δούμε πως τις λύνουμε.
1. Χωριστείτε σε ομάδες και σημειώστε όσα ονόματα, γεγονότα και έννοιες θυμάστε από τη Βυζαντινή Ιστορία που διδαχθήκατε πέρυσι δίνοντας έμφαση στους τομείς της νομοθεσίας, της τέχνης, των κατακτήσεων, των εσωτερικών συγκρούσεων, της πνευματικής παραγωγής και των εξωτερικών εχθρών.
• Νομοθεσία
Διάταγμα της Ανεξιθρησκίας το 313 μ.Χ., Θέματα, Εκλογή, Γεωργικός Νόμος, Επαρχιακό Βιβλίο, Πρόχειρος Νόμος, Αλληλέγγυος νόμος, Νεαρές, Κωδικοποίηση
• Τέχνη
Ακριτικά τραγούδια, βυζαντινή μουσική, βυζαντινή ζωγραφική, αγιογραφίες, αντιγραφές αρχαίων κειμένων από μοναχούς, ελεφαντοτεχνία, ψηφιδωτά, διακοσμητικά, εικόνες, λαϊκή τέχνης, μικρογραφίες, Ραβέννα, Ανθέμιος και Ισίδωρος, Αγία Σοφία
• Κατακτήσεις
Κωνσταντίνος, Ιουστινιανός, Ακρίτες, Ηράκλειος, Μακεδονική Δυναστεία, Βελισάριος, Μιχαήλ Η' ο Παλαιολόγος, Μεσόγειος, βυζαντινή λίμνη
• Εσωτερικές συγκρούσεις
Εικονομαχία, Τετραρχία, Κατάργηση Ολυμπιακών Αγώνων, Σχίσμα, Στάση του Νίκα το 532 μ.Χ., κατάργηση νόμου του Αλληλέγγυου, κίνημα των Ζηλωτών, Ενωτικοί και Ανθενωτικοί
• Πνευματική παραγωγή
Άγιον Όρος, Οικουμενικές Σύνοδοι, Μέγας Βασίλειος, Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, Κύριλλος και Μεθόδιος, Κυριακή της Ορθοδοξίας, Ακάθιστος Ύμνος, Καίσαρας Βάρδας, Ευδοκία, Μιχαήλ Γ', Πατριαρχική σχολή, Πανεπιστήμιο της Μαγναύρας, Λέων ΣΤ' ο σοφός, μικρογράμματη γραφή, Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος, Λέων ο Μαθηματικός, Μακεδόνες Αυτοκράτορες
• Εξωτερικοί εχθροί
Σελτζούκοι Τούρκοι, Γότθοι, Βούλγαροι, Ούννοι, Βάνδαλοι, Σλάβοι, Άβαροι, Άραβες, Πέρσες, Ρώσοι, Φράγκοι, Σαρακηνοί, Νορμανδοί
2. Συμπληρώστε στο χάρτη που ακολουθεί τις εξής πόλεις: Κωνσταντινούπολη, Θεσσαλονίκη, Σμύρνη, Αθήνα και Ηράκλειο (Χάνδακας). Κατόπιν σημειώστε και τις εξής χώρες: Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Οθωμανική Αυτοκρατορία.
3. Τοποθετήστε στην ιστορική γραμμή τα γεγονότα της ελληνικής ιστορίας που λείπουν:
• 1204: Άλωση της Πόλης από τους Φράγκους
• 1453: Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς Τούρκους
• 1821: Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 21 στην Πελοπόννησο
4. Τοποθετήστε στην ιστορική γραμμή τα γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας που λείπουν:
• 1453: Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους
• 1492: Ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο
• 1517: Προτεσταντική Μεταρρύθμιση από τον Λούθηρο
• 1789: Γαλλική Επανάσταση
5. Χωριστείτε σε ομάδες και προσπαθήστε να κατατάξετε τους εξής λογίους, επιστήμονες και καλλιτέχνες με βάση την εποχή που έζησαν: Μποτιτσέλι, Ρουσσώ, Λοκ, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ή Ελ Γκρέκο (Ο Έλληνας), Μιχαήλ Άγγελος, Νεύτων, Μπαχ. Ραφαήλ, Φίλιππος Μπρουνελέσκι, Έρασμος, Μότσαρτ, Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Μιχαήλ Θερβάντες, Κοπέρνικος, Βολταίρος, Μοντεσκιέ, Γαλιλαίος.
• Αναγέννηση:
Μποτιτσέλι, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ή Ελ Γκρέκο (Ο Έλληνας), Μιχαήλ Άγγελος, Ραφαήλ, Φίλιππος Μπρουνελέσκι, Έρασμος, Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Μιχαήλ Θερβάντες, Κοπέρνικος, Γαλιλαίος
• Διαφωτισμός:
Ρουσσώ, Λοκ, Μότσαρτ, Βολταίρος, Μοντεσκιέ
6. Αφού συζητήσετε όσα μάθατε για την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό, προσπαθήστε να περιγράψετε τα δύο αυτά φαινόμενα ως προς την περιοχή από την οποία ξεκίνησαν, την εποχή και το περιεχόμενό τους.
Η Αναγέννηση ξεκίνησε στα μέσα του 16ου αιώνα στην Βόρεια Ιταλία και αποτέλεσε ένα σπουδαίο κίνημα που εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την περιοχή. Τέχνες όπως ζωγραφική, αρχιτεκτονική, γλυπτική και τα γράμματα, αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα, μαζί με επιστήμες όπως η ανατομία, η ιατρική και η αστρονομία. Πνευματικοί άνθρωποι μελέτησαν τον αρχαιοελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό, και η αξία της γνώσης, η πίστη στον άνθρωπο και τις δυνατότητές του, εδραιώθηκαν.
Ο Διαφωτισμός ξεκίνησε κατά τον 18 αιώνα, ως συνέχεια του κινήματος της Αναγέννησης. Εκείνη την εποχή γνώρισαν ανάπτυξη οι φυσικές επιστήμες όπως η ιατρική και η χημεία, ενώ παράλληλα έγιναν σημαντικές εφευρέσεις. Σε αυτήν την εποχή αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η φιλοσοφία. Πνευματικοί άνθρωποι με πίστη στην αξία της παιδείας και της μόρφωσης, υπερασπίστηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και μελέτησαν πολλά σημαντικά θέματα της κοινωνίας.
7. Αφού χωριστείτε σε ομάδες, παρατηρήστε το έργο του Ραφαήλ, Η Σχολή των Αθηνών και αναζητήστε πληροφορίες για τον δημιουργό και το ίδιο το έργο, σε εγκυκλοπαίδειες και στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα http://www.greek.language.gr. (Σήμερα που γράφεται η άσκηση 18/8/2018, ο σύνδεσμος δεν οδηγεί πουθενά)
O Ραφαέλο Σάντσιο ντα Ουρμπίνο (Raffaello Sanzio da Urbino), γνωστός ως Ραφαήλ, γεννήθηκε στο Ουρμπίνο, την Άνοιξη του 1520 (28 Μαρτίου ή 6 Απριλίου). Ήταν Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας της ύστερης Αναγέννησης. Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους και αναγνωρίσιμους καλλιτέχνες της εποχής του, με φήμη και αξία ανάλογες με του Μιχαήλ Άγγελου και του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Μαθήτευσε αρχικά στο πλευρό του πατέρα του, Τζιοβάνι Σάντι, και ύστερα εκπαιδεύτηκε στο εργαστήριο του Περουτζίνο. Παράλληλα, ήρθε νωρίς σε επαφή με κύκλους μορφωμένων ουμανιστών.
Μερικά από τα σπουδαιότερα έργα του αποτελούν: Η Σχολή των Αθηνών, οι τοιχογραφίες του Βατικανού, ο Άγιος Γεώργιος και ο δράκος και η προσωπογραφία του Μπαλτάσαρε Καστιλιόνε.
8. Τοποθετήστε τα γεγονότα στη σειρά αρχίζοντας από το παλαιότερο: Γαλλική Επανάσταση, Θρησκευτική Μεταρρύθμιση, Αμερικανική Επανάσταση, Ανακάλυψη της Αμερικής.
1) Ανακάλυψη Αμερικής (1492)
2) Θρησκευτική Μεταρρύθμιση (1517)
3) Αμερικανική Επανάσταση (1776)
4) Γαλλική Επανάσταση (1789)
9. Συμπληρώστε με τη βοήθεια του δασκάλου σας τα κενά που υπάρχουν στο παρακάτω κείμενο:
Στα τέλη του 18ου αιώνα ξέσπασαν δύο μεγάλες Επαναστάσεις: η Αμερικανική Επανάσταση, το 1776 και η Γαλλική Επανάσταση το 1789. Οι επαναστάσεις αυτές εμπνεύσθηκαν από τις ιδέες του Διαφωτισμού.
Κατά την Αμερικάνικη Επανάσταση, οι άποικοι του Νέου κόσμου εξεγέρθηκαν εναντίον των Βρετανών διεκδικώντας την ανεξαρτησία τους και σχημάτισαν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (ΗΠΑ). Οι φιλελεύθερες ιδέες και τα αιτήματα των Επαναστατών εκφράσθηκαν στη Διακήρυξη της Αμερικάνικης Ανεξαρτησίας. Η Γαλλική Επανάσταση ξέσπασε το 1789, σε μια εποχή που η μεγάλη οικονομική κρίση και η κοινωνική ανισότητα ταλαιπωρούσαν τη γαλλική κοινωνία. Ιδιαίτερα οι αγρότες ζούσαν σε κατάσταση απόλυτης φτώχειας και δεν είχαν καθόλου πολιτικά διακαιώματα.
10. Ορισμένα από τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη που ψηφίστηκαν κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης, κατοχυρώνονται και στο σημερινό Σύνταγμα της Ελλάδας. Αφού μελετήσετε το βιβλίο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής (σσ. 54-55), προσπαθήστε να τα εντοπίσετε.
Τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη, σύμφωνα με το βιβλίο της Κοινωνικής και Πολιτική Αγωγής, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά, και αφορούν όλες τις δημοκρατικές χώρες. Τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται και στο σημερινό Σύνταγμα της Ελλάδας, που ψηφίστηκαν κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης είναι:
Ατομικά: Ελευθερία, ισότητα, προστασία ιδιοκτησίας και ασφάλεια
Κοινωνικά: Εργασία, μόρφωση και κοινωνική ισότητα
Πολιτικά: Δικαίωμα ψήφου και συμμετοχής στην πολιτική εξουσία
11. Ένα από τα σπουδαιότερα εργαλεία για την ανάπτυξη της ναυσιπλοΐας υπήρξε η μαγνητική πυξίδα. Αφού μελετήσετε τα βιβλία της Φυσικής (σσ. 96-97) και της Γεωγραφίας (σ. 15), προσπαθήστε να περιγράψετε τη λειτουργία της μαγνητικής πυξίδας.
Η πυξίδα είναι ένα από τα σπουδαιότερα εργαλεία/όργανα που μας βοηθάει να προσανατολιζόμαστε. Αποτελείται από μία μαγνητική βελόνα, η οποία περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα που περνά ακριβώς από το μέσο της και δείχνει (το μυτερό ή χρωματιστό της άκρο) πάντα την κατεύθυνση του Βορρά. Κάτω από τη μαγνητική βελόνα υπάρχει το ανεμολόγιο, μία πλάκα δηλαδή με τα σημεία του ορίζοντα, που μπορεί ή να στρέφεται χειροκίνητα, στις ορειβατικές πυξίδες, ή να κινείται μαζί με τη μαγνητική βελόνα, στις ναυτικές.
(Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πυξίδα και τον προσανατολισμό, πατήστε ΕΔΩ)
12. Παρατηρήστε στην σελίδα 10 του βιβλίου σας την έκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και με τη βοήθεια ενός σύγχρονου πολιτικού χάρτη σημειώστε ποια σημερινά κράτη περιελάμβανε αυτή.
Βόρεια: Ρωσία (τμήμα), Ουγγαρία, Βουλγαρία, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία (μεγάλο μέρος), Σλοβακία
Νότια: Ελλάδα
Ανατολικά: Τουρκία, Κύπρος, Αρμενία, Συρία, Αζερμπαϊτζάν, Ιράν, Ιράκ
Δυτικά: Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Αλβανία, Μαυροβούνιο
13. Σχολιάστε τη φράση από την Πηγή 2 στη σελίδα 22 του βιβλίου σας: «Πηγή κάθε εξουσίας είναι αποκλειστικά το έθνος. Κανένα σώμα, κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκήσει εξουσία που δεν απορρέει από το έθνος.»
Το νόημα αυτής της φράσης είναι πως η εξουσία πρέπει να πηγάζει μόνο από τον λαό και όχι από κάποιο άτομο ή ομάδα ατόμων. Ο λαός εκλέγοντας αντιπροσώπους συμμετέχει στις αποφάσεις και έχει λόγο στην πολιτική. Έτσι όλοι μπορούν να φροντίσουν για το καλό του έθνους. Η εξουσία πρέπει να προάγει την ισότητα των πολιτών και την σωστή λειτουργία της κοινωνίας, πράγμα που γίνεται μόνο όταν ασκείται με βάση του συνταγματικούς νόμους. Αυτή ήταν η βασική θέση της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και έπειτα η βάση της Δημοκρατίας.
0 Σχόλια