Στο πρώτο κεφάλαιο, της όγδοης ενότητας, του βιβλίου της Γλώσσας της Γ' Δημοτικού, με τίτλο "Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι", θα διαβάσουμε αποσπάσματα από το θεατρικό του Ευγένιου Τριβιζά: Το μεγάλο ταξίδι του Τουρτούρι

Πάμε να δούμε ποιες εργασίες και ασκήσεις έχει το βιβλίο και το τετράδιο εργασιών, και πώς θα τις λύσουμε.

1. Σε τι χρησιμεύουν οι λέξεις και οι φράσεις του κειμένου που είναι σε παρένθεση;
Οι λέξεις και οι φράσεις που είναι μέσα σε παρένθεση, μας δείχνουν τι κάνουν οι χαρακτήρες, πώς μιλάνε ή πώς νιώθουν. Για εμάς τους αναγνώστες, είναι μία βοήθεια για να καταλάβουμε καλύτερα την ιστορία, για τους ηθοποιούς όμως είναι οι οδηγίες που πρέπει να ακολουθούν, για να "ζωντανέψουν" αυτό το έργο. Για παράδειγμα, όταν λέει "(Αρχίζουν να μαζεύουν χιόνι και να φτιάχνουν έναν χιονάνθρωπο τραγουδώντας.)", σε εμάς δείχνει τι κάνουν τα παιδιά ενώ εξελίσσεται η ιστορία, ενώ στους ηθοποιούς δείχνει τι πρέπει να κάνουν εκείνη την ώρα πάνω στην σκηνή.

2. Συζήτησε με την ομάδα σου τι θα χρειαστείτε για να παρουσιάσετε το έργο αυτό σε μια σχολική γιορτή.
Για να παρουσιάσουμε το έργο αυτό σε μια σχολική γιορτή, θα χρειαστούμε:
Σκηνικά:
 - Ένα παγκάκι, δέντρα και μπόλικο βαμβάκι ή λευκά υφάσματα για να αναπαραστήσουμε την χιονισμένη πλατεία.
 - Έναν χιονάνθρωπο (μπορεί να είναι από χαρτόνι ή αφρολέξ).

Κοστούμια:
 - Χειμωνιάτικα ρούχα για τα παιδιά, όπως κασκόλ, σκουφάκια και γάντια.
 - Ένα καπέλο, κασκόλ και γάντια για τον Τουρτούρι (τον χιονάνθρωπο), όπως επίσης κι ένα καρότο για μύτη και κλαδιά για χέρια.

Αξεσουάρ:
 - Ένα ψεύτικο δαχτυλιδάκι για τη Μαριάννα.

Μουσική:
 - Θα μπορούσαμε να επιλέξουμε Χριστουγεννιάτικα τραγούδια που ταιριάζουν με το χειμωνιάτικο κλίμα ή ξένα τραγούδια της δεκαετίας του 50' (Frank Sinatra, Bing Crosby, Nat King Cole κτλ) που τα χρησιμοποιούν πολύ σε χειμωνιάτικες / Χριστουγεννιάτικες ταινίες.

Ρόλοι:
 - Συνολικά χρειαζόμαστε πέντε ηθοποιούς. Τρία παιδιά που θα παίξουν τον Θανούλη, τον Φανούλη και τη Μαριάννα, μία κοπέλα για να κάνει τη φωνή της μαμάς κι ένα αγόρι που θα κάνει τη φωνή του Τουρτούρι.

Φώτα:
 - Φώτα που να κάνουν την ατμόσφαιρα πιο "παγωμένη", όπως γαλάζια, λευκά και μπλε.

Εξάσκηση:
 - Πρέπει να μάθουμε όλοι καλά τα λόγια μας και να κάνουμε πολλές πρόβες, ώστε να εξασκηθούμε στις κινήσεις και τις εκφράσεις μας.

3. Στο απόσπασμα του θεατρικού έργου που διάβασες η πραγματικότητα ενώνεται με τη φαντασία. Ποια στοιχεία της ιστορίας είναι φανταστικά;
Τα φανταστικά στοιχεία της ιστορίας είναι τα παρακάτω:  
Ο Τουρτούρι ζωντανεύει: Ο χιονάνθρωπος στο έργο μιλάει και κουνάει το κεφάλι του, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί στην πραγματικότητα.  

Ο Τουρτούρι υπόσχεται να ζήσει για πάντα: Στην πραγματικότητα, οι χιονάνθρωποι λιώνουν όταν αρχίσει να κάνει ζέστη.  

Ο Τουρτούρι δέχεται το δαχτυλιδάκι και το σχολιάζει: Στην πραγματικότητα, ένας χιονάνθρωπος δεν μπορεί να φορέσει δαχτυλίδι, ούτε και να παρατηρήσει ότι έχει γαλάζιες πετρούλες.  

4. Τι απασχολεί τον χιονάνθρωπο; Συζήτησε με τον διπλανό σου ή τη διπλανή σου τι άλλο νομίζετε ότι θα πρέπει να τον απασχολήσει σοβαρά.
Ο Τουρτούρι φαίνεται να ανησυχεί μήπως τον αφήσουν μόνο του και δεν ξαναδεί ποτέ τη Μαριάννα. Επίσης, φοβάται μη λιώσει και δεν μπορέσει να ζήσει για πάντα, όπως του ζήτησε η νέα του φίλη. Θα έπρεπε να ανησυχεί και για τα εκχιονιστικά μηχανήματα, μη τυχόν και τον μαζέψουν με το υπόλοιπο χιόνι. Επίσης θα πρέπει να έχει το νου του στο δαχτυλίδι της Μαριάννας, γιατί θα μπορούσε να το κλέψει κάποιος περαστικός.

5. Ο Τουρτούρι φοβάται μη τυχόν αλλάξει ο καιρός και λιώσει. Διαβάζει λοιπόν προσεκτικά το δελτίο καιρού και συμβουλεύεται τον χάρτη, που το συνοδεύει. Μερικές λέξεις και φράσεις τις ακούει για πρώτη φορά. Τις καταλαβαίνει άραγε σωστά; Βάλε ένα σημάδι στη στήλη που πρέπει, για να δείξεις στον Τουρτούρι αν κατάλαβε σωστά ή λάθος.
Τι διάβασε  | Τι κατάλαβε | Σωστό ή λάθος
Σταδιακή επιδείνωση του καιρού αναμένεται από αύριο. | Από αύριο ο καιρός θα αρχίσει σιγά-σιγά να χαλάει. | Σωστό

Οι βόρειοι άνεμοι θα ενισχυθούν στα πελάγη. | Θα σταματήσουν οι δυνατοί
βόρειοι άνεμοι στη θάλασσα. | Λάθος

Στα δυτικά θα εκδηλωθούν καταιγίδες κατά τόπους ισχυρές. | Στη δυτική Ελλάδα θα πέσουν λίγες βροχές. | Λάθος

Στη βόρεια Ελλάδα θα εκδηλωθούν σφοδρές χιονοπτώσεις. | Στη βόρεια Ελλάδα θα ρίξει πολύ χιόνι | Σωστό

6. Με έναν συμμαθητή σου διαβάστε το δελτίο καιρού δείχνοντας στον χάρτη τις πληροφορίες που δίνουν οι λέξεις με τα έντονα γράμματα.

7. Λύσε το σταυρόλεξο:
Οριζόντια
1. ΑΧΝΟΣ - Έτσι γίνεται η ανάσα της Μαριάννας.
2. ΦΙΛΙ - Το έδωσε η Μαριάννα στο μάγουλο του χιονάνθρωπου.
3. ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ - Το χάρισε η Μαριάννα στον χιονάνθρωπο.
4. ΤΟΥΡΤΟΥΡΙ - Το όνομα του χιονάνθρωπου.

Κάθετα
5. ΧΙΟΝΙ - Από αυτό φτιάχνονται οι χιονάνθρωποι.
6. ΝΙΦΑΔΑ - Όταν χιονίζει, πέφτει απαλά από τον ουρανό.
7. ΓΑΛΑΖΙΟ - Τέτοιο χρώμα είχαν οι πετρούλες στο δαχτυλίδι της Μαριάννας.
8. ΧΕΙΜΩΝΑΣ - Η εποχή που συμβαίνει η ιστορία.
9. ΚΟΙΤΑ - Η πρώτη λέξη που είπε η Μαριάννα.

Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι - Τετράδιο Εργασιών - Λύσεις Ασκήσεων


1. Βάλε τόνους στα λόγια της Μαριάννας:
«Πού να είναι τώρα ο Τουρτούρι; Θα περιμένει άραγε ως αύριο; Θέλω πώς και πώς να τον ξαναδώ. Δεν ξέρω αν έκανα καλά που έφυγα τόσο βιαστικά. Μου υποσχέθηκε, βέβαια, πως θα με περιμένει. Μήπως όμως δεν αντέξει και λιώσει; Πώς θα πείσω τη μαμά να με αφήσει να πάω τώρα στην πλατεία;»

2. Συμπλήρωσε τους διαλόγους με την προσωπική αντωνυμία που ταιριάζει. (εμένα, σας, μου, το, σου, την)
─ Κύριε!
─ Σε εμένα μιλάτε;
─ Ναι. Μου λέτε σας παρακαλώ τι ώρα είναι;

Μου δίνεις για λίγο το ποδήλατό σου;
─ Ναι. Πρόσεξε όμως μην το χαλάσεις.
─ Μην ανησυχείς. Σου υπόσχομαι ότι θα το προσέξω.

Σας έδωσε η Μαρία πρόσκληση για τα γενέθλιά της;
─ Βέβαια! Μας την έδωσε χθες.

3. Ο συγγραφέας θέλει να βάλει έναν νέο ήρωα στην περιπέτεια του Τουρτούρι και δίνει την ευκαιρία σε εσένα. Αποφάσισε τον ρόλο που θέλεις να παίξεις στην ιστορία. Συζήτησε τις ιδέες σου με τον διπλανό σου. Αφού γράψεις τον ρόλο σου, διάβασέ τον στον συμμαθητή σου. Να μερικές ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν να φανταστείς τον ρόλο σου:
Τι ρόλο διάλεξες; (π.χ.: ένας περαστικός σπουργίτης ή το άγαλμα της πλατείας ή ό,τι άλλο θελήσεις εσύ)
Είμαι ένας σοφός και γέρικος γκιώνης, που ζει σε ένα μεγάλο δέντρο στην πλατεία.

Τι χαράκτηρα θα έχεις; (π.χ. Θα είσαι γκρινιάρης; Θα είσαι ξεχασιάρης; Θα δίνεις συμβουλές; Θα συντροφεύεις τον Τουρτούρι;)
Είμαι ήρεμος και σοφός, πάντα έτοιμος να δώσω συμβουλές.

Πώς θα είναι η εμφάνισή σου;
Είμαι ένα είδος κουκουβάγιας με γκριζοκαφέ φτερά που θυμίζουν τον φλοιό ενός δέντρου. Τα μάτια μου είναι μεγάλα και στο λαιμό μου φοράω ένα μικροσκοπικό κασκόλ από λινό ύφασμα.

Ποιον ήρωα της ιστορίας θα συναντούσες;
Θα συναντούσα τον Τουρτούρι, όταν θα είχαν φύγει όλοι και εκείνος θα ήταν μόνος του.

Πού θα τον συναντούσες;
Θα πέταγα από το δέντρο μου και θα προσγειωνόμουν δίπλα του, πάνω στο χιόνι.

Τι θα έβλεπες γύρω σου;
Θα έβλεπα την πλατεία σκεπασμένη με χιόνι, τον Τουρτούρι να στέκεται θλιμμένος και τα ίχνη των παιδιών που έφυγαν.

Τι θα του έλεγες;
«Γεια σου, φίλε μου! Γιατί είσαι τόσο λυπημένος;»

Όταν θα μου έλεγε ότι νιώθει μοναξιά και πως φοβάται μήπως λιώσει, θα του έλεγα:

«Μην ανησυχείς! Η Μαριάννα θα γυρίσει. Θα την δεις πάλι αύριο! Και να μην φοβάσαι τον ήλιο! Ακόμα κι αν λιώσεις, ο κύκλος του νερού θα σε βοηθήσει να ξαναγυρίσεις εδώ ως χιόνι του χρόνου!»

4. Ο Τουρτούρι αντιμετωπίζει ένα δίλημμα. Αν ο καιρός αλλάξει, καθώς περιμένει τη Μαριάννα, κινδυνεύει να λιώσει. Πώς νομίζεις ότι θα συνεχιστεί η ιστορία;
Συζητήστε στην τάξη μερικές ιδέες για τη συνέχεια της ιστορίας, ώστε να έχει  ευχάριστο τέλος.
- Η μαμά της Μαριάννας εξηγεί στην κόρη της πως ο Τουρτούρι θα λιώσει την άνοιξη. Έτσι αποφασίζουν να πάρουν έναν μεγάλο κουβά και να βάλουν μέσα του τον Τουρτούρι. Όταν έρθει η άνοιξη εκείνος θα λιώσει, αλλά το νερό θα μαζευτεί στον κουβά κι έτσι ο Τουρτούρι θα μπορεί να κάνει παρέα με την Μαριάννα ακόμη και σε αυτή την μορφή!

- Ο Τουρτούρι και η Μαριάννα είναι στεναχωρημένοι και δεν θέλουν να χωριστούν. Ο σοφός Γκιώνης όμως, που τους βλέπει από το δέντρο του, πετάει προς το μέρος τους και τους εξηγεί τον κύκλο του νερού! Έτσι ο Τουρτούρι και η Μαριάννα υπόσχονται να βρεθούν ξανά του χρόνου, όταν χιονίσει!

Συζητήστε στην τάξη μερικές ιδέες για τη συνέχεια της ιστορίας, ώστε να έχει δυσάρεστο τέλος.
- Η μαμά της Μαριάννας εξηγεί στην κόρη της πως ο Τουρτούρι θα λιώσει την άνοιξη. Η Μαριάννα παίρνει τότε έναν μεγάλο κουβά και προσπαθεί να βάλει μέσα του τον Τουρτούρι. Εκείνος όμως της εξηγεί, πως όταν λιώσει δεν θα είναι πια ο ίδιος και δεν θα μπορεί να της μιλήσει.

- Ο Τουρτούρι ήταν πολύ στεναχωρημένος που έφυγε η Μαριάννα και αποφάσισε να πάει να την ψάξει. Δυστυχώς όμως δεν ήξερε τον δρόμο και χάθηκε! Όταν την επόμενη ημέρα η Μαριάννα επέστρεψε στην πλατεία, δεν τον βρήκε πουθενά και στεναχωρήθηκε πολύ! Έφυγε κλαίγοντας, γιατί πίστεψε πως ο Τουρτούρι είχε λιώσει το προηγούμενο βράδυ!