Ο χάρτης - Ένα εργαλείο για τη μελέτη του κόσμου

Στο 1ο κεφάλαιο, της Α' (πρώτης) ενότητας, του βιβλίου της γεωγραφίας της Ε' Δημοτικού, με τίτλο "Ο χάρτης", θα μάθουμε τι ακριβώς είναι αυτός ο χάρτης και πως τον χρησιμοποιούμε για να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη.

Χάρτης είναι η οπτική απεικόνιση μιας περιοχής και των στοιχείων που υπάρχουν σε αυτήν.
Κάθε χάρτης απεικονίζει τη μορφή που έχει ένα μέρος της επιφάνειας της Γης, όσο μικρό ή μεγάλο κι αν είναι αυτό και αναπαριστά την πραγματικότητα που υπάρχει γύρω μας, δηλαδή τις φυσικές ομορφιές και τα ανθρώπινα δημιουργήματα.
Η απεικόνιση γίνεται με διάφορα σύμβολα που όλοι οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν.

Τα τοπία που υπάρχουν γύρω μας, καθώς περνούν τα χρόνια, αλλάζουν συνεχώς μορφή. Ένα μικρό βουνό μπορεί να εξαφανιστεί και στη θέση του να γίνει ένας μεγάλος δρόμος, τα νερά της βροχής ίσως δημιουργήσουν ένα μικρό χείμαρρο, ένας ισχυρός σεισμός πιθανόν να ανοίξει ρήγμα ή να καταστρέψει ένα ανθρώπινο έργο, ένα ηφαίστειο με τη λάβα του ίσως δημιουργήσει ένα μικρό νησί κ.ά. Όλες αυτές οι αλλαγές διαμορφώνουν την επιφάνεια της Γης και μπορούν να απεικονιστούν σε ένα χάρτη.
Επομένως ο χάρτης είναι το «εργαλείο» που μας βοηθά να μελετήσουμε τη μορφή ενός τοπίου.

Ο χάρτης δηλαδή μας δείχνει:

α. το ανάγλυφο και τις φυσικές ομορφιές μιας περιοχής (π.χ. βουνά, πεδιάδες, ποτάμια, λίμνες, δάση κ.ά.)

β. τα ανθρώπινα δημιουργήματα (π.χ. πόλεις, δρόμους, γέφυρες, λιμάνια, αεροδρόμια κ.ά.)

Με τους χάρτες οι άνθρωποι:

1. αναπαριστούν τοπία της Γης

2. απεικονίζουν τις αλλαγές που γίνονται πάνω στη Γη

3. επικοινωνούν μεταξύ τους

Γεωγραφικό γλωσσάριο:

Απεικόνιση: Η ακριβής αναπαράσταση ή περιγραφή ενός αντικειμένου.

Xάρτης: Η απεικόνιση των στοιχείων ενός τοπίου με σύμβολα σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

-- Είσαι μαθητής του Δημοτικού σχολείου της Βυτίνας, τοπία της οποίας δείχνουν οι παραπάνω εικόνες. Ποια από αυτές θα στείλεις στους νέους Ιταλούς φίλους σου, ώστε να τους «μιλήσεις» για τον τόπο σου και τη γύρω περιοχή; Δικαιολόγησε την απάντησή σου.

Η εικόνα που θα στείλω στους νέους Ιταλούς φίλους μου, είναι αυτή που απεικονίζει το χάρτη της Βυτίνας και της γύρω περιοχής. Ο χάρτης θα τους δώσει μια πλήρη εικόνα της περιοχής, με όλους τους δρόμους, τα αξιοθέατα, αλλά και τις χιλιομετρικές αποστάσεις των γύρω πόλεων. Ακόμα στο χάρτη θα βρουν πληροφορίες για όλες τις φυσικές ομορφιές, αλλά και τα ανθρώπινα έργα στην περιοχή, έτσι οι φίλοι τους θα μπορέσουν πολύ εύκολα να κινηθούν και να τη γνωρίσουν.

Κεφ.1: Ο χάρτης. Γιατί σχεδιάζουμε τους χάρτες - Τετράδιο Εργασιών (Βιβλίο) - Λύσεις ασκήσεων

1. Σχεδίασε στο παρακάτω πλαίσιο το πάρκο της  περιοχής σου. Σκέψου τι μπορεί να περιλαμβάνει ένα πάρκο και τοποθέτησέ το μέσα σ' αυτό. Σχεδίασε, δηλαδή, τον χάρτη του πάρκου.
Βρίσκουμε το πάρκο που θέλουμε να ζωγραφίζουμε στο google map και ζωγραφίζουμε την περίμετρό του, όσο καλύτερα μπορούμε.
Έπειτα ζωγραφίζουμε λουλούδια, δέντρα, διαδρόμους, παγκάκια, φώτα και μια παιδική χαρά.

2.Συμπλήρωσε τις λέξεις που λείπουν στο παρακάτω κείμενο. 
Ο χάρτης απεικονίζει τη ΜΟΡΦΗ ενός τοπίου. Περιλαμβάνει πολλές ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, που είναι χρήσιμες σε όλους μας. Είναι, δηλαδή, ένα χρήσιμο ΕΡΓΑΛΕΙΟ.

3. Ποιες από τις παρακάτω αλλαγές έχουν γίνει από τη φύση και ποιες από την παρέμβαση του ανθρώπου; Να κάνεις τις αντιστοιχίσεις.

Αλλαγές από τη φύση:
Ρήγμα                                        
Κατολισθήσεις
Δημιουργία χειμάρρου

Αλλαγές από τον άνθρωπο
Σήραγγα
Κυματοθραύστες
Γέφυρα