Η θέση της Ελλάδας

Στο 7ο κεφάλαιο, της Β' (δεύτερης) ενότητας του βιβλίου της Γεωγραφίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Η θέση της Ελλάδας", θα μάθουμε να βρίσκουμε τα σύνορα της Ελλάδας και τη θέση της
πάνω στους χάρτες των Βαλκανίων, της Ευρώπης, καθώς και τον Παγκόσμιο.

Πάμε να δούμε τις απαντήσεις στις ερωτήσεις και στις ασκήσεις του μαθήματός μας:

Παρατηρήστε τον παγκόσμιο χάρτη της εικόνας 7.1 και βρείτε σε ποια ήπειρο ανήκει η Ελλάδα.

Παρατηρώντας τον παγκόσμιο χάρτη (εικόνα 7.1), βλέπουμε ότι η Ελλάδα ανήκει στην ευρωπαϊκή ήπειρο, δηλαδή στην Ευρώπη.

Παρατηρώντας το διπλανό χάρτη ας καθορίσουμε τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη.
Παρατηρώντας τον Πολιτικό χάρτη της Ευρώπης (εικόνα 7.2), βλέπουμε πως η Ελλάδα βρίσκεται νοτιοανατολικά σε σχέση με την Ευρώπη.
 
Στον παρακάτω χάρτη βρείτε τα κράτη της Βαλκανικής χερσονήσου, με τα οποία συνορεύει η χώρα μας και ορίστε τη θέση της Ελλάδας στη χερσόνησο αυτή. Ποια μεγάλη θάλασσα βρέχει τη νότια πλευρά της χώρας μας;
Η Ελλάδα συνορεύει βορειοδυτικά με την Αλβανία, βόρεια με την Π.Γ.Δ.Μ. (Σκόπια) και τη Βουλγαρία, και βορειοανατολικά με την Τουρκία. Βρέχεται ανατολικά από το Αιγαίο Πέλαγος, δυτικά από το Ιόνιο Πέλαγος και νότια από τη Μεσόγειο θάλασσα.

Συζητήστε μεταξύ σας για τα πλεονεκτήματα της συνάντησης των τριών ηπείρων στον ελλαδικό χώρο και εξηγήστε γιατί η χώρα μας θεωρείται «σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών». Κατόπιν ανακοινώστε τα συμπεράσματά σας στους άλλους συμμαθητές σας.
Η Ελλάδα, ανέκαθεν βρισκόταν ανάμεσα σε τρεις ηπείρους: την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Το γεγονός αυτό, της έδωσε το πλεονέκτημα να αποτελεί τον ενδιάμεσο κρίκο, που ένωνε τους εμπορικούς και μη δρόμους, καθιστώντας εφικτές τις συναλλαγές μεταξύ αυτών των λαών, μεταφέροντας τον πολιτισμό τους από την μία στην άλλη, με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε κέντρο οικονομικής, εμπορικής, τουριστικής και πολιτισμικής ανάπτυξης.

Ας σκεφτούμε μαζί αν αυτή η συνάντηση τόσων λαών στην περιοχή μας παρουσιάζει και ορισμένα μειονεκτήματα.
Δυστυχώς, η γεωγραφική θέση της χώρας μας, εκτός από πλεονεκτήματα, έχει και τρία βασικά μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, πολλές φορές στην ιστορία μας, βρεθήκαμε σε εμπόλεμη κατάσταση με τους γείτονές μας, επειδή ήθελαν να μας κατακτήσουν, ώστε να εκμεταλλευτούν την γεωγραφική - στρατηγική μας θέση. Επίσης, εξ' αιτίας του εμπορίου, οι θάλασσές μας ρυπαίνονται από τα εμπορικά και τα πετρελαιοφόρα πλοία που πλέουν σε αυτή συνεχώς. Τέλος, επειδή αποτελούμε πέρασμα προς την Ευρώπη, έχουμε συνεχώς αφίξεις λαθρομεταναστών, οι οποίοι όμως παραμένουν στην χώρα μας, καθώς οι γείτονες και εταίροι μας έχουν τα σύνορά τους κλειστά, ενώ την ίδια στιγμή οι λαθρέμποροι και οι δουλέμποροι θησαυρίζουν.

Ας ερευνήσουμε στην περιοχή που ζούμε ποια στοιχεία από τη γλώσσα μας, τη λαϊκή τέχνη, τη μουσική, την αρχιτεκτονική, τη μαγειρική ή άλλα μαρτυρούν τη συνάντηση διαφορετικών πολιτισμών στον ελλαδικό χώρο.
Όλες οι χώρες, μαζί και η Ελλάδα, δέχονται επιρροές από τους γειτονικούς λαούς, σε διάφορους τομείς της ζωής τους, κυρίως στην γλώσσα, στον πολιτισμό και στη μαγειρική. Λέξεις όπως «ασανσέρ», «τεφτέρι», «σπαγγέτι» κ.α. έχουν αφομοιωθεί στην καθομιλουμένη, αποτελώντας «γλωσσικό δάνειο» από τους γείτονες. Στις τέχνες έχουμε επίσης επιρροές, όπως στην μουσική με το μπουζούκι, στην αρχιτεκτονική με τα ενετικά κάστρα στα Επτάνησα και στην μαγειρική με τα μακαρόνια, τον μπακλαβά, τον εσπρέσο και το κεμπάπ κ.α.. 

Κεφ. 7: Η θέση της Ελλάδας στον κόσμο, στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων

1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;
Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο κουτάκι.
α) Η Ελλάδα στα νότια βρέχεται από το Λιβυκό πέλαγος: Σ
β) Η Ελλάδα βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ευρώπη: Λ
γ) Η χώρα μας είναι κράτος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης: Σ
δ) Δυτικά η Ελλάδα βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος: Σ
ε) Το Αιγαίο βρέχει τις ελληνικές και τις τουρκικές ακτές: Σ

2. Ζήτησε από τη μητέρα σου ή από τη γιαγιά σου τρεις συνταγές μαγειρικής του τόπου σου. Είναι
επηρεασμένες από κάποιον άλλο λαό; Από ποιον; Εξήγησε γιατί.
Πολλά από τα φαγητά που περιλαμβάνει η ελληνική κουζίνα, ήρθαν στον τόπο μας μέσα από την συνύπαρξη με γειτονικούς λαούς. Αυτό οφείλεται κυρίως στη γεωγραφικής θέση της Ελλάδας, που αποτελούσε πάντα το σταυροδρόμι ανάμεσα στην Ανατολή και τη δύση, αλλά και στο γεγονός ότι για πάρα πολλά χρόνια ζούσαμε σκλαβωμένοι από διάφορους κατακτητές (κυρίως τους Τούρκους), που μας μετέφεραν κομμάτια από τη δική τους κουζίνα. Τρεις συνταγές που είναι σίγουρα επηρεασμένες από τους εξ' ανατολών γείτονές μας είναι: τα
Σουτζουκάκια Πολίτικα, ο Μουσακάς και τα Ντολμαδάκια γιαλαντζί. (Αν χρειαστείτε και τις συνταγές πατήστε τους συνδέσμους.)

3. Στον τόπο όπου κατοικείς υπάρχει ένα οικοδόμημα που μαρτυρεί την επίδραση ενός πολιτισμού διαφορετικού από τον ελληνικό; Ποιο είναι αυτό; Ποιος πολιτισμός έχει επιδράσει στην κατασκευή του; Αν υπάρχουν κι άλλα κτίσματα, κατάγραψέ τα.
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά κτίσματα με επιρροές από διαφορετικούς πολιτισμούς. Για παράδειγμα έχουμε πολλά κάστρα και κτίσματα ρωμαϊκά ή ενετικά (όπως το Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας), καθολικές εκκλησίες (όπως ο Άγιος Ανδρέας στην Μαιζώνος) και τέλος, αγγλικανικές εκκλησίες (όπως αυτή στην Αγίου Ανδρέου και Καρόλου).