Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου - Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι - από το «https://idaskalos.blogspot.gr»
Στο 3ο (τρίτο) κεφάλαιο, στην Α ενότητα του βιβλίου της ιστορίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου", θα μάθουμε για το πως κατάφεραν οι Ρωμαίοι να γίνουν η υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου, με ποιον τρόπο κυβέρνησαν τις κατακτημένες χώρες και πως αντιμετώπισαν τα προβλήματα οργάνωσης της τεράστιας αυτοκρατορίας τους.

Πάμε να δούμε τις λύσεις και τις απαντήσεις, στις εργασίες και στα ερωτήματα του βιβλίου και του τετραδίου εργασιών.

1.
Τι άλλαξε στη συμπεριφορά των Ρωμαίων, ώστε «οι ανασφαλείς και φοβισμένοι» κάτοικοι των κατακτημένων περιοχών τώρα να νιώθουν πιο ασφαλείς;
Οι Ρωμαίοι άλλαξαν την σκληρή στάση που είχαν αρχικά απέναντι στους κατεκτημένους, λαμβάνοντας μια σειρά από μέτρα, τα οποία βοήθησαν να επικρατήσει τάξη, ασφάλεια και δικαιοσύνη στην αυτοκρατορία. Χάρη σε αυτά, οι κάτοικοι των κατακτημένων περιοχών άρχισαν να νιώθουν πιο ασφαλείς. Συγκεκριμένα:
• Όρισαν τον αυτοκράτορα «πρώτο πολίτη» της χώρας κι όλοι όφειλαν πίστη και υπακοή σ' αυτόν.
• Έδωσαν τον τίτλο του Ρωμαίου πολίτη σε όσους κατακτημένους αποδέχονταν την κυριαρχία της Ρώμης.
• Οργάνωσαν πειθαρχημένο στρατό, για τη φύλαξη των συνόρων και τη διατήρηση τάξης και ειρήνης στην αυτοκρατορία.
• Διόρισαν ανώτερους Ρωμαίους κυβερνήτες (ανθύπατους), οι οποίοι επέβλεπαν τους τοπικούς άρχοντες και ενημέρωναν τον αυτοκράτορα.
• Μείωσαν τους φόρους των πολιτών και οργάνωσαν καλύτερα τον τρόπο είσπραξής τους.
• Ψήφισαν δικαιότερους νόμους και φρόντιζαν για την τήρηση και την εφαρμογή τους απ' όλους.

2. Με βάση τα μέτρα που έλαβαν οι Ρωμαίοι, ποια από τα προβλήματα διοίκησης νομίζετε ότι αντιμετωπίστηκαν; Πως νομίζετε ότι βοήθησε καθένα από τα μέτρα αυτά τη «ρωμαϊκή ειρήνη»;
Οι Ρωμαίοι, για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα διοίκησης, έλαβαν κάποια μέτρα.
• Ορίζοντας τον αυτοκράτορα πρώτο πολίτη της χώρας, εξασφάλισαν την παραμονή του στην εξουσία και σταμάτησαν τις εξεγέρσεις εναντίον του.
• Παραχωρώντας τον τίτλο του Ρωμαίου πολίτη, κατάφεραν να παρακινήσουν τους κατεκτημένους να αποδεχτούν την κυριαρχία της ρώμης, αποτρέποντας εξεγέρσεις και εξισώνοντας τις κοινωνικές ανισότητες.
• Οργανώνοντας στρατό, εξασφάλισαν την προστασία των συνόρων της αυτοκρατορίας και συνέβαλε στην διατήρηση της τάξης και της ειρήνης στο εσωτερικό.
• Διορίζοντας ανώτερους Ρωμαίους κυβερνήτες να επιβλέπουν τους τοπικούς άρχοντες, κατάφεραν να περιορίσουν την εξουσία των τοπικών αρχόντων, οι οποίοι αδικούσαν τους πολίτες και παρανομούσαν.
• Μειώνοντας τους φόρους, βελτίωσαν την οικονομική κατάσταση της αυτοκρατορίας και καλυτέρεψαν τις συνθήκες ζωής των φτωχών πολιτών.
• Ψηφίζοντας δικαιότερους νόμους, πέτυχαν την αποδοχή των νόμων από τους πολίτες και την εξάλειψη της παρανομίας.
Όλα αυτά τα μέτρα βοήθησαν να επικρατήσει τάξη ειρήνη και ασφάλεια για 200 περίπου χρόνια. 


Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο) - Λύσεις ασκήσεων



Στο Τετράδιο Εργασιών υπάρχουν τέσσερις ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας:

1. Εντοπίστε και δείξτε στον χάρτη τις περιοχές στις οποίες επεκτάθηκε η ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Ποιοι αρχαίοι λαοί που γνωρίζετε από την περσινή σας ιστορία κατοικούσαν στις περιοχές αυτές;
Παρατηρώντας τον χάρτη, βλέπουμε ότι η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκτεινόταν από τον Ατλαντικό μέχρι την Μικρά Ασία, την Παλαιστίνη και την Συρία, και από τους ποταμούς Δούναβη και Ρήνο έως την Αίγυπτο, την Ερυθρά θάλασσα και τον Ευφράτη. Συγκεκριμένα, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία αποτελείτο από την Ιβηρική χερσόνησο, την Γαλατία, ένα κομμάτι της Γερμανίας, την Βαλκανική χερσόνησο, περνούσε στην Μικρά Ασία, κατέβαινε στην Συρία, την Παλαιστίνη και τέλος στην Βόρεια Αφρική και την Αίγυπτο.
Οι λαοί που κατοικούσαν σε αυτές τις περιοχές ήταν: Έλληνες, Ρωμαίοι, Αιγύπτιοι, Πέρσες, Καρχηδόνιοι κ.α.

2. Παρατηρήστε τον χάρτη 4 και την εικόνα 5 και διαβάστε τα κείμενα-πηγές 4 και 6 για τους δρόμους και τους αγγελιαφόρος. Συζητήστε τη σημασία που είχαν τότε και εξακολουθούν να έχουν και σήμερα οι δρόμοι και τα μέσα συγκοινωνίας για ένα κράτος και τους πολίτες του. 
Όπως βλέπουμε στις φωτογραφίες και διαβάζουμε στις πηγές, οι Ρωμαίοι είχαν καταλάβει την αξία της επικοινωνίας και της γρήγορης/ασφαλούς μεταφοράς, για τον στρατό αλλά και το εμπόριο και την επικοινωνία. Για αυτό φρόντισαν να φτιάξουν ένα πολύ μεγάλο δίκτυο δρόμων, που ένωνε την αυτοκρατορία από άκρη σε άκρη. 
Πολύ σημαντικές για τους Ρωμαίους ήταν οι ταχυδρομικές υπηρεσίες, οι οποίες ήταν πολύ καλά οργανωμένες. Με ένα σύστημα σκυταλοδρομίας, που εφάρμοζαν οι ταχυδρόμοι, η κρατική αλληλογραφία έφτανε στον προορισμό της πολύ σύντομα, για τα δεδομένα της εποχής. Έτσι, οι Ρωμαίοι εξασφάλισαν καλύτερη διοίκηση, βοήθησαν να αναπτυχθεί το εμπόριο και η μεταφορά αγαθών, σε όλη την έκταση της αυτοκρατορίας. 
Όπως τότε, έτσι και σήμερα, οι δρόμοι και τα μέσα συγκοινωνίας έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την καλή λειτουργία ενός κράτους, καθώς διευκολύνουν το εμπόριο, την μεταφορά προϊόντων, την μετακίνηση ανθρώπων, ιδεών, γνώσεων και εξυπηρετούν τον στρατό.

3. Αντιστοιχίστε τις ενέργειες με τα αποτελέσματά τους.
Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου - Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι - από το «https://idaskalos.blogspot.gr»

4. Διαβάστε όσα αναφέρει το κείμενα 4.1 για τη ρωμαϊκή Εγνατία Οδό και παρατηρήστε τον χάρτη της σύγχρονης Εγνατίας που κατασκευάζεται στη βόρεια Ελλάδα. Δείξτε στον χάρτη της τάξης την αρχή, τη διαδρομή και το τέλος της και συζητήστε για τη σημασία της (τότε και τώρα).
Στο παράθεμα 4.1 του μαθήματος, βλέπουμε το πυκνό οδικό δίκτυο που είχαν φτιάξει οι Ρωμαίοι και διαβάζουμε για έναν από τους σπουδαιότερους δρόμους που είχαν φτιαχτεί τότε, την Εγνατία οδό. Η αρχαία Εγνατία αποτελούσε προέκταση της Αππίας Οδού, και ξεκινούσε από το Δυρράχιο της σημερινής Αλβανίας, περνούσε από την Βέροια, την Πέλλα και την Θεσσαλονίκη και κατέληγε στο Βυζάντιο. Η νέα Εγνατία οδός ακολουθεί διαδρομή παραπλήσια με την αρχαία, αλλά αρχίζει από την Ηγουμενίτσα, περνάει από τα Ιωάννινα, το Μέτσοβο, τα Γρεβενά, την Κοζάνη, τη Βέροια, τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, την Ξάνθη, την Κομοτηνή, την Αλεξανδρούπολη και καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στην Θράκη.
Η σημασία της νέας οδού, παραμένει η ίδια, όπως και της παλιάς. Εξυπηρετεί τις οικονομικές, εμπορικές, πολιτισμικές και στρατιωτικές ανάγκες της χώρας, και βοηθάει στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών που διασχίζει.