Πάμε να δούμε ποιες εργασίες και ασκήσεις έχει το βιβλίο μας, και πώς θα τις λύσουμε.
• Ποιες σελίδες μοιάζουν μεταξύ τους;
Οι σελίδες που μοιάζουν μεταξύ τους είναι η 1 με την 3 και η 2 με την 4. Συγκεκριμένα:
1 - 3
☛ Έχουν και οι δύο τίτλο με έντονα γράμματα στο πάνω μέρος της σελίδας.
☛ Έχουν και οι δύο κείμενο γραμμένο με μεγάλα γράμματα
☛ Έχουν και τα δύο κείμενο που καταλαμβάνει όλο το πλάτος της σελίδας
☛ Έχουν και τα δύο εικόνες
2 - 4
☛ Έχουν και τα δύο κείμενο γραμμένο με μικρά γράμματα
☛ Έχουν και τα δύο κείμενο γραμμένο σε στήλες
☛ Δεν έχουν ούτε τίτλο ούτε εικόνες
• Σε τι διαφέρουν η μια από την άλλη;
Οι διαφορές τους είναι οι εξής:
☛ Οι σελίδες αυτές προέρχονται από διαφορετικά βιβλία.
☛ Διαφέρουν ως προς το περιεχόμενό τους
☛ Το μέγεθος των γραμμάτων τους
☛ Τον τίτλο
☛ Τις εικόνες
• Από τι βιβλίο είναι βγαλμένη καθεμιά από αυτές τις σελίδες;
Η πρώτη σελίδα φαίνεται να είναι βγαλμένη από βιβλίο με παιδικές ιστορίες.
Η δεύτερη σελίδα φαίνεται να είναι βγαλμένη από κάποιο λεξικό.
Η τρίτη σελίδα φαίνεται να είναι βγαλμένη από κάποιο βιβλίο με ιστορίες για ζώα και θεούς.
Η τέταρτη και τελευταία σελίδα φαίνεται να είναι βγαλμένη από κάποιο τηλεφωνικό κατάλογο.
• Βρες σε τι διαφέρει η σελίδα του λεξικού από τις υπόλοιπες.
Η σελίδα του λεξικού διαφέρει από τις υπόλοιπες καθώς δεν περιέχει προτάσεις ή κείμενα, αλλά σημασίες λέξεων και την ετοιμολογία της.
Η σημασίες των λέξεων είναι γραμμένες σε δύο στήλες, ενώ οι λέξεις κατατάσσονται αλφαβητικά.
Τα γράμματα είναι πολύ μικρά σε μέγεθος, συγκριτικά με τις υπόλοιπες σελίδες.
1. Ξεφύλλισε το λεξικό σου και απάντησε:
• Πόσες σελίδες έχει το λεξικό σου;
Το «Εικονογραφημένο λεξικό Α, Β, Γ Δημοτικού» έχει 529 σελίδες.
• Με ποια σειρά είναι γραμμένες οι λέξεις;
Στα λεξικά οι λέξεις είναι γραμμένες πάντα με αλφαβητική σειρά.
• Τι γράφει σε κάθε σελίδα πάνω πάνω, αριστερά και δεξιά;
Σε κάθε σελίδα του λεξικού παρατηρούμε πως αναγράφονται δύο λέξεις, μία πάνω αριστερά και μία πάνω δεξιά. Αυτές μας δείχνουν ποια είναι η πρώτη και ποια η τελευταία λέξη της εκάστοτε σελίδας.
• Γιατί νομίζεις ότι γράφει πάνω πάνω αυτές τις δύο λέξεις;
Αυτές οι λέξεις είναι γραμμένες πάνω πάνω για να μας διευκολύνουν όταν ψάχνουμε μία λέξη. Με αυτόν το τρόπο, μπορούμε να καταλάβουμε εύκολα ποιες λέξεις αναγράφονται σε κάθε σελίδα, χωρίς να χρειάζεται να καταβάλουμε κόπο, κοιτάζοντάς τες μία μία.
• Σε τι χρησιμεύει το λεξικό;
Τα λεξικά είναι πολύ χρήσιμα, γιατί μας βοηθούν:
☛ Να βρίσκουμε την σημασία άγνωστων λέξεων.
☛ Να βρίσκουμε την ορθογραφία των λέξεων.
☛ Να βρίσκουμε συνώνυμες και αντίθετες λέξεις.
☛ Να βρίσκουμε τι μέρος του λόγου είναι η κάθε λέξεις, δηλαδή αν είναι ρήμα, ουσιαστικό, επίθετο κτλ.
2. Στο λεξικό οι λέξεις μπαίνουν με αλφαβητική σειρά. Όμως μερικές φορές δυσκολευόμαστε να βάλουμε τις λέξεις στη σειρά, γιατί η αρχή τους μοιάζει. Παρατήρησε τα πρώτα γράμματα των λέξεων και βάλε τες στη σωστή αλφαβητική σειρά.
Α: αγκάθι, αγκαλιά, αγκαλιάζω
Δ: δηλαδή, δηλώνω, δήλωση
Μ: μπουμπούκι, μπουμπουνίζει, μπουφάν
Π: πλαστελίνη, πλαστικός, πλατεία
3. Η Χαρά και ο Αρμπέν παίζουν ένα παιχνίδι. Ανοίγουν το λεξικό τους και προσπαθούν να μαντέψουν πού θα βρισκόταν το όνομά τους, αν το λεξικό περιείχε και ονόματα. Παίξε μαζί τους…
Το κάθε παιδί θα πρέπει να ψάξει για το δικό του όνομα.
Για παράδειγμα, το όνομα Παναγιώτης στο «Εικονογραφημένο λεξικό Α, Β, Γ Δημοτικού», θα βρισκόταν στην σελίδα 316, μετά την λέξη πάνα και πριν την λέξη πανάκριβος.
4. Χρωμάτισε κόκκινες όσες από τις παρακάτω λέξεις νομίζεις ότι βρίσκονται στην αρχή του λεξικού, πράσινες όσες λέξεις νομίζεις ότι βρίσκονται στη μέση του λεξικού και μπλε όσες λέξεις νομίζεις ότι βρίσκονται στο τέλος του λεξικού. Έπειτα αναζήτησέ τες στο λεξικό σου.
Αρχή του λεξικού: άγγελος, βρύση, γιαγιά
Μέση του λεξικού: λόφος, μήλο, νησί
Τέλος του λεξικού: τρύπιος, χνάρι, ώμος
5. Έλα να βρούμε οχτώ πληροφορίες στο λεξικό. Διάβασε τις πληροφορίες παρακάτω και βάλε τον αριθμό της σωστής πληροφορίας στα κυκλάκια του λεξικού.
1. Ο αριθμός της σελίδας.
2. Η πρώτη λέξη της σελίδας.
3. Η τελευταία λέξη της σελίδας.
4. Η λέξη είναι θηλυκού γένους.
5. Η λέξη είναι ρήμα.
6. Η πρώτη σημασία της λέξης.
7. Η εικόνα μιας λέξης του λεξικού.
8. Μια αντίθετη λέξη.
6. Στο λεξικό μερικές λέξεις εξηγούνται καλύτερα με ένα παράδειγμα. Βρες στο λεξικό τις λέξεις μπροστά, άδειος, αλμυρός, μαρμελάδα και αντέγραψε στο τετράδιό σου ένα παράδειγμα για καθεμιά λέξη.
Ψάχνουμε στο λεξικό τις παραπάνω λέξεις:
Μπροστά: Η Αθηνά κάθεται μπροστά από τον Κώστα και δίπλα στην Ελένη.
Άδειος: Ο Κώστας άνοιξε το κουτί για να πάρει μία σοκολάτα αλλά δε βρήκε τίποτα. Ήταν άδειο.
Αλμυρός: Η κυρία Μαργαρίτα βάζει πολύ αλάτι στα φαγητά και τα κάνει αλμυρά.
Μαρμελάδα: Κάθε πρωί ο Κώστας τρώει μία φέτα με βούτυρο και μαρμελάδα ροδάκινο.
8. O Αδαμάντιος Κοραής έχει πει: Το πρώτο βιβλίο κάθε έθνους
είναι το λεξικό της γλώσσας του. Τι νομίζεις ότι σημαίνει αυτό;
Ο Αδαμάντιος Κοραής θεωρούσε πως το πρώτο και σημαντικότερο βιβλίο για τον κάθε λαό είναι το λεξικό, γιατί εκεί περιέχεται ολόκληρη η γλώσσα του. Όταν συμβουλευόμαστε το λεξικό, μιλάμε καλύτερα, καταλαβαίνουμε τι σημαίνουν οι λέξεις που λέμε και μαθαίνουμε πως γράφονται σωστά. Έτσι, η γλώσσα μας διαφυλάσσεται στους αιώνες.
9. Βάλε στη δεξιά στήλη του πίνακα πέντε λέξεις από το κείμενο 8 που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο, πράγμα ή τόπο και βάλε στην αριστερή στήλη άλλες πέντε λέξεις που φανερώνουν όλα τα πρόσωπα, ζώα ή πράγματα του ίδιου είδους.
Δηλώνουν όλα τα ζώα, πρόσωπα ή πράγματα του ίδιου είδους (Κοινά ουσιαστικά): άνθρωπος, έμπορος, γιος, γράμματα, βιβλίο, λεξικό.
Δηλώνουν ορισμένο πρόσωπο, ζώο, πράγμα ή τόπο (Κύρια ουσιαστικά): Αδαμάντιος, Ολλανδία, Σμύρνη, Παρίσι, Γαλλία, Έλληνες
10. Αναζήτησε τη λέξη άγαλμα στο λεξικό σου και αντέγραψε ό,τι γράφει εκεί στη σωστή θέση εδώ από κάτω.
Λέξη με χρωματιστά έντονα γράμματα: άγαλμα
Λέξη με πλάγια γράμματα: ουσιαστικό
Φράση με κανονικά γράμματα: Το άγαλμα είναι ένα κομμάτι μάρμαρο, μέταλλο ή άλλο υλικό που το έχουμε κάνει να μοιάζει με άνθρωπο, ζώο ή πράγμα.
Φράση με πλάγια γράμματα: «Η Αθήνα έχει πολλά μουσεία» είπε η Αθηνά στο θείο Τάκη. «Άλλα έχουν αρχαία ελληνικά αγάλματα και άλλα αγάλματα νεότερων καλλιτεχνών».
11. Διάβασε το παρακάτω κείμενο. Ξέρεις τι σημαίνουν οι υπογραμμισμένες εκφράσεις;
Οι υπογραμμισμένες φράσεις σημαίνουν:
Μια φορά και έναν καιρό: κάποτε
Του καλού καιρού: πάρα πολύ / πολύ βαθιά π.χ κοιμάται του καλού καιρού
Μ' όλους τους καιρούς: συνέχεια ό,τι καιρό και να είχε
Το μήνυμα των καιρών: το δίδαγμα που μας προειδοποιεί για κάτι
Καιρός για...: είναι η ώρα για κάτι
Αλλάζουν οι καιροί: αλλάζουν συνεχώς οι εποχές, οι καταστάσεις και οι συνθήκες.
12. Διάβασε το παρακάτω κείμενο. Ξέρεις τι σημαίνουν οι υπογραμμισμένες εκφράσεις;
Οι υπογραμμισμένες φράσεις σημαίνουν:
Αγώνα δρόμου: η προσπάθεια που καταβάλουμε για να προλάβουμε κάτι.
Γυρνάμε στους δρόμους: τριγυρνάμε δίχως λόγο από δω και από κει.
Όπου μας βγάλει ο δρόμος: οπουδήποτε κι αν καταλήξουμε
Σας έφαγαν οι δρόμοι: γυρνάγαμε στους δρόμους για πολύ ώρα και κουραστήκαμε.
• Πρόσθεσε αυτές τις εκφράσεις στο λεξικό σου. Σε ποια λέξη θα τις γράψεις;
Θα τις πρόσθετα στην λέξη δρόμος.
13. Η Βάγια τακτοποίησε κάποιες λέξεις στον παρακάτω πίνακα. Μπορείς να κάνεις και εσύ το ίδιο με τις λέξεις με τα έντονα γράμματα από τα κείμενα 8, 11 και 12;
Η έκφραση «έγινε παπί» σημαίνει πως κάποιος βράχηκε πάρα πολύ.
0 Σχόλια