Οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής - από το https://idaskalos.blogspot.com
Στο 40ο κεφάλαιο, στην Δ' ενότητα του βιβλίου της Γεωγραφίας της ΣΤ' Δημοτικού, με τίτλο "Οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής", θα μάθουμε για τους ιθαγενείς και τους σημερινούς κατοίκους της Βόρειας Αμερικής και για την πολυπολιτισμική κοινωνία της Βόρειας Αμερικής

Πολυπολιτισμική κοινωνία: η κοινωνία που αποτελείται από ομάδες ανθρώπων με διαφορετική κουλτούρα, την οποία διατηρούν και μεταβιβάζουν στους απογόνους τους

Το παραπάνω κείμενο, γραμμένο πολλά χρόνια πριν, είναι ένα σύγχρονο μήνυμα των ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής προς τον σημερινό άνθρωπο. Ας συζητήσουμε για τα χαρακτηριστικά της ζωής των ινδιάνων, τα οποία αντλούμε από το κείμενο αυτό.
Σε αυτό το γράμμα φαίνεται η βαθειά αγάπη και ο σεβασμός που νιώθουν αυτοί οι άνθρωποι για την γη και την φύση και την γη.
Από τα λεγόμενά του, αντιλαμβανόμαστε επίσης πως οι Ινδιάνοι έχουν επίγνωση πως οι πράξεις τους έχουν συνέπειες και πως επηρεάζουν το μέλλον των παιδιών τους.

Συζητήστε τον τρόπο αντιμετώπισης των ινδιάνων από τους Ευρωπαίους αποίκους. Πιστεύετε ότι ήταν σωστός; Κατά τη δική σας άποψη ήταν δυνατή η συμβίωση των ινδιάνων με τους Ευρωπαίους; Τι οφέλη θα μπορούσε να έχει η ανθρωπότητα από μια τέτοια συμβίωση;
Οι Ευρωπαίοι φτάνοντας στην Αμερική, ανακάλυψαν τον ορυκτό πλούτο της περιοχής και αποφάσισαν να τον κάνουν δικό τους, παρόλο που ήδη κατοικούσαν εκεί άνθρωποι. Μπροστά στο κέρδος λοιπόν δεν σεβάστηκαν τους ιθαγενείς, και φέρθηκαν με απάνθρωπο και κατακριτέο τρόπο, αποδεκατίζοντας τους Ινδιάνους. Συγκεκριμένα, ενώ στις αρχές του 19ου αιώνα οι Ινδιάνοι έφταναν τους 40 με 45 εκατομμύρια, σήμερα δεν ξεπερνούν ούτε καν τους 450.000.
Δυστυχώς οι άνθρωποι έχουμε αναπτύξει μία πολύ κακή νοοτροπία και πιστεύουμε πως πρώτον, μπορούμε να αποκτήσουμε ότι θελήσουμε, ανά πάσα ώρα και στιγμή και δεύτερον, πως μπροστά στο κέρδος, δεν έχουν σημασία οι απώλειες!
Η συμβίωση των Ινδιάνων με τους Ευρωπαίους, όχι μόνο θα ήταν εφικτή αλλά και πολύτιμη, καθώς θα παίρναμε τεράστια μαθήματα από εκείνους. Ο τρόπος ζωής τους θα μας δίδασκε την αγάπη και τον σεβασμό προς την φύση και πως πρέπει να προστατεύουμε το περιβάλλον, καθώς αυτό είναι το σπίτι μας.

Ας συζητήσουμε μαζί τις σχέσεις που πρέπει να αναπτύξουμε με τους Έλληνες ομογενείς, ώστε ο Ελληνισμός να αναδεικνύεται σε όλους τους τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Οι Έλληνες ομογενείς, αποτελούν ένα πολύ δραστήριο και ζωντανό κομμάτι του ελληνισμού. Η Ελλάδα πρέπει να διατηρεί στενές σχέσεις με τους ομογενείς και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με:
• την ίδρυση ελληνικών σχολείων στο εξωτερικό, με Έλληνες εκπαιδευτικούς
• την ίδρυση ελληνικών πολιτιστικών συλλόγων, όπου εκεί οι Έλληνες ομογενείς θα μπορούν να διδαχθούν παραδοσιακούς χορούς, να μάθουν ελληνικά τραγούδια, να δοκιμάσουν την μεσογειακή κουζίνα κτλ.
• την οργάνωση προγραμμάτων ανταλλαγής μαθητών
• τον εορτασμό των ελληνικών εθνικών επετείων από τους ομογενείς

Χωριζόμαστε σε τρεις ομάδες και συγκεντρώνουμε πληροφορίες για τους Αζτέκους, τους Μάγια και τους ιθαγενείς κατοίκους της Βόρειας Αμερικής.
Ομάδα Α, Αζτέκοι
Ο όρος «Αζτέκος» αναφέρεται σε διάφορους ομιλούντες νάουατλ λαούς του κεντρικού Μεξικού, που κυριάρχησαν σε μεγάλα τμήματα της κεντρικής Αμερικής από τον 14ο μέχρι τον 16 αιώνα.
Η λέξη aztecatl (πληθυντικός aztecah) σημαίνει, στα νάουατλ, «άνθρωποι από το Αζτλάν», έναν μυθολογικό τόπο-αφετηρία για τους ομιλούντες την νάουατλ, και στην συνέχεια υιοθετήθηκε για να περιγράψει την φυλή των Μεσίκα (Mexica), η οποία αποίκισε την κοιλάδα του Μεξικού και ίδρυσε τις ακμάζουσες πόλεις Τενοτστιτλάν (Tenochtitlan) και Τλατελόλκο (Tlatelolco). Συχνά ο όρος Αζτέκοι αναφέρεται αποκλειστικά στην φυλή των Μεσίκα της Τενοτστιτλάν, στην λίμνη Τεξκόκο (Texcoco), στην τοποθεσία της σημερινής Πόλης του Μεξικού (Ciudad de México) - λαός ο οποίος αυτό-αποκαλούνταν Mēxihcah Tenochcah ή Cōlhuah Mexihcah.
Από τον 13ο αιώνα, η κοιλάδα του Μεξικού εξελίχθηκε στο κέντρο της αυτοκρατορίας των Αζτέκων: εκεί χτίστηκε η πρωτεύουσα Τενοτστιτλάν, πάνω σε νησάκια μέσα στην λίμνη Τεξκόκο. Η ηγεμονία της Τριπλής Συμμαχίας επεκτάθηκε πέραν των συνόρων της κοιλάδας του Μεξικού, μέσω επεκτατικών πολέμων, μετατρέποντας όλα τα μικρότερα κράτη σε φόρου υποτελή στην Τενοτστιτλάν. Στο απόγειό του, ο πολιτισμός των Αζτέκων είχε να επιδείξει πλούσια και σύνθετη μυθολογική και θρησκευτική παράδοση, όπως επίσης και αξιοπρόσεκτα επιτεύγματα στην αρχιτεκτονική και τις τέχνες. Το 1521, ο Ερνάν Κορτές (Hernán Cortés, 1485 - 1547), με την αρωγή συμμαχικών προς αυτόν ιθαγενών φυλών, κατάφερε να κατακτήσει την Τενοτστιτλάν και να καταλύσει την ηγεμονία του Huey Tlatoani (ο κυβερνήτης της πόλης στα νάουατλ) Μοντεζούμα Β΄ (Moctezuma II, 1466 - 1520). Στην συνέχεια οι Ισπανοί κατακτητές θεμελίωσαν την Πόλη του Μεξικού στα ερείπια της Τενοτστιτλάν, και από εκεί ξεκίνησαν τον αποικισμό της Κεντρικής Αμερικής.
Η ιστορία και οι παραδόσεις των Αζτέκων έχουν έρθει στο φως μέσω της αρχαιολογικής σκαπάνης, από ανασκαφές σε τοποθεσίες όπως στον ναό Τέμπλο Μαγιόρ (Templo Mayor) στην Πόλη του Μεξικού· επίσης μέσω κωδίκων από φλοιό δέντρων, γραμμένων από αυτόχθονες πληθυσμούς, καθώς και από προσωπικές μαρτυρίες Ισπανών κονκισταδόρ, όπως του Ερνάν Κοτρές και του Μπερνάλ Ντίαθ ντελ Καστίγιο (Bernal Díaz del Castillo, 1492/98 - 1584).

Ομάδα Β, Μάγια
Οι Μάγια είναι ιθαγενής λαός της Κεντρικής Αμερικής. Κατά το παρελθόν καταλάμβανε μία συνεχή έκταση στο νότιο Μεξικό, στη Γουατεμάλα και στο βόρειο Μπελίζ και μιλούσαν διάφορες γλώσσες της γλωσσικής οικογένειας των Μάγια.
Οι αρχαιολόγοι και οι ερευνητές των Μάγια διαίρεσαν τις περιοχές που ζούσαν οι λαοί των Μάγια σε 3 ζώνες: βόρεια, κεντρική και νότια. Η γεωγραφική, αυτή, διαίρεση συμπίπτει και με τη γλωσσική διαίρεση.
Πριν από την κατάκτηση του Μεξικού από τους Ισπανούς, οι Μάγια είχαν αναπτύξει τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου. Ασκούσαν τη γεωργία, έκτιζαν πέτρινα σπίτια και πυραμιδοειδείς ναούς, κατεργαζόταν τον χαλκό και τον χρυσό, γνώριζαν την υφαντουργία και χρησιμοποιούσαν μία μορφή ιερογλυφικής γραφής.
Οι ρίζες του πολιτισμού των Μάγια φτάνουν πολύ πίσω στην προϊστορία, πέρα από το 2000 π.Χ., όπου αντιστοιχεί η Αρχαϊκή περίοδος. Μετά αρχίζει η Προκλασική περίοδος, που χρονολογείται από το 2000 π.Χ. μέχρι το 250 μ.Χ. Ακολουθεί η Κλασική περίοδος μέχρι το 1000 μ.Χ. Τέλος το διάστημα 1000 - 1540 χρονολογείται η Μετακλασική περίοδος.

Ομάδα Γ, Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής
Οι ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής είναι οι άνθρωποι που κατοικούσαν στην αμερικάνικη ήπειρο πριν την κατάκτηση της από τους Ευρωπαίους, στα τέλη του 14ου αιώνα.
Με την ίδια ονομασία αποκαλούνται μέχρι και σήμερα ορισμένες εθνικές μειονότητες, των οποίων οι ρίζες προέρχονται από τους ιστορικούς αυτούς λαούς. Ορισμένοι από αυτούς τους ιθαγενείς διατηρούν μέχρι σήμερα ένα μοναδικό τρόπο ζωής, ενώ κάποιοι άλλοι αναζήτησαν μόνιμη διαμονή δημιουργώντας μικρές κοινότητες και χωριά, ενώ σε κάποιες περιοχές κατάφεραν να οργανωθούν σε μεγαλύτερες κοινότητες, ακόμα και πόλεις, με πολιτική οργάνωση.
Η ονομασία "Ινδιάνοι" προέρχεται από την πεποίθηση του Κολόμβου ότι έφτασε στην Ινδία, ενώ στην πραγματικότητα είχε φτάσει στην Αμερική και ότι οι κάτοικοι που συνάντησε είναι Ινδοί.
Μετά την εξάπλωση των Ευρωπαίων, οι Ινδιάνοι εξαφανίστηκαν οριστικά από το μεγαλύτερο κομμάτι της αμερικάνικης ηπείρου.
Άλλες φορές με τις μάχες και τις σφαγές, και άλλες φορές με επιδημίες, όπως η ευλογιά, ο τύφος, η ιλαρά κι η διφθερίτιδα, οι θάνατοι των Ινδιάνων ήταν μαζικοί.
Η γλώσσα, η ενδυμασία και τα έθιμα μπορεί να ποικίλουν από τη μια φυλή στην άλλη, ωστόσο υπάρχουν κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στους ιθαγενείς της Αμερικής.
Στη Βόρεια Αμερική, η ινδιάνικη μουσική είναι σχεδόν μονοφωνική, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις. Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι τύμπανα και φλογέρες. Στην Κεντρική Αμερική και το Μεξικό, η μουσική συνήθως ήταν πεντατονική και χρησιμοποιούνταν κυρίως τύμπανα και φλογέρες, με την απουσία έγχορδων οργάνων.Η ινδιάνικη τέχνη συνεισφέρει σε πολλούς τομείς, όπως στην αγγειοπλαστική, στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στη χαρακτική, στην κατασκευή κοσμημάτων κλπ.
Με το πέρασμα των χρόνων, αναπτύχθηκε από τους ιθαγενείς η καλλιέργεια φυτών, τα οποία πλέον είναι παγκοσμίως διαδεδομένα. Ένας μεγάλος αριθμός των αγροτικών αυτών προϊόντων διατηρεί στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα την αρχική τους ονομασία στη γλώσσα Νάουατλ. Ορισμένα από τα προϊόντα αυτά είναι: η ντομάτα, η πατάτα, το αβοκάντο, το κακάο, η βανίλια, ο ανανάς, και ορισμένα είδη της πιπεριάς όπως το τσίλι, η πάπρικα κι η παπάγια.

Κεφ. 40: Οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων


1. Οι σημερινοί κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής αποτελούν μία πολυπολιτισμική κοινωνία. Σκέψου και γράψε πώς όλοι αυτοί οι άνθρωποι καταφέρνουν και ζουν μαζί παρά τις διαφορές που παρουσιάζουν.
Ο λόγος που οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής καταφέρνουν και συμβιώνουν αρμονικά, παρά τις διαφορές τους, είναι ο αλληλοσεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, κατοχυρώνει την ισότητα ανάμεσα σε όλους τους πολίτες, έτσι όλοι οι πολίτες μπορούν να απολαύσουν τα ίδια δικαιώματα και ευκαιρίες στην ζωή τους.

2. Συμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσεις με τις εξής λέξεις: ισότητα, Ευρωπαίοι, κοινωνία, ομογενείς, ισπανικά, ινδιάνοι.
α) Οι Έλληνες ομογενείς διατηρούν τα ελληνικά ήθη και έθιμα.
β) Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έφθασαν στην Αμερική ήταν Άγγλοι, Ιρλανδοί, Γάλλοι και Ισπανοί.
γ) Οι ινδιάνοι της Βορειοκεντρικής Αμερικής υπολογίζεται ότι ανέρχονταν στα 30 ή 45 εκατομμύρια την εποχή που οι Ευρωπαίοι ήρθαν στον τόπο τους.
δ) Οι σημερινοί κάτοικοι της Αμερικής αποτελούν μία πολυπολιτισμική κοινωνία.
ε) Το Σύνταγμα του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών κατοχυρώνει την ισότητα ανάμεσα σε όλους τους πολίτες.
στ) Τα ισπανικά ομιλούνται στο Μεξικό και στα περισσότερα κράτη της Κεντρικής Αμερικής.

3. Αντιστοίχισε τις λέξεις του παραλληλογράμμου Α με τις λέξεις του παραλληλογράμμου Β.
Ινδιάνοι - Ιθαγενείς
Σύνταγμα - Δικαιώματα
1492 - Κολόμβος
Άποικοι - Ιρλανδοί