βρίσκουμε στον χάρτη τα ακρωτήρια, τις χερσονήσους, τους κόλπους, τους πορθμούς και τους ισθμούς της Ελλάδας.
Οριζόντιος διαμελισμός ονομάζεται το σύνολο των ακτογραφικών στοιχείων μιας περιοχής δηλαδή, οι διάφορες μορφές που μπορεί να έχουν οι ακτές ενός τόπου. Συγκεκριμένα οι χερσόνησοι, τα ακρωτήρια, οι κόλποι, οι ισθμοί, οι πορθμοί, οι διώρυγες και τα νησιά του.
Είστε εσείς αυτοί οι ταξιδιώτες. Για ποια ακτογραφικά στοιχεία θα μας μιλήσετε; Για να βοηθηθείτε, κοιτάξτε τον γεωμορφολογικό χάρτη της Ελλάδας.
Αν ήμουν ανάμεσα στους ταξιδιώτες, θα μιλούσα για τις σημαντικότερες Χερσονήσους, όπως της Χαλκιδικής, της Μαγνησίας και τις Αργολίδας, και για Κόλπους, όπως του Θερμαϊκού, του Παγασητικού (Αιγαίο) και του Πατραϊκού (Ιόνιο). Επίσης θα ανέφερα μερικά Ακρωτήρια, όπως του Σουνίου, του Αρτεμισίου (Αιγαίο) και της Κυλλήνης (Ιόνιο). Τέλος θα μιλούσα για τον Πορθμό του Ευρίπου και για τον Ισθμό της Κορίνθου.
Βρες στον χάρτη της Ελλάδας σε ποια πελάγη βρίσκονται τα παρακάτω ακτογραφικά στοιχεία.
Αιγαίο Πέλαγος:
Χερσόνησοι: Σιθωνίας, Κασσάνδρας, Αγίου Όρους ή Άθω, Μαγνησίας και Αττικής.
Κόλποι: Θερμαϊκός, Παγασητικός, Σαρωνικός, Καβάλας, Στρυμονικός και Αλμυρού.
Ακρωτήρια: Μαλέας, Καφηρέας, Σουνίου και Δρεπάνου.
Πορθμοί: Ευρίπου.
Ισθμός: Κορίνθου.
Ιόνιο Πέλαγος:
Χερσόνησοι: Ταΰγετου.
Κόλποι: Πατραϊκός, Κορινθιακός, Λακωνικός και Αμβρακικός.
Ακρωτήρια: Ακτίου, Ακρίτας και Ταίναρου
Πορθμοί: Πρέβεζας και Ρίου.
Μυρτώο Πέλαγος:
Χερσόνησοι: Αργολίδας.
Ας κάνουμε τον περίπλου της Πελοποννήσου με τη βοήθεια του χάρτη της Ελλάδας και ας σημειώσουμε τους κόλπους στους οποίους θα δέσουμε το σκάφος μας. Επίσης, ας βρούμε και τα ακρωτήρια που πρέπει να προσέξουμε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας.
Ξεκινώντας το ταξίδι μας από το λιμάνι της Πάτρας και προχωρώντας ανατολικά, θα μπορέσουμε να δέσουμε το σκάφος μας: στον Πατραϊκό κόλπο, στον Κορινθιακό, στον Σαρωνικό, τον Αργολικό, τον Λακωνικό, τον Μεσσηνιακό και τον Κυπαρισσιακό.
Τα ακρωτήρια που θα πρέπει να προσέξουμε κατά την διάρκεια του ταξιδιού μας είναι τα εξής: Ρίο, Δρέπανο, Σκύλαιο, Μαλέας, Ταίναρο, Ακρίτας, Κατάκολο, Κυλλήνη και Άραξος.
Ας χωριστούμε σε δύο ομάδες, για να φτιάξουμε δύο θεματικά κολάζ με φωτογραφίες.
Η πρώτη ομάδα θα φτιάξει ένα κολάζ με χαρακτηριστικές παραλίες και απόκρημνες ακτές. Η δεύτερη ομάδα ένα κολάζ με φωτογραφίες και κείμενα που δείχνουν τη σχέση της θάλασσας με την ελληνική μυθολογία.
Με μία αναζήτηση στο ίντερνετ μπορούμε εύκολα να βρούμε πολύ ωραίες φωτογραφίες και κείμενα για το κολάζ μας. Μία καλή ιδέα είναι να ψάξουμε σε ταξιδιωτικούς οδηγούς που παρέχουν πλούσιο φωτογραφικό υλικό και πολλές πληροφορίες για τα μέρη που παρουσιάζουν.
Κεφ. 8: Οι ακτές της Ελλάδας - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων
1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;
Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο
α) Η Ελλάδα είναι το «ακρωτήριο» της χερσονήσου του Αίμου: Σ
β) Ο πορθμός είναι κομμάτι ξηράς που χωρίζει δύο θάλασσες: Λ
γ) Η χώρα μας παρουσιάζει πλούσιο οριζόντιο διαμελισμό: Σ
δ) Στον οριζόντιο διαμελισμό ανήκουν και τα νησιά: Σ
ε) Ο όρμος είναι μικρό ακρωτήριο: Λ
2. Με τη βοήθεια του χάρτη της τάξης σου αντιστοίχισε τις χερσονήσους με τα ακρωτήρια:
3. Γράψε στις παρακάτω γραμμές τι είναι εκείνο, για το οποίο είναι ξακουστός ο πορθμός του Ευρίπου. (Αναζήτησε πληροφορίες σε εγκυκλοπαίδειες ή άλλες πηγές.)
Ο Πορθμός του Ευρίπου βρίσκεται στην Χαλκίδα της Εύβοιας και έχει πάρει το όνομά του από το συνδυασμό των λέξεων «ευ» και «ριπή», που περιγράφουν το παράξενο φαινόμενο που παρατηρείται εκεί, δηλαδή την ορμητική κίνηση των νερών, λόγο της παλίρροιας.
Τα νερά του πορθμείου, που έχει πλάτος και μήκος 39 και 40 μέτρα αντίστοιχα και βάθος 8,5 μέτρα, κινούνται συνεχώς, θυμίζοντας ποτάμι, με κατεύθυνση από το βόρειο προς το νότιο Ευβοϊκό και αντίστροφα, αλλάζοντας φορά κάθε περίπου 6 ώρες.
Αυτό το μοναδικό, στον κόσμο, φαινόμενο, ονομάζεται «Παλίρροια του Ευρίπου» και οφείλεται στην γεωγραφική θέση της Εύβοιας (οι νότιες ακτές της βρίσκονται ανατολικότερα από τις βόρειες), πράγμα που αναγκάζει το παλιρροϊκό κύμα που έρχεται από το Ανατολικό Αιγαίο, να εισέρχεται νωρίτερα στο Νότιο, από ότι στο Βόρειο Ευβοϊκό. Εξ' αιτίας αυτής της διαφοράς στην απόσταση που διανύει το κύμα που έρχεται από το Βορρά, χρειάζεται 1 ώρα και 15 λεπτά περισσότερο από αυτό του Νότου, για να φτάσει στο δίαυλο του Ευρίπου.
Το παλιρροϊκό κύμα που μπαίνει στον Νότιο Ευβοϊκό, συνεχίζει την πορεία του μέσα στον πορθμό, δημιουργώντας ανοδικό ρεύμα, με αποτέλεσμα η στάθμη των νερών να ανεβαίνει κατά 30 - 40 εκατοστά. Ύστερα από 6 ώρες, και καθώς η άμπωτη διαδέχεται τη πλημμυρίδα, οι συνθήκες αντιστρέφονται οπότε δημιουργείται αντίθετο ρεύμα, αφού πλέον στο βόρειο μέρος έχουν συσσωρευθεί μεγαλύτεροι υδάτινοι όγκοι.
Το ρεύμα του Ευρίπου παρουσιάζεται κανονικό κατά την "πανσέληνο" και την "νέα σελήνη" αφού η ένταση της παλίρροιας είναι μεγάλη (παλίρροιες συζυγιών). Αντίθετα στο "τέταρτο" της Σελήνης (παλίρροιες τετραγωνισμών), όπου το ρεύμα είναι ασθενέστερο, ο βυθός, η διαμόρφωση των ακτών, οι καιρικές συνθήκες και άλλα βαρομετρικά αίτια συντελούν, έτσι ώστε το ρεύμα να παρουσιάζεται ακανόνιστο.
4. Γράψε τη διαφορά του πορθμού από τον ισθμό.
Ισθμός: Ο ισθμός ενώνει δύο στεριές και χωρίζει δύο θάλασσες.
Πορθμός: Ο πορθμός χωρίζει δύο στεριές και ενώνει δύο θάλασσες.
Γεωγραφικό γλωσσάριο
Ακρωτήριο: το άκρο ενός τμήματος της ξηράς που εισχωρεί μέσα στη θάλασσα
Ακτογραμμή: γραμμή κατά μήκος της οποίας συναντώνται η ξηρά και η θάλασσα
Ακτογραφικά στοιχεία: οι διάφορες μορφές που παρουσιάζουν οι ακτές ενός τόπου,
όπως οι κόλποι, οι χερσόνησοι, τα ακρωτήρια, οι πορθμοί, οι ισθμοί, τα νησιά κ.ά.
Διώρυγα: μεγάλο τεχνητό κανάλι που ενώνει δύο θάλασσες ή λίμνες ή ποταμούς
Ισθμός: στενή λωρίδα ξηράς που ενώνει δύο στεριές και χωρίζει δύο θάλασσες
Κόλπος: τμήμα θάλασσας που εισχωρεί μέσα στην ξηρά
Όρμος: μικρός σε έκταση κόλπος
Πορθμός: ένα κομμάτι θάλασσας που χωρίζει δύο ξηρές και ενώνει δύο θάλασσες
0 Σχόλια