Βλάστηση: ονομάζεται ο τρόπος ανάπτυξης των φυτών μιας περιοχής
Βρύα: ονομάζονται τα πολύ μικρά φυτά (μερικά τα παρατηρούμε μόνο με μεγεθυντικό φακό), που σχηματίζουν τάπητες και καλύπτουν βράχια, δέντρα, κεραμίδια κ.λπ.
Λειχήνες: ονομάζονται οι φυτικοί οργανισμοί που ζουν σε όλες τις περιοχές του κόσμου, αλλά κυριαρχούν σε περιοχές όπου δεν μπορούν να επιβιώσουν άλλα φυτά, όπως στις πολικές περιοχές και στα πολύ μεγάλα υψόμετρα
Πανίδα: ονομάζεται το σύνολο των ζώων που ζουν σε μια περιοχή μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή
Φυτική διάπλαση: ονομάζεται το είδος βλάστησης, που είναι χαρακτηριστικό μιας περιοχής
Χλωρίδα: ονομάζεται το σύνολο των φυτών που υπάρχουν σε μια περιοχή
Ποιο από τα τοπία των εικόνων μοιάζει με τον τόπο όπου κατοικείς;
Παρατηρώντας τις τρεις εικόνες, είναι σαφές πως η 11.1 είναι αυτή που ταιριάζει περισσότερο, καθώς θυμίζει ελληνικό νησί. Πέρα από αυτό όμως, η Ελλάδα όντας μεσογειακή χώρα, ανήκει στην Εύκρατη ζώνη, άρα δεν θα μπορούσε να έχει πολικό ή τροπικό κλίμα.
Ας συζητήσουμε γιατί η πανίδα κάθε περιοχής εξαρτάται άμεσα από τα είδη της χλωρίδας που ευδοκιμούν σε αυτή.
Όπως γνωρίζουμε, ολόκληρο το οικοσύστημα βασίζεται σε αυτό που αποκαλούμε "τροφική αλυσίδα", δηλαδή ο κάθε οργανισμός είναι σημαντικός για την επιβίωση των υπολοίπων. Έτσι λοιπόν, όπως τα φυτά είναι απαραίτητα για την επιβίωση των φυτοφάγων ζώων (πρόβατα, γίδες, κατσίκια κ.α.), είναι εξίσου απαραίτητα για τα σαρκοφάγα. Αυτό γιατί εάν δεν έχουν τροφή τα φυτοφάγα θα πεθάνουν ή θα μεταναστεύσουν, με αποτέλεσμα τα σαρκοφάγα που τρέφονται με αυτά, όπως οι λύκοι, να μείνουν νηστικά.
Βλέπουμε λοιπόν πως το είδος αλλά και η ποσότητα της χλωρίδας κάθε περιοχής, παίζουν καθοριστικό ρόλο για το είδος και τον αριθμό των φυτοφάγων ζώων που ζουν και τρέφονται σε αυτήν. Για παράδειγμα στις τροπικές ζώνες, που συναντάμε πολύ ψηλά φυλλοβόλα δέντρα, μπορούν να ζήσουν μόνο ψηλά ζώα, όπως για παράδειγμα οι καμηλοπαρδάλεις, και όσα τρέφονται με αυτές, όπως τα λιοντάρια και οι ύαινες. Στις εύκρατες ζώνες, όπως για παράδειγμα στην χώρα μας, όπου έχουμε πολλά χορτάρια και χαμηλά δέντρα, μπορούν να επιβιώσουν φυτοφάγα ζώα όπως αιγοπρόβατα και ζώα που τρέφονται με αυτά, όπως λύκοι.
Ο άνθρωπος καλλιεργεί πολλά φυτά, για να καλύψει τις διατροφικές του ανάγκες, χρησιμοποιώντας λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Συζητήστε τα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα αυτής της χρήσης.
Ο άνθρωπος από τα παλιά χρόνια προσπαθούσε να βελτιώσει την παραγωγή του, ώστε να έχει περισσότερα και καλύτερα προϊόντα. Με την πρόοδο της επιστήμης και την παραγωγή λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, οι αγρότες κατάφεραν να επιτύχουν τους δύο αυτούς στόχους. Δυστυχώς όμως, εκτός από τα θετικά αποτελέσματα, η χρήση φαρμάκων επιφέρει και αρκετά αρνητικά. Συγκεκριμένα:
Θετικά
• Αύξηση παραγόμενων προϊόντων
• Βελτιστοποίηση τρόπου καλλιέργειας
• Προστασία φυτών από αρρώστιες
Αρνητικά
• Οι μεγάλες ποσότητες λιπασμάτων μολύνουν το χώμα και τα υπόγεια νερά, ως αποτέλεσμα να απειλείται η υγεία των ανθρώπων.
• Μέσω της βροχής, τα φάρμακα καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες, δηλητηριάζοντας τα νερά τους. (Εάν θέλετε να δείτε περισσότερα για τα προβλήματα που δημιουργούνται πατήστε εδώ: Η ζωή στα ποτάμια και τις λίμνες της Ελλάδας)
Χωριζόμαστε σε τρεις ομάδες, επιλέγουμε έναν μεσημβρινό και καταγράφουμε τα είδη βλάστησης και τα ζώα που συναντάμε κατά το φανταστικό μας ταξίδι από τον Βόρειο προς τον Νότιο Πόλο.
Το κάθε παιδί επιλέγει όποιον μεσημβρινό θέλει. Εμείς ενδεικτικά θα επιλέξουμε τον 22ο μεσημβρινό που χωρίζει την ηπειρωτική Ελλάδα περίπου στην μέση.
Ξεκινώντας λοιπόν από τον Βορρά προς τον νότο θα συναντήσουμε:
• Στην βόρεια σκανδιναβική χερσόνησο θα συναντήσουμε χιόνια και πάγο. Η βλάστηση που παρατηρούμε όταν λιώνουν οι πάγοι, είναι τύπου τούνδρας, με ελάχιστα βρύα και λειχήνες. Η πανίδα της περιοχής αποτελείται κυρίως από ζώα του θαλάσσιου βασιλείου.
• Στην νότια σκανδιναβική χερσόνησο θα παρατηρήσουμε βλάστηση τύπου τούνδρας, αρκούδες, λύκους και ταράνδους.
• Στην βόρεια και την κεντρική ηπειρωτική Ευρώπη, θα συναντήσουμε πανέμορφα δάση από κωνοφόρα δέντρα.
• Στην νότια Ευρώπη θα συναντήσουμε μεσογειακή βλάστηση. Θα δούμε τεράστιες εκτάσεις με αμπέλια και ελιές, ενώ παραδίπλα θα δούμε αγελάδες και αιγοπρόβατα.
• Προχωρώντας προς τα βόρεια και λίγο κεντρικά της Αφρικής, θα βρεθούμε σε τεράστιες εκτάσεις ερήμου, με λιγοστά δέντρα, κάκτους και οάσεις. Πιθανόν να συναντήσουμε σαύρες και καμήλες.
• Κατεβαίνοντας προς την νότια Αφρική θα δούμε τη σαβάνα. Θα περπατήσουμε κάτω από φοίνικες και διάφορα φυλλοβόλα δέντρα. Θα πρέπει να προσέχουμε όμως, καθώς σε αυτήν την περιοχή κρύβονται άγρια ζώα όπως τίγρεις, ελέφαντες και λιοντάρια.
• Τέλος, φτάνοντας στην Ανταρκτική θα συναντήσουμε ξανά χιόνι και πάγο. Εδώ η μόνη βλάστηση που θα συναντήσουμε είναι μερικά βρύα και λειχήνες, μόνο στα σημεία όπου λιώνουν τα χιόνια. Θα έχουμε την ευκαιρία όμως να δούμε τους πιγκουίνους, που ζουν εκεί.
Κεφ. 11: Ζώνες βλάστησης - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων
1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;
Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο
α) Τα είδη των φυτών, που αναπτύσσονται σε μια περιοχή, εξαρτώνται κυρίως από τη θερμοκρασία Σ
β) Η σαβάνα είναι φυτική διάπλαση της εύκρατης ζώνης Λ
γ) Στην τούνδρα αναπτύσσονται δάση από φυλλοβόλα δέντρα Λ
δ) Η τάιγκα είναι φυτική διάπλαση της εύκρατης ζώνης Σ
ε) Τα καρποφόρα δέντρα ευδοκιμούν στην εύκρατη ζώνη Σ
2. Γράψε λίγα λόγια για τη μεσογειακή βλάστηση.
Μεσογειακή ονομάζεται η βλάστηση που συναντάμε στην εύκρατη ζώνη και συγκεκριμένα στις χώρες της μεσογείου, όπως για παράδειγμα στην χώρα μας. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα της μεσογειακής βλάστησης αποτελούν το θυμάρι, τα αμπέλια, οι ελιές, τα κυπαρίσσια κ.α.
3. Συμπλήρωσε τις λέξεις που λείπουν από το παρακάτω κείμενο:
Η τούνδρα είναι φυτική διάπλαση της πολικής ζώνης και αποτελείται από βρύα και λειχήνες. Η τάιγκα είναι φυτική διάπλαση της εύκρατης ζώνης. Η σαβάνα και η στέπα είναι φυτικές διαπλάσεις της τροπικής ζώνης. Η διαμόρφωση των φυτικών διαπλάσεων της εύκρατης ζώνης εξαρτάται από τη θερμοκρασία, το υψόμετρο (ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας) και τις τοπικές συνθήκες. Στις περιοχές της εύκρατης ζώνης μετά την τούνδρα αναπτύσσεται η τάιγκα.
4. Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα της λέξης «τάιγκα».
Τροπική - Κλιματική ζώνη γύρω από τον Ισημερινό.
Ατμόσφαιρα - Είναι η αέρια ασπίδα προστασίας της Γης.
Ισημερινός - Χωρίζει τη Γη σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο
Γάμμα - Το έχουν το άλογο και η υγρασία
Καρκίνου - Ο τροπικός του… χωρίζει την Τροπική ζώνη από τη βόρεια εύκρατη.
Αιγόκερω - Ο τροπικός του… χωρίζει την Τροπική ζώνη από τη νότια εύκρατη.
0 Σχόλια