Τέτοιου είδους συμπεριφορά παρατηρείται για παράδειγμα, κατά την διάρκεια της παραλαβής αντίδωρου, όπου πολύ συχνά, κάποιοι "βιαστικοί", στην προσπάθειά τους να πάρουν αντίδωρο στα γρήγορα και να φύγουν, σπρώχνουν, πατάνε και παραγκωνίζουν τους υπόλοιπους, επιδεικνύοντας παντελή έλλειψη σεβασμού και υπομονής.
Θεωρώντας πως οι περισσότεροι, από αφέλεια και όχι εσκεμμένα, λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο, αποφάσισα να φτιάξω αυτόν τον "οδηγό", με τους βασικούς κανόνες που πρέπει να ακολουθούμε, κάθε φορά που μπαίνουμε σε έναν Ιερό Ναό, προκειμένου να μην γινόμαστε ενοχλητικοί, διαταράσσοντας την ηρεμία των υπολοίπων.
Η προσωπική περιποίηση πριν πάμε στην εκκλησία
Όταν πρόκειται να πάμε στην Εκκλησία, πρέπει να προετοιμαστούμε ψυχικώς και σωματικώς, από πλευράς υγιεινής και εμφανίσεως. Η σπουδαιότερη προετοιμασία φυσικά, είναι η πρώτη, η ψυχική. Ακριβώς όμως για τον λόγο αυτό, πρέπει κανείς να προσέχει πολύ και τη δεύτερη.Συγκεκριμένα, θα πρέπει να φροντίσουμε να είμαστε ευπρεπείς εμφανισιακά και καθαροί. Μην ξεχνάμε ότι η καθαριότητα είναι η μισή αρχοντιά.
Ένα βασικό λάθος που κάνουν κάποιοι, είναι να θεωρούν ευπρεπή εμφάνιση, τα ακριβά και μοντέρνα ρούχα. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι πως τον Χριστό δεν τον νοιάζει η μόδα ή τα χρήματα, αλλά ο σεβασμός και η ευπρέπεια. Τα καθαρά και απλά ρούχα είναι χίλιες φορές καλύτερα από τα ακριβά ή από τα βρόμικα. Η υπερβολική έμφαση στα ρούχα, δείχνει ότι αυτός που τα φοράει, ενδιαφέρεται περισσότερο για το πώς θα εμφανιστεί στον κόσμο και για το τι θα πουν γι' αυτόν, παρά για τον Χριστό!
Ειδικότερα για τις γυναίκες που βάφονται έντονα (στα μάτια, τα χείλη, το πρόσωπο κλπ.), θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ότι δημιουργούν πρόβλημα, αφ' ενός τραβώντας την προσοχή και αφ' ετέρου λερώνοντας τις εικόνες όταν τις προσκυνούν, αλλά και τη λαβίδα και το μάκτρο (ύφασμα) όταν κοινωνούν.
Η αμφίεση
Δεν είναι σωστό να μπαίνουμε στους Ναούς με οποιοδήποτε ρούχο τύχει να φοράμε. Η ακατάλληλη αμφίεση δείχνει περιφρόνηση και όχι σεβασμό ή εκτίμηση. Άλλωστε, την ενδυμασία δεν την καθορίζουν οι επισκέπτες, αλλά ο Οικοδεσπότης, πράγμα που συμβαίνει όχι μόνο στην Εκκλησία, αλλά και στην καθημερινή ζωή και πράξη.Όπως είπαμε, ο Θεός δεν έχει ανάγκη από ακριβά ρούχα και στολίδια, καθώς ενδιαφέρεται για την εσωτερική κατάσταση της ψυχής μας. Εμείς όμως απ' την μεριά μας, θα πρέπει με τρόπο που τον επισκεπτόμαστε, να δείχνουμε τον σεβασμό μας προς τον ιερό χώρο και προς Αυτόν.
Οι άντρες, δεν πρέπει να εισέρχονται στους Ναούς, με κοντά ή σκισμένα παντελόνια, με σαγιονάρες ή με υπερβολικά πολλά αξεσουάρ.
Οι γυναίκες θα πρέπει να αποφεύγουν τα παντελόνια, τα εξώπλατα και αμάνικα φορέματα, τις μίνι και προκλητικές φούστες, ειδικά αν σκοπεύουν να εξομολογηθούν ή να κοινωνήσουν. Εφ' όσον η Εκκλησία δεν δέχεται τέτοιου είδους αμφίεση, οφείλουμε να σεβόμαστε τους κανόνες της.
Εάν παρόλα αυτά, κάποιος, από εσωτερική του ανάγκη, θελήσει να μπει στο Ναό να προσευχηθεί, με ακατάλληλη ενδυμασία, τουλάχιστον ας μην μπει μέσα στον κυρίως Ναό. Ας σταματήσει στον πρόναο ή Νάρθηκα, να ανάψει το κερί του, να κάνει εκεί την προσευχή του και ο Θεός, που βλέπει την εσωτερική του διάθεση, το σεβασμό του, αλλά και την ανάγκη του, θα τον ακούσει και θ' ανταποκριθεί περισσότερο στα αιτήματά του.
Μπαίνοντας στην εκκλησία
Αποφασίζοντας να πάμε σε μία εκκλησία πρέπει να έχουμε στο νου μας, ότι μπαίνουμε σε χώρο ιερό, σε τόπο προσευχής και κατανύξεως, στον οίκο του Θεού όπως λέμε.Αυτό σημαίνει πως πρέπει να μπαίνουμε σιωπηλοί, το βάδισμα μας να γίνεται σεμνά και αθόρυβα, ενώ οι κινήσεις μας εν γένει, πρέπει να είναι ευλαβικές.
Άναμμα του κεριού
Μπαίνοντας στο Ναό κάνουμε το σταυρό μας με μικρή υπόκλιση. Έπειτα, κατευθυνόμαστε προαιρετικά, στο παγκάρι και παίρνουμε 1 ή 2 κεριά (η συνήθεια να ανάβουμε πολλά κεριά είναι λανθασμένη νοοτροπία και δημιουργεί προβλήματα). Ένα κερί προς τιμή τού Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων Του και ένα κερί για τη σωτηρία των ψυχών των δικών μας ζωντανών και νεκρών (ή ένα για όλα).Έτσι δεν γεμίζει το μανουάλι με πολλά κεριά και μπορούν όλοι εύκολα να ανάψουν το κερί τους, χωρίς να χρειάζεται κάθε τρεις και λίγο ο Νεωκόρος να τα μαζεύει και μάλιστα πριν καούν.
Προσκύνηση των Αγίων Εικόνων
Ύστερα κατευθυνόμαστε στα προσκυνητάρια, όπου και κάνουμε (αν θέλουμε) μία η τρεις μικρές μετάνοιες (εάν έχει κόσμο, για να μην καθυστερούμε τους άλλους, κάνουμε τις μετάνοιες πριν έρθει η σειρά μας), το σταυρό μας και ασπαζόμαστε τις Άγιες εικόνες ή τα Άγια λείψανα.Αφού προσκυνήσουμε, οπισθοχωρούμε από τα πλάγια (δεν στρέφουμε τα νώτα μας προς τα Άγια), φροντίζοντας να μην δημιουργήσουμε πρόβλημα στους επόμενους που πάνε να προσκυνήσουν.
Οι θόρυβοι κατά την είσοδο
Μερικές φορές τα παπούτσια μας, κάποια αθλητικά ή με τακούνι, δημιουργούν θόρυβο κατά τη μετακίνηση, ιδίως σε σκληρό δάπεδο.Για αυτό λοιπόν, χρειάζεται προσοχή, διότι εισερχόμενοι στο Ναό, με την φασαρία που προκαλούμε, δημιουργούμε σοβαρό πρόβλημα στους υπόλοιπους εκκλησιαζομένους. Εάν μάλιστα την στιγμή που εισέλθουμε στο ναό, δεν ακούγονται ψαλμωδίες, (οι όποιες καλύπτουν συνήθως τους άλλους ήχους), η είσοδος μας δεν γίνεται μόνο αισθητή, αλλά και πολύ ενοχλητική. Καλό είναι λοιπόν μαζί με την ενδυμασία, να έχουμε και κατάλληλα υποδήματα, αθόρυβα για τον Εκκλησιασμό μας, ή τουλάχιστον να περπατάμε προσεκτικά κι αθόρυβα.
Εάν κάνει ζέστη, δεν χρησιμοποιούμε τίποτα σαν βεντάλια, καθώς είναι ασεβές, ενοχλητικό και δείχνει έλλειψη υπομονής και θυσίας. Επίσης, δεν αναστενάζουμε, ούτε βγάζουμε άναρθρες κραυγές. Δεν σιγοψάλλουμε, διότι είναι ενοχλητικό για τους διπλανούς μας και δεν επαναλαμβάνουμε (μερικές μάλιστα φορές προτρέχοντας) τα λόγια τού ιερέα. Δεν κάνουμε κάθε τόσο μετάνοιες, ούτε συνεχή σταυροκοπήματα (αυτά είναι προτιμότερο να τα κάνουμε στο σπίτι μας, όπου κανείς δεν μας παρεξηγεί και κανένα δεν ενοχλούμε).
Όταν φέρνουμε στο Ναό τις προσφορές μας (πρόσφορα, λάδι κλπ.) προσπαθούμε να μην κάνουμε θόρυβο, ιδιαίτερα με τις πλαστικές σακουλές, οι οποίες κάνουν πολύ θόρυβο. Εάν φθάσουμε στο Ναό καθυστερημένα, είναι προτιμότερο να τα παραδίνουμε στους υπεύθυνους μετά την Ακολουθία από την αριστερή θύρα (τη βόρεια) του αγίου Βήματος, χωρίς να μπαίνουμε μέσα, είτε άνδρες, είτε γυναίκες.
Η θέση που θα σταθούμε
Αφού προσκυνήσουμε τις Άγιες εικόνες, αθόρυβα, χωρίς να ομιλούμε, χωρίς να χαιρετούμε ή πολύ χειρότερα, χωρίς ν' ασπαζόμαστε τους γνωστούς και φίλους, που βλέπουμε μέσα στο Ναό, πηγαίνουμε και καταλαμβάνουμε μία θέση.Δεν είναι σωστό να ενοχλούμε τους άλλους, ψάχνοντας να βρούμε μια θέση σε συγκεκριμένο σημείο.
Εάν την ώρα που μπαίνουμε στο Ναό συμπέσει να διαβάζεται ο Εξάψαλμος του Όρθρου ή το ευαγγέλιο, σταματάμε την κίνησή μας στην είσοδο του κυρίως Ναού. Από τη θέση αυτή παρακολουθούμε την ανάγνωση και μετά το πέρας συνεχίζουμε την κίνησή μας.
Αργότερα στη Μεγάλη Είσοδο, δεν γονατίζουμε, διότι τα Τίμια Δώρα δεν έχουν ακόμη καθαγιαστεί, γονατίζουμε μόνο στα προηγιασμένα. Στη Θ. Κοινωνία από το «Μετά φόβου...» μέχρι το «Πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν», επειδή ο Χριστός ευρίσκεται μπροστά μας, στην Ωραία Πύλη και κοινωνούν οι πιστοί, δεν είναι σωστό να καθόμαστε. Στεκόμαστε λοιπόν όρθιοι, όσοι και αν είναι οι μεταλαμβάνοντες. Ας κουραστούμε λίγο. Για το σεβασμό μας αυτό, ο Θεός θα μας ευλογήσει περισσότερο.
Προσκύνηση των αγίων εικόνων του τέμπλου
Όταν οι ιερείς πρόκειται να λειτουργήσουν παίρνουν «Καιρό», τελούν δηλαδή μυστικά μία σύντομη Ακολουθία έξω από το Άγιο Βήμα, ασπαζόμενοι τις Άγιες εικόνες του τέμπλου και κατακλείνοντας με μία ευχή, ζητώντας κατά κάποιο τρόπο άδεια και ευλογία από τον Θεό, ώστε «ακατακρίτως να εκτελέσουν την αναίμακτον ιερουργίαν». Γι' αυτό και μερικοί λένε πως οι λαϊκοί δεν προσκυνούν τις εικόνες τού τέμπλου. Αυτό μπορεί να γίνει πριν την έναρξη της Ακολουθίας ή μετά το πέρας αυτής.Όταν προσκυνούμε τις εικόνες, πρώτα ασπαζόμαστε (στα χέρια ή στα πόδια και όχι στο πρόσωπο) την αγία εικόνα τού Χριστού, (λατρευτική προσκύνηση). Μετά, την εικόνα της Παναγίας, (τιμητική προσκύνηση), όπου ασπαζόμαστε πρώτα τον Χριστό Βρέφος και ύστερα την Παναγία. Ακολουθεί η τιμητική προσκύνηση του Αγίου Ιωάννου τού Προδρόμου δεξιά, ύστερα του αγίου του Ναού αριστερά. Μετά συνεχίζουμε τις υπόλοιπες εικόνες τού τέμπλου, εάν υπάρχουν. Δεν τις προσκυνούμε όμως κατά τη διάρκεια των ακολουθιών, διότι μοιάζει σαν να γίνεται επίδειξη ευλάβειας και την ώρα της Λατρείας είναι ενοχλητικό και διασπαστικό της προσοχής των πιστών.
Αναχώρηση από το Ναό
Όταν πάμε να εκκλησιαστούμε, παραμένουμε στο Ναό μέχρι το τέλος της Θείας Λειτουργίας και παίρνουμε αντίδωρο από το χέρι του ιερέα (ο οποίος προ ολίγου είχε πιάσει ολόκληρο το Σώμα τού Χριστού) και συγχρόνως με αυτή την ενέργειά μας λαμβάνουμε και την ευλογία τού Θεού και της Εκκλησίας. Δεν φεύγουμε από την Θεία Λειτουργία ενωρίτερα από το «Δι' ευχών...» διότι είναι προσβολή ο Χριστός να θυσιάζεται προσφέροντάς μας το Σώμα και το Αίμα Του και εμείς να φεύγουμε νωρίτερα αδιαφορώντας.Εάν παρόλα αυτά είναι απόλυτη ανάγκη, ας αναχωρήσουμε, όχι την τελευταία ώρα, αλλά νωρίτερα, τότε που κατ' οικονομία επιτρέπεται: πριν αρχίσει το Μυστήριο, δηλαδή Μετά το «Πιστεύω».
Μετά το «Δι' εύχων..» και τη λήψη του αντίδωρου (χωρίς να σπρώχνουμε τους υπόλοιπους), βγαίνουμε από τον Ναό σιωπηλοί, χωρίς να αρχίζουμε τους χαιρετισμούς, ασπασμούς και συζητήσεις με τους γνωστούς και συγγενείς μας μέσα στην εκκλησία.
Συνάντηση με Ιερέα
Όταν εισερχόμενοι στον ιερό Ναό συναντηθούμε με τον ιερέα, τον χαιρετούμε εκκλησιαστικά, (όχι κοσμικά). Κάνουμε μικρή μετάνοια (υπόκλιση) χωρίς να κάνουμε το σταυρό μας, λέγοντας «Ευλόγησον Πάτερ» ή «την ευχή σας Πάτερ» (ή Δέσποτα, εάν είναι επίσκοπος) ή «Ευλογείτε» και φιλούμε το χέρι του. (Τα ίδια ισχύουν και σε περίπτωση που συναντήσουμε γνωστό μας Ιερέα στο δρόμο). Και αυτός απαντά ευλογώντας μας: «Ευλογία Κυρίου» ή «του Κυρίου» ή «ο Κύριος».Είσοδος στο Ιερό Βήμα
Κατ' αρχήν απαγορεύεται η είσοδος στο ιερό Βήμα, βάσει του 69ου κανόνα της Στ' Οικουμενικής Συνόδου για τις γυναίκες παντελώς και για τους άνδρες, εφόσον δεν έχουν άδεια η κάποια απόλυτη ανάγκη. Κατ' οικονομία γίνεται εξαίρεση στις γυναίκες που υπηρετούν στους Ναούς, ως νεωκόροι, στις οποίες διαβάζεται ειδική ευχή.Το ιερό Βήμα είναι τα Άγια των Αγίων, στο οποίο εισέρχονται μόνο οι ιερείς, για να τελέσουν την αναίμακτη θυσία και τις ιερές Ακολουθίες. Στο Βυζάντιο τη διάταξη αυτή σέβονταν μέχρι και οι χρισμένοι Αυτοκράτορες και δεν εισέρχονταν στο ιερό Βήμα.
Όσοι λαϊκοί έχουν την ευλογία να διακονούν τον ιερέα, επίτροποι η μικρά παιδιά πρέπει να αναλογιστούν τη σοβαρότητα και ιερότητα του χώρου και να λάβουν υπόψη τους τις υποχρεώσεις τους. Οι πνευματικοί νόμοι παρ' ότι δεν έχουν εντεταλμένους αστυνομικούς για την επίβλεψη και τήρησή τους δεν καταργούνται χωρίς συνέπειες. Δεν είναι δικαιολογία αυτό που λένε ή αισθάνονται πολλοί (λαϊκοί αλλά και Κληρικοί): δεν μας βλέπουν, δεν μας ακούνε. Μας βλέπει και μας ακούει ο Θεός! Άλλωστε η στάση και ο σεβασμός μας, δεν πρέπει να εξαρτάται από το αν μας βλέπουν, αλλά από τον τόπο στον οποίο βρισκόμαστε και από τη στάση μας προς αυτόν.
Το ότι οι εισερχόμενοι στο Ιερό Βήμα δεν φαίνονται από το Εκκλησίασμα δεν τους απαλλάσσει από τις υποχρεώσεις: της μεγαλύτερης ευλάβειας, της σεμνότερης στάσεως, της αποφυγής των ομιλιών, της αποφυγής των άσκοπων κινήσεων εντός αυτού και προ πάντων και ιδίως, τού σεβασμού της μόνιμης παρουσίας του Κυρίου μέσα στο Αρτοφόριο αλλά και ως Αμνού στην αγία Τράπεζα μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων.
Μεγάλη προσοχή! Δεν μπαίνουμε ποτέ στο Ιερό από την Ωραία Πύλη και δεν περνάμε ποτέ μπροστά από την Αγία Τράπεζα (την μεριά όπου στέκεται μόνο ο ιερέας).
Όσοι δεν είναι σε θέση και δυσκολεύονται να τηρήσουν τους κανόνες, είναι καλύτερο να μην μπαίνουν στο ιερό, αλλά να παραμένουν στον κυρίως Ναό, για να μην κολάζονται. Διότι είναι τελείως απαράδεκτο ο Κύριος να βρίσκεται δίπλα μας και εμείς να καθόμαστε («σαν να μη συμβαίνει τίποτε»)! Ή να αδιαφορούμε για την ιερότητα της στιγμής του καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων, της υψώσεως του Αμνού στα «Άγια τοις αγίοις», της ώρας της Μεταλήψεως των ιερέων κλπ.
Πηγή:
κειμένου - Πως μπαίνουμε στον Ιερό Ναό;
φωτογραφίας - Ιερά Μονή Αγίου Νεκταρίου, Τρίκορφο Φωκίδας
1 Σχόλια
Σωστότατα!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφή