Δείτε το βίντεο με την αφήγηση του μαθήματος, στο κάτω μέρος της σελίδας.
Πάμε να δούμε τις λύσεις και τις απαντήσεις, στις εργασίες και στα ερωτήματα του βιβλίου και του τετραδίου εργασιών.
1. Γιατί ο Ιουστινιανός έδωσε προτεραιότητα στο χτίσιμο της Αγίας Σοφίας;
Μετά την «στάση του νίκα» ο λαός ήταν διχασμένος. Ο Ιουστινιανός ήθελε να ενώσει τους κατοίκους της αυτοκρατορίας του, οπότε προσπάθησε να τους φέρει κοντά μέσω της θρησκείας, φτιάχνοντας τον μεγαλύτερο ναό του Βυζαντίου. Ήθελε αυτόν τον ναό να τον νιώθουν δικό τους όχι μόνο οι κάτοικοι της Πόλης αλλά όλης της αυτοκρατορίας. Έτσι, ζήτησε απ’ όσους επιθυμούσαν να προσφέρουν υλικά και χρήματα για το χτίσιμό του. Για πέντε χρόνια δέκα χιλιάδες εργάτες και διαλεχτοί τεχνίτες εργάστηκαν, χωρίς διακοπή, για να ολοκληρώσουν αυτό το έργο.
2. Πώς δημιουργήθηκε ο νέος ρυθμός της βασιλικής με τρούλο;
Ο Ιουστινιανός έδωσε εντολή στον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο να χτίσουν την Αγία Σοφία με τέτοιο τρόπο, ώστε να ζήσει αιώνες και όμοιά της να μην υπάρχει πουθενά. Έτσι οι δύο αρχιτέκτονες, για να πρωτοτυπήσουν, συνδύασαν τον ρυθμό της ορθογώνιας βασιλικής, με τον οποίο είχαν χτιστεί οι πρώτοι χριστιανικοί ναοί, και του περίκεντρου ναού με τρούλο. Ο νέος ρυθμός ονομάστηκε βασιλική με τρούλο. Επηρέασε πολύ την αρχιτεκτονική των ναών. Ακόμη και στις μέρες μας, πολλοί ναοί να κτίζονται με αυτό το σχέδιο.
3. Σύμφωνα με την πηγή 3, τι είναι εκείνο που εντυπωσιάζει στον ναό της Αγίας Σοφίας και γιατί;
Σύμφωνα με τον Προκόπιο, το θαυμαστό στην Αγία Σοφία είναι ο τρούλος. Ο ναός είναι έτσι χτισμένος ώστε να φαίνεται πως ο τρούλος δεν στηρίζεται πουθενά, αλλά πως κρέμεται από τον ουρανό με χρυσή αλυσίδα. Συμπληρώνει πως, όταν εισέρχεται κανείς στον ναό για να προσευχηθεί, έχει την αίσθηση ότι το κτίσμα αυτό δεν είναι έργο ανθρώπινης δύναμης.
Η Αγία Σοφία, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο) - Λύσεις ασκήσεων
Στο Τετράδιο Εργασιών υπάρχουν πέντε ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας.
1. Συμπληρώστε τα ορθογώνια πλαίσια με τις λέξεις που ταιριάζουν.
2. Οργανώστε μια επίσκεψη στον ναό της ενορίας σας ή σε άλλον της περιοχής σας. Ρωτήστε και μάθετε, από τον ιερέα ή άλλους που γνωρίζουν, τη «μικρή τους ιστορία». Σημειώστε τις πληροφορίες, φωτογραφίστε τους και συζητήστε γι’ αυτούς στην τάξη.
Το κάθε σχολείο ανάλογα την περιοχή που βρίσκεται, πηγαίνει στην εκκλησία της ενορίας του.
Μερικές ερωτήσεις που μπορούν να κάνουν τα παιδιά είναι:
• Σε τι ρυθμό είναι κτισμένη;
• Τι υλικά χρησιμοποιήθηκαν;
• Σε ποιόν άγιο είναι αφιερωμένη η εκκλησία;
• Πότε χτίστηκε;
• Από ποιον;
• Ποιοι βοήθησαν να χτιστεί αυτή η εκκλησία;
• Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη ιστορία σχετικά με τον ναό;
• Υπάρχουν άνθρωποι, που βοήθησαν με δωρεές το χτίσιμο της εκκλησίας;
Ενδιαφέροντα πράγματα για να φωτογραφίσουμε είναι:
• Ο τρούλος
• Το τέμπλο
• Οι αγιογραφίες
• Μία φωτογραφία ολόκληρου του ναού, βγαλμένη από το ύψος του γυναικωνίτη
• Μία φωτογραφία της πρόσοψης του ναού
3. Στους Χριστιανούς της Μεσσηνίας, ένα χωριό κοντά στα Φιλιατρά, είναι χτισμένη η όμορφη βυζαντινή εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Οι κάτοικοι του χωριού και της
περιοχής, μιλώντας γι’ αυτή και σήμερα, λένε με περηφάνια:
«Άγια Σωτήρα στο Μοριά κι Άγια Σοφιά στην Πόλη».
Συζητήστε αυτή την παροιμιακή φράση σύγκρισης των δυο ναών. Αναζητήστε τους λόγους που διατηρήθηκε επί τόσους αιώνες στο στόμα του λαού μας.
Η Αγία Σοφία έχει χαραχτεί στην συνείδηση του λαού ως το μέτρο σύγκρισης για όλους τους ναούς. Είναι ο ομορφότερος και μεγαλοπρεπέστερος ναός που χτίστηκε ποτέ. Έτσι όταν οι κάτοικοι του χωριού παρομοιάζουν την εκκλησία τους με την Αγία Σοφία, από την μία εκφράζουν τον θαυμασμό και την αγάπη τους για την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, από την άλλη παραδέχονται πως η Αγία Σοφία είναι ο σπουδαιότερος ναός, το μέτρο σύγκρισης για όλες τις εκκλησίες.
4. Ένα νησιώτικο δημοτικό μας τραγούδι, επαινώντας την ομορφιά μιας κόρης λέει:
«Σαν τα μάρμαρα της Πόλης, που είναι στην Αγία-Σοφιά,
Έτσι τα ’χεις ταιριασμένα μάτια, φρύδια και μαλλιά».
Σχολιάστε τα λόγια του τραγουδιού. Αναζητήστε στο περιβάλλον σας και άλλα τραγούδια, ποιήματα ή παραδόσεις που μιλούν για την Πόλη και τη Μεγάλη Εκκλησία.
Όπως αναφέραμε και στην προηγούμενη άσκηση, η Αγία Σοφία έχει χαραχτεί στην συνείδηση του λαού ως κάτι τέλειο. Έτσι στο τραγούδι συγκρίνουν τα χαρακτηριστικά της κοπέλας με τα χαρακτηριστικά της Αγίας Σοφίας, δείχνοντας έτσι πως η εκκλησία είναι μέτρο σύγκρισης για την ομορφιά της.
Μαρμαρωμένος βασιλιάς:
Ένας λαϊκός θρύλος σχετικά με την Αγία Σοφία λέει πως όταν η πόλη πέρασε στα χέρια των Τούρκων, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ήταν κρυμμένος πίσω από μία κολόνα της Αγίας Σοφίας και πως παρέμεινε εκεί κρυμμένος για πάντα μαρμαρωμένος. Πράγματι ιστορικά δεν μπόρεσε κανείς να βρει το σώμα του βασιλιά. Λέγανε πως Άγγελος Κυρίου τον έκρυψε και τον άφησε μαρμαρωμένο και πως κάποτε, πνοή Θεού θα τον φέρει πίσω στη ζωή και η Κωνσταντινούπολη θα έρθει πάλι στα χέρια των Ελλήνων.
Ο παπάς της Αγίας Σοφίας:
Ένας άλλος θρύλος μας μιλάει για τον ιερέα, που έκανε λειτουργία, την ώρα που οι Τούρκοι μπήκαν μέσα στην Αγία Σοφία. Εκείνος διέκοψε το μυστήριο και κρύφτηκε πίσω από το ιερό, σε ένα σημείο στο οποίο υπήρχε μία πόρτα. Τότε η πόρτα έγινε ένας τοίχος, τον οποίο ποτέ και κανένας δεν κατάφερε να σπάσει. Πολλοί μάστορες προσπάθησαν να γκρεμίσουν αυτόν τον τοίχο, αλλά δεν τα κατάφεραν. Λένε, πως όταν η Αγία Σοφία ξαναγίνει ελληνική, τότε ο παπάς που κρύφτηκε θα βγει από το ιερό και θα ολοκληρώσει την λειτουργία που είχε αφήσει στη μέση.
5. Αντιστοιχίστε τις εικόνες με τους αρχαίους και χριστιανικούς ρυθμούς ναών, που εκφράζει καθεμιά από αυτές.
0 Σχόλια