Η κρίση στα Βαλκάνια - Η Ελλάδα στον 19ο αιώνα

Στο 6ο (έκτο) κεφάλαιο, της Δ' ενότητας του βιβλίου της ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού, με τίτλο "Η κρίση στα Βαλκάνια", θα μάθουμε για τα προβλήματα που αντιμετώπισε η Οθωμανική Αυτοκρατορία στη διάρκεια του 19ου αιώνα, για τα εδάφη που άρχισε σταδιακά να χάνει και τέλος, για τους βαλκανικούς λαούς που αγωνίζονταν για την ελευθερία τους.

Πάμε να δούμε τις λύσεις και τις απαντήσεις, στις εργασίες και στα ερωτήματα του βιβλίου μας.

1. Τι γνωρίζετε για τις συνθήκες του Αγίου Στεφάνου και του Βερολίνου;
Η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, υπογράφτηκε ανάμεσα στην Ρωσία και την Τουρκία στις 3 Μαρτίου του 1878. Το 1875 ξέσπασε μια εξέγερση στην Ερζεγοβίνη, η οποία επεκτάθηκε στη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο τον επόμενο χρόνο. Ο Σουλτάνος προκειμένου να αντιμετωπίσει τις εξεγέρσεις, μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις προς τις περιοχές αυτές. Η Ρωσία, νοιαζόταν για τους σλαβικούς λαούς των Βαλκανίων, επειδή είχαν συμφέροντα, έτσι το 1877 μπήκε και εκείνη στον πόλεμο, νικώντας την Τουρκία και υποχρεώνοντάς την να υπογράψει την συνθήκη. Με βάση αυτήν, η Βουλγαρία θα ίδρυε αυτόνομο κράτος, το οποίο θα περιελάμβανε σχεδόν ολόκληρη τη Μακεδονία, εις βάρος της Ελλάδας.
Η Μεγάλες Δυνάμεις όμως, εναντιώθηκαν στην εφαρμογή αυτής της συνθήκης, ούτως ώστε να εμποδίσουν την επέκταση της Ρωσίας στη Μεσόγειο και να διατηρηθούν τα σύνορα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έτσι έγινε συνέδριο μεταξύ της Ρωσίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Αυστροουγγαρίας, της Ιταλίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, το οποίο κράτησε έναν ολόκληρο μήνα (13 Ιουνίου - 13 Ιουλίου του 1878), με σκληρές διαπραγματεύσεις. Τελικά στις 13 Ιουλίου του 1878 υπογράφηκε η συνθήκη, με όρους α) να παραμείνει η Βουλγαρία αυτόνομη, χωρίς να συμπεριλαμβάνει την Μακεδονία και πολλές άλλες περιοχές, β) Η Σερβία, το Μαυροβούνιο, και η Ρουμανία να γίνουν ανεξάρτητες και γ) Η ανατολική Ρωμυλία να αποκτήσει αυτόνομη ηγεσία.

2. Ποιες περιοχές θεωρεί ο Βρετανός πολιτικός στην Πηγή 3, πως θα έπρεπε να ανήκουν στο ελληνικό κράτος; Βρίσκετε ομοιότητες στις απόψεις του με τις θέσεις που εκφράζει ο Τρικούπης στην Πηγή 1;
Διαβάζοντας την Πηγή 3 βλέπουμε πως ο Βρετανός πολιτικός Charles Dikle δικαιολογημένα αναρωτιέται τι είδους Ελλάδα είναι αυτή, όταν δεν περιλαμβάνει βασικές ελληνικές περιοχές. Συγκεκριμένα αναφέρει την Λήμνο, την Λέσβο, την Χίο, τον Όλυμπο, την Όσσα και το Άγιο Όρος. Συμπληρώνει λέγοντας πως η Κρήτη, τα νησιά, η ακτή της Θράκης και η ελληνική αποικία της Κωνσταντινούπολης είναι ελληνικά.
Διαβάζοντας την πηγή 1 βλέπουμε πως και ο Τρικούπης ασπαζόταν την ίδια ιδέα με τον Dikle. Συγκεκριμένα αναφέρει πως θα πρέπει το ελληνικό κράτος να περιλαμβάνει ολόκληρο το ελληνικό έθνος. Ο πυρήνας του κράτους θα πρέπει να είναι το ήδη υπάρχον κράτος, στο οποίο θα προσαρτηθούν οι υπόλοιπες περιοχές του ελληνισμού.