει αν χρειαστεί τα τείχη της πόλης.
γ) Την άνοιξη του 1452, έχτισε στην Ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου ένα τεράστιο φρούριο, το Ρούμελη Χισάρ, το οποίο έκανε έλεγχο σε όλα τα πλοία που περνούσαν τα στενά και τα φορολογούσε.
δ) Στη διάρκεια της ίδιας χρονιάς, ναυπήγησε 150 πολεμικά πλοία και πολλά μικρότερα για μεταφορές προσώπων και εφοδίων.
ε) Το Μάρτιο του 1453, άρχισε να συγκεντρώνει το στρατό του, ο οποίος ξεπερνούσε τους 60.000 άντρες, γύρω από τα τείχη της πόλης.
στ) Κατέλαβε με το στόλο του τα νησιά της Προποντίδας και περιπολούσε στα στενά, εμποδίζοντας κάθε πλοίο να φέρει εφόδια στην πόλη.
ζ) Έστησε την χρυσοΰφαντη σκηνή-στρατηγείο του απέναντι από την πύλη του Αγίου Ρωμανού, ανάμεσα σε χιλιάδες γενίτσαρους.
η) Έστησε εκεί το πιο μεγάλο από τα κανόνια του Ουρβανού, την Μπορμπάρδα, για να γκρεμίσει αν χρειαζόταν την πύλη και τα γύρω τείχη. 

2. Πώς αντιμετώπισαν οι Βυζαντινοί την υπεροχή των Τούρκων σε στρατό και πολεμικά μέσα;
Οι Βυζαντινοί αφού αρνήθηκαν να παραδώσουν την πόλη τους στον Μωάμεθ, ετοιμάστηκαν γρήγορα για την πολιορκία. Απέκρουαν τις επιθέσεις των πολιορκητικών κριών και όσων προσπαθούσαν να σκαρφαλώσουν τα τείχη με το υγρό πυρ. Τη νύχτα γυναίκες και παιδιά μετέφεραν υλικά, ενώ τεχνίτες επισκεύαζαν τα ρήγματα που είχαν ανοίξει τα κανόνια στα τείχη. Τους μαχητές εμψύχωναν και βοηθούσαν ο Ιουστινιάνης και ο αυτοκράτορας, οι οποίοι βρίσκονταν δίπλα τους στο πεδίο της μάχης. Τέλος, ο πλοίαρχος Φλαντανελάς φέρνοντας εφόδια και τρόφιμα με τα καράβια του, εμψύχωσε τους βυζαντινούς και αναπτέρωσε τις χαμένες τους ελπίδες. 

Οι Τούρκοι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο)


Στο Τετράδιο Εργασιών υπάρχουν πέντε ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας.

1. Συμπληρώστε την ακροστιχίδα της πολιορκίας. 
Παλαιολόγος - το προσωνύμιο του Κωνσταντίνου ΙΑ’
Ορθόδοξοι - οι χριστιανοί της ανατολικής εκκλησίας
Λατίνους - έλεγαν και έτσι τους κατοίκους της Ιταλίας
Ιστιοφόρα - ήταν ακόμα τα καράβια της εποχής
Ουρβανός - αυτός κατασκεύασε τα κανόνια του Μωάμεθ
Ρούμελη Χισάρ - έτσι ονόμασαν οι Τούρκοι το κάστρο του Βοσπόρου
Κεράτιος - αυτός ο κόλπος προστάτευε τα Βυζαντινά καράβια
Ιουστινιάνης - αυτός οργάνωσε την άμυνα της πόλης
Αλυσίδα - έφραξαν με αυτή την είσοδο του κεράτιου κόλπου 

2. Γράψτε στον παρακάτω πίνακα τέσσερις σύντομες προτάσεις που να περιγράφουν τρόπους ή μέσα που χρησιμοποίησαν, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, οι Τούρκοι (για να πάρουν την Πόλη) ή οι Βυζαντινοί (για να τη σώσουν).
1) Οι Τούρκοι χτυπούσαν με τα κανόνια τους τα τείχη της πόλης.
2) Οι Τούρκοι σκαρφάλωναν τα τείχη με ανεμόσκαλες.
3) Οι βυζαντινοί τη νύχτα μετέφεραν υλικά και επισκεύαζαν τα ρήγματα στα τείχη.
4) Οι βυζαντινοί έριχναν υγρό πυρ στους Τούρκους που σκαρφάλωναν τα τείχη και στους ξύλινους πύργους. 

3. Οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι η στρατιωτική δύναμη των δύο αντιπάλων ήταν: «Βυζαντινοί 10.000, Τούρκοι 100.000» Από τη σύγκριση των δυνάμεων, τι πιθανότητες σωτηρίας είχαν οι υπερασπιστές της Πόλης; Γιατί, παρόλα αυτά, δεν την παρέδωσαν; Σχολιάστε την απόφασή τους, αφού διαβάσετε και τα σχετικά κείμενα-πηγές 4 και 5. 
Οι Βυζαντινοί επέλεξαν να μην παραδώσουν την Πόλη τους στο Μωάμεθ και να πολεμήσουν για την ελευθερία τους. Παρά το γεγονός πως οι Τούρκοι ήταν 100.000, ενώ οι βυζαντινοί μόλις 10.000, αποφάσισαν να μην παραδοθούν αλλά να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Αυτή τους η απόφασή μας δείχνει πόσο γενναίοι ήταν και πως έβαζαν την τιμή τους πιο ψηλά από την ίδια τους τη ζωή. Δυστυχώς όμως, ο Μωάμεθ είχε τοποθετήσει το στρατό και το στόλο του σε όλα τα σημεία από τα οποία θα μπορούσαν οι βυζαντινοί να ανεφοδιαστούν. Παρόλα αυτά όμως, δεν το έβαλαν κάτω και πάλευαν μέρα και νύχτα. Την ημέρα αποκρούοντας τις επιθέσεις και τη νύχτα επισκευάζοντας τα τείχη τους.

4. Επιλέξτε και σχολιάστε μια-δυο ενέργειες, από την πολιορκία της Πόλης, που σας εντυπωσίασαν ιδιαίτερα και έχουν σχέση με τα πρόσωπα που εμπλέκονται σ’ αυτή (π.χ τον Μωάμεθ και τους πολιορκητές, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον Ιουστινιάνη και τους
πολιορκημένους, τους κατοίκους των ξένων παροικιών της Πόλης, τον Φλαντανελλά και τους συντρόφους του). Δικαιολογήστε την επιλογή σας.

Η πολιορκία της πόλης είναι ένα τεράστιο ιστορικό γεγονός και οι ενέργειες όλων των προσώπων είναι εντυπωσιακές η καθεμία για το δικό της λόγο.
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος: μας εντυπωσιάζει με την ηρωική στάση του απέναντι στους κατακτητές, που παρά τη μειονεκτική του θέση, δεν φοβήθηκε να πει όχι στον πολιορκητή.
Ο Φλαντανελάς: μας εντυπωσιάζει με την αυταπάρνηση του και την πολύτιμη βοήθεια που πρόσφερε στους βυζαντινούς.
Ο Ιουστινιάνης: μας εντυπωσιάζει με την στάση του, καθώς ήταν στο κύριο αμυντικό σημείο της πόλης μαζί με τους στρατιώτες και πολεμούσε γενναία. 

5. Είσαι ανταποκριτής ξένης εφημερίδας ή τηλεοπτικού μέσου στην Κωνσταντινούπολη. Δώσε, με περιληπτικό τρόπο, τα κύρια σημεία της πολιορκίας της Πόλης, που θα μετέδιδες για τους αναγνώστες της εφημερίδας ή τους τηλεθεατές. (Εργασία για το σπίτι)
Μάρτιος 1453: Ο τουρκικός στρατός έχει συγκεντρωθεί έξω από τα τείχη, ενώ παράλληλα ο στόλος περιπολεί στα στενά εμποδίζοντας τα πλοία ανεφοδιασμού των βυζαντινών.
6 Απριλίου του 1453: ο Μωάμεθ έστειλε μήνυμα στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο και ζήτησε την παράδοση της πόλης. Ο Κωνσταντίνος απάντησε αρνητικά και ο Μωάμεθ διέταξε τον κανονιοβολισμό των τοίχων. Η μάχη ξεκίνησε.
20 Απριλίου 1453: Ο Φλαντανελάς με τα πλοία του φέρνει την ελπίδα στους βυζαντινούς, εφοδιάζοντας τους με όπλα και τρόφιμα.