χαρακτηριστικά ενός χάρτη, αλλά και πως είναι φτιαγμένο το υπόμνημα του καθενός.
Κάθε άνθρωπος έχει την ταυτότητά του, στην οποία αναγράφονται κάποια βασικά στοιχεία που αφορούν αποκλειστικά τον ίδιο (όνομα, επώνυμο, όνομα πατέρα κ.α.) και τον διαφοροποιούν από τους άλλους ανθρώπους. Με την ίδια λογική φτιάχνουμε και την ταυτότητα κάθε χάρτη, έτσι ώστε να περιέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που χρειάζονται, ώστε να είναι εύκολο να τον αναζητήσουμε, να τον ξεχωρίσουμε και να τον χρησιμοποιήσουμε.
Η ταυτότητα του χάρτη αποτελείται από τέσσερα βασικά στοιχεία: τον τίτλο, το υπόμνημα, την κλίμακα και τον προσανατολισμό.
Ο τίτλος του χάρτη είναι μια χαρακτηριστική φράση, η οποία δηλώνει ακριβώς ποιο είναι το περιεχόμενό του.
Το υπόμνημα είναι ένας ειδικός πίνακας όπου ερμηνεύονται - εξηγούνται τα σύμβολα του χάρτη. Ουσιαστικά είναι ο «κώδικας» που «ξεκλειδώνει» τα μυστικά ενός χάρτη, αφού με τη βοήθειά του μπορούμε να διαβάσουμε τα στοιχεία κάθε τόπου. Αποτελείται δε από σύμβολα και χρώματα, όπου το καθένα από αυτά αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο στοιχείο του τόπου που απεικονίζει ο χάρτης. Τα σύμβολα και τα χρώματα αυτά σχηματίζουν ένα «χαρτογραφικό αλφάβητο», με το οποίο μπορούμε να «διαβάσουμε» τους χάρτες σε όποια γλώσσα κι αν είναι γραμμένοι.
Η κλίμακα και ο προσανατολισμός είναι τα άλλα δύο βασικά στοιχεία ενός χάρτη, τα οποία όμως θα τα μάθουμε στα δυο επόμενα κεφάλαια.
Κεφ. 3: Η ταυτότητα του χάρτη (τίτλος, υπόμνημα) - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο) - Λύσεις ασκήσεων
1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;
Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο κουτάκι.
Σ α) Ο τίτλος του χάρτη είναι ένα στοιχείο της ταυτότητάς του
Σ β) Το υπόμνημα του χάρτη είναι ένα χαρτογραφικό αλφάβητο
Λ γ) Για κάθε γλώσσα του κόσμου υπάρχει κι ένα «χαρτογραφικό αλφάβητο»
Λ δ) Το υπόμνημα του χάρτη περιλαμβάνει λέξεις και αριθμούς
Σ ε) Το υπόμνημα του χάρτη περιλαμβάνει σύμβολα
2. Γράψε με δικά σου λόγια μία απάντηση σε κάθε ερώτηση:
α) Τι είναι ο τίτλος ενός χάρτη;
Ο τίτλος του χάρτη είναι μια χαρακτηριστική φράση, η οποία δηλώνει ακριβώς ποιο είναι το περιεχόμενό του.
β) Γιατί χρειάζεται ο χάρτης να έχει τίτλο;
Ο χάρτης πρέπει να έχει τίτλο, για να μπορούμε εύκολα να διαλέγουμε τον κατάλληλο, ανάλογα με τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε.
γ) Τι είναι το υπόμνημα του χάρτη;
Το υπόμνημα του χάρτη είναι ένα μικρό πλαίσιο που μας εξηγεί τι σημαίνουν τα σύμβολα και τα χρώματα που υπάρχουν πάνω στο χάρτη.
δ) Γιατί χρειάζεται να έχει υπόμνημα ένας χάρτης;
Το υπόμνημα είναι απαραίτητο σε κάθε χάρτη, για να μπορούμε να διαβάσουμε - καταλάβουμε τις πληροφορίες που περιέχει.
ε) Γιατί το υπόμνημα πρέπει να αποτελείται από σύμβολα και όχι από λέξεις;
Το υπόμνημα πρέπει να αποτελείται από σύμβολα και όχι από λέξεις, για να μπορούν να το «διαβάσουν» όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από τη γλώσσα που μιλάνε.
3. Παρατήρησε τον χάρτη της Πελοποννήσου, ο οποίος δε συνοδεύεται από υπόμνημα. Προσπάθησε να σχεδιάσεις μια εκδρομή. Ποια προβλήματα θα παρουσιαστούν, καθώς θα καταστρώνεις τα σχέδιά σου;
Η έλλειψη υπομνήματος στο χάρτης της Πελοποννήσου μας δυσκολεύει πολύ να τον «διαβάσουμε» και να καταλάβουμε τι είναι αυτά που περιέχει. Έτσι, χωρίς να ξέρουμε αν στην περιοχή υπάρχουν βουνά ή πεδιάδες, μικρές ή μεγάλες πόλεις, αρχαιολογικοί χώροι ή τουριστικές περιοχές, κάνει το σχεδιασμό την εκδρομής σχεδόν αδύνατο.
Γεωγραφικό γλωσσάριο
Τίτλος χάρτη: η ονομασία του χάρτη που δηλώνει το περιεχόμενό του
Yπόμνημα χάρτη: σημείωμα, όπου ερμηνεύονται διάφορα στοιχεία ενός χάρτη
0 Σχόλια