Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη «στάση του νίκα» - Το βυζαντινό κράτος, μια δύναμη που μεγαλώνει

Στο 14ο (δέκατο τέταρτο) κεφάλαιο, στην Γ ενότητα του βιβλίου της ιστορίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη «στάση του νίκα»", θα μάθουμε για τις ταραχές που προκάλεσαν οι δυσαρεστημένοι Δήμοι, εξαιτίας των μεταρρυθμίσεων του Ιουστινιανού. Συγκεκριμένα θα δούμε πότε ξεκίνησαν, τις καταστροφές που έκαναν και τέλος την οριστική αντιμετώπιση του Ιουστινιανού, που έπνιξε στο αίμα τριάντα χιλιάδες ανθρώπους.

Δείτε το βίντεο με την αφήγηση του μαθήματος, στο κάτω μέρος της σελίδας.

Πάμε να δούμε τις λύσεις και τις απαντήσεις, στις εργασίες και στα ερωτήματα του βιβλίου και του τετραδίου εργασιών.

1. Πώς εξηγείτε τη φράση του μαθήματος ότι «κανείς δε νίκησε στη στάση του “νίκα”;
Η στάση του νίκα ήταν μια από της πιο σκοτεινές στιγμές της Βυζαντινής ιστορίας. Η φράση του μαθήματος εξηγεί απόλυτα την κατάσταση. Ο Ιουστινιανός όφειλε να σταματήσει την εξέγερση, ο τρόπος που διάλεξε όμως, αποδείχθηκε ότι δεν ήταν σωστός. Έδωσε εντολή στους στρατηγούς του να καταπνίξουν με κάθε τρόπο τη εξέγερση. Έτσι, ο στρατός έσφαξε τους στασιαστές και πόλη βάφτηκε με το αίμα τριάντα χιλιάδων ανθρώπων. Οικογένειες καταστράφηκαν, σπίτια έκλεισαν και ο θρήνος απλώθηκε στην πόλη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, ο Ιουστινιανός, να χάσει το γόητρό του ως αυτοκράτορας, τον σεβασμό που του έδειχναν οι πολίτες, και να είναι υπεύθυνος για τον θάνατο τόσο χιλιάδων ανθρώπων. Έτσι λοιπόν βλέπουμε πως κανείς δε νίκησε στη «στάση του νίκα», καθώς και οι δύο μεριές είχαν τεράστιες απώλειες.

2. Μεταφερθείτε στη θέση των πρωταγωνιστών και κρίνετε τις ενέργειές τους.
Δήμοι: Οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού επέβαλαν έλεγχο στα έσοδα και των Δήμων. Αυτό ενόχλησε τους δήμους, οι οποίοι το Γενάρη του 532 μ.Χ., κατά τη διάρκεια των αγώνων, δημιούργησαν ταραχές στον ιππόδρομο και έπειτα ξεχύθηκαν στην Πόλη, λεηλατώντας την αγορά, τα δημόσια κτίρια, την Αγία Σοφία και τα προπύλαια του Παλατιού.
Μπορεί οι δήμοι να είχαν δυσαρεστηθεί, αυτό όμως δεν δικαιολογεί τις πράξεις τους. Η βία δεν είναι ποτέ δικαιολογημένη.
Ιουστινιανός: Ο Ιουστινιανός βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση και για μια στιγμή σκέφτηκε να παραιτηθεί και να εγκαταλείψει τον θρόνο και την Πόλη. Τελικά όμως συγκρατήθηκε και διέταξε τους στρατηγούς Βελισάριο και Ναρσή να καταπνίξουν με κάθε τρόπο τη στάση.
Η στάση του ήταν μεν δικαιολογημένη, καθώς έπρεπε να προστατεύσει την πόλη του, δεν έπρεπε δε να σκοτώσει τόσους ανθρώπους.  

Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη «στάση του νίκα» - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο) - Λύσεις ασκήσεων

Στο Τετράδιο Εργασιών υπάρχουν τέσσερις ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας.

1. Πώς επικοινωνούσε ο λαός με τον αυτοκράτορα; Με ποιον τρόπο επικοινωνούν σήμερα οι πολίτες με τους κυβερνήτες τους και πώς ελέγχουν το κράτος; Συζητήστε το θέμα αυτό στην τάξη. Αναζητήστε ομοιότητες και διαφορές.
Ο Βυζαντινός λαός μπορούσε να επικοινωνήσει με τον αυτοκράτορα στον ιππόδρομο, μέσω των Δήμων. Οι Δήμοι ήταν αθλητικά σωματεία, υπεύθυνα για την οργάνωση των ιπποδρομιών, με πολιτική δύναμη. Αυτοί υπέβαλλαν στον αυτοκράτορα τα αιτήματα του λαού στον χώρο του Ιπποδρόμου.
Σήμερα, οι πολίτες μπορούν να επικοινωνήσουν με τους κυβερνήτες με διάφορους τρόπους. Με τις εκλογές, ο λαός επιλέγει τους ανθρώπους που θέλει να τον εκπροσωπήσουν στην βουλή και να παίρνουν τις αποφάσεις για το μέλλον της χώρας, όπως τον εκπροσωπούσαν τότε οι Δήμοι. Υπάρχει ακόμα, ορισμένη μέρα και ώρα που μπορούν οι πολίτες να επικοινωνήσουν με τον ίδιο τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς και τους βουλευτές ή μέσω γραπτής αλληλογραφίας (επιστολές, κείμενα, υπομνήματα, αναφορές, μηνύματα, κλπ.). 
Οι διαφορές που υπάρχουν σήμερα είναι, πως έχουμε την δυνατότητα να επιλέξουμε τους βουλευτές κάθε κόμματος, πως τα κόμματα δεν είναι αθλητικά σωματεία όπως τότε και πως οι αποφάσεις για το μέλλον δεν παίρνονται στον ιππόδρομο αλλά στην βουλή. 

2. Αντιμετώπισε σωστά ο Ιουστινιανός τους στασιαστές; Πώς αξιολογείτε τις ενέργειες και των δύο πλευρών; Με ποιον τρόπο νομίζετε ότι θα μπορούσαν να ρυθμιστούν οι διαφορετικές απόψεις και να αποτραπούν οι συγκρούσεις;
Κατά την διάρκεια της «Στάσης του Νίκα» και οι δύο πλευρές έπραξαν λανθασμένα. Από την μία μεριά ο Ιουστινιανός, δεν θέλησε να συζητήσει με τον δυσαρεστημένο λαό και όταν είδε πως ξέσπασαν σε βιαιότητες, έδωσε εντολή να τους σταματήσουν με κάθε τρόπο. Από την άλλη οι στασιαστές, μπορεί να είχαν δυσαρεστηθεί δικαιολογημένα από την στάση του αυτοκράτορα, έπραξαν όμως βίαια και χωρίς οίκτο.
Ο σωστός τρόπος για να λυθούν τα προβλήματα είναι ο διάλογος. Μόνο μέσω του αλληλοσεβασμού, της κατανόησης και της συζήτησης μπορεί να υπάρξει μια καλή επικοινωνία μεταξύ του λαού και του αυτοκράτορα. Εάν ο Ιουστινιανός δεχόταν να συζητήσει με τους πολίτες και να βρουν μία μέση λύση, δεν θα γινόταν τίποτα από όλα αυτά. 

3. Βάλτε τα παρακάτω γεγονότα σε αριθμητική σειρά (1 έως 10) ανάλογα με τον χρόνο που έγιναν.

4. Συμπληρώνω την ακροστιχίδα του Ιουστινιανού.