Άρδευση: το πότισμα των καλλιεργημένων εκτάσεων
Ύδρευση: η χρήση του νερού για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών
Υδρογραφικό δίκτυο: το σύνολο των περιοχών γλυκού νερού που διαθέτει ένας τόπος (ποταμοί, χείμαρροι, λίμνες, πηγές)
Πλωτός ποταμός: ποταμός στον οποίο μπορούν να πλεύσουν πλοία γνωστά ως ποταμόπλοια
Τι κοινό έχουν όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες που απεικονίζονται στις φωτογραφίες;
Παρατηρώντας τις εικόνες διαπιστώνουμε πως το κοινό στοιχείο τους είναι η χρήση του νερού. Συγκεκριμένα:
• Στην πρώτη εικόνα βλέπουμε την χρήση πόσιμου νερού
• Στην δεύτερη βλέπουμε την χρήση του για την άρδευση καλλιεργειών
• Στην τρίτη εικόνα βλέπουμε την χρήση νερού σε αθλήματα
• Στην τέταρτη εικόνα βλέπουμε την χρήση του νερού για την ύδρευση κατοικημένων περιοχών
• Τέλος στην πέμπτη και τελευταία εικόνα βλέπουμε την χρήση του νερού για την μετακίνηση των ανθρώπων και των εμπορευμάτων
Εντόπισε στον παγκόσμιο γεωμορφολογικό χάρτη της τάξης σου τους ποταμούς στις περιοχές που αναφέραμε.
Ο Ευφράτης και ο Τίγρης βρίσκονται στην Ασία και συγκεκριμένα στην Μέση Ανατολή. Ο Κίτρινος ποταμός βρίσκεται στην Ανατολική μεριά της Ασίας, ενώ ο Ινδός και ο Γάγγης βρίσκονται στην Νότια. Τέλος, ο Νείλος βρίσκεται στην Αφρική.
Μια άλλη χρήση του νερού των ποταμών έκανε και ο Ηρακλής σε έναν από τους άθλους του. Θυμηθείτε ποιος ήταν ο άθλος αυτός και βρείτε στον χάρτη σε ποιους ποταμούς της Πελοποννήσου άλλαξε τη ροή του νερού, για να το χρησιμοποιήσει.
Ο πέμπτος άθλος του Ηρακλή, ήταν να καθαρίσει τους στάβλους του βασιλιά Αυγεία μέσα σε μία ημέρα. Ακούγεται αρκετά απλό, όμως δεν ήταν. Ο Αυγείας είχε μία αγέλη 3.000 βοδιών και οι στάβλοι δεν είχαν καθαριστεί εδώ και τριάντα ολόκληρα χρόνια! Ο Ηρακλής λοιπόν έσκαψε ένα βαθύ χαντάκι και αλλάζοντας την ροή των ποταμών Αλφειού και Πηνειού, κατάφερε να παρασύρει τους τεράστιους όγκους κόπρου που είχαν συσσωρευτεί εκεί όλα αυτά τα χρόνια.
Ας συζητήσουμε τα πλεονεκτήματα που έχει μια πόλη χτισμένη στις όχθες ενός μεγάλου πλωτού ποταμού, σε σχέση με μια άλλη πόλη που είναι χτισμένη μακριά από οποιοδήποτε υδρογραφικό δίκτυο.
Τα πλεονεκτήματα που έχει μία πόλη χτισμένη στις όχθες ενός πλωτού ποταμού είναι πολλά. Συγκεκριμένα:
• Υπάρχει δυνατότητα ύδρευσης της πόλης, με μικρό κόστος.
• Υπάρχει δυνατότητα άρδευσης των καλλιεργειών.
• Το χώμα κοντά στο ποτάμι είναι αρκετά εύφορο.
• Οι άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν δίκτυο πλωτών μεταφορών και συγκοινωνιών. Έτσι, διευκολύνονται τα ταξίδια και οι μεταφορές εμπορευμάτων.
• Καλύπτει τις ανάγκες του ανθρώπου για αναψυχή
• Ενισχύει την οικονομία της πόλεως.
Παρατηρώντας την εικόνα που ακολουθεί σχολιάστε την ανθρώπινη δραστηριότητα που μειώνει τις διαθέσιμες ποσότητες του γλυκού νερού. Ποιες είναι οι παρατηρήσεις σας;
Ο άνθρωπος μπροστά στο συμφέρον του πολλές φορές αγνοεί τις επιπτώσεις των πράξεών του στο περιβάλλον. Όπως βλέπουμε και στην εικόνα, προκειμένου οι αγρότες να βελτιώσουν την παραγωγή τους κάνουν αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, τα οποία καταλήγουν στα ποτάμια και τις λίμνες, προκαλώντας το φαινόμενο του ευτροφισμού. Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματα πόσιμου νερού μειώνονται συνεχώς.
Για αυτό, οι άνθρωποι θα πρέπει να σταματήσουν να χρησιμοποιούν αλόγιστα χημικά και φυτοφάρμακα στις καλλιέργειές τους, και να τις μετατρέψουν σε βιολογικές.
Χωρισμένοι σε τρεις ομάδες εξετάζουμε την ύδρευση και την άρδευση σε χώρες με πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο (Ολλανδία), με λιγότερο πλούσιο δίκτυο (Ελλάδα) και με φτωχό δίκτυο (Αίγυπτος). Θα χρησιμοποιήσουμε εγκυκλοπαίδειες, το διαδίκτυο ή όποια άλλη πηγή διαθέτουμε.
Ολλανδία
Το υδρογραφικό δίκτυο της Ολλανδίας είναι ιδιαίτερα πλούσιο, καθώς αποτελεί το τελευταίο στάδιο ροής αρκετών ποταμών, τα οποία παρά το μικρό τους μέγεθος (αν εξαιρέσουμε τον Ρήνο) κυλούν αργά σχηματίζοντας πολλούς βραχίονες. Αναλυτικότερα:
• Ο κυριότερος ποταμός της Ολλανδίας είναι ο Ρήνος, ο οποίος τη διασχίζει από την Ανατολική προς την Δυτική της πλευρά. Διακλαδώνεται σε δύο βραχίονες τον Βάαλ και τον Κάτω Ρήνο, όπου στη συνέχεια ο κάτω Ρήνος διασπάται σε περισσότερους κλάδους με αποτέλεσμα να σχηματίζει ένα Δέλτα πριν χυθεί τελικά στην βαλτική.
• Ο Μάας διασχίζει την Ολλανδία σε μήκος 240 χλμ. και χύνεται στις νότιες ακτές της. Καθόλη τη διάρκεια της πορείας του ενώνεται με πολλούς παραποτάμους.
• Ο Σκάλδης την διασχίζει σε μήκος μόνο 90 χλμ. και χύνεται στις νότιες ακτές της.
• Υπάρχουν και αρκετοί μικρότεροι ποταμοί όπως για παράδειγμα ο Άουντε, ο Ρέχτε και ο Ίζσε, που εκβάλλουν στον Κόλπο Λάουβερ και τη λίμνη Ίζελμιρ.
Όλο αυτό το υδάτινο δίκτυο ενισχύεται από ένα πυκνότερο τεχνητό δίκτυο καναλιών και διωρύγων, το οποίο χρησιμεύει στην άρδευση των καλλιεργειών αλλά και σαν συγκοινωνιακό δίκτυο καθώς οι άνθρωποι το χρησιμοποιούν για τις μεταφορές τους, συνδέοντας τους υδάτινους δρόμους της Ολλανδίας με αυτούς του Βελγίου και της Γερμανίας.
Ελλάδα
Το υδρογραφικό δίκτυο της χώρας μας απαρτίζεται από πολλά μικρά ποτάμια και λίμνες και είναι φτωχότερο από αυτό της Ολλανδίας. Δυστυχώς δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της ύδρευσης των πολιτών και της άρδευσης των καλλιεργούμενων εκτάσεων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω του κλίματος, το οποίο χαρακτηρίζεται από μέτριες βροχές και ξηρά καλοκαίρια Για αυτό τον λόγο η ΕΥΔΑΠ συστήνει στους πολίτες και τους αγρότες να χρησιμοποιούν το νερό συνετά και να αποφεύγουν τις σπατάλες.
Αίγυπτος
Η Αίγυπτος διαθέτει το μικρότερο υδρογραφικό δίκτυο από τις τρεις χώρες που αναφέραμε, το οποίο βασίζεται αποκλειστικά στο ρεύμα του ποταμού Νείλου. Ο ποταμός αποτελεί την κύρια πηγή γλυκού νερού, που χρησιμοποιείται για την ύδρευση και την άρδευση των κατοίκων. Δυστυχώς όμως, παρόλο που είναι το μεγαλύτερο ποτάμι του κόσμου με συνολικό μήκος να αγγίζει τα 6.690 χλμ. καθώς διαρρέει την έρημο, ένα μεγάλο ποσό του νερού εξατμίζεται, ενώ ένα ακόμη ποσοστό απορροφάται από το χώμα. Ως αποτέλεσμα, η ποσότητα του νερού που καταλήγει στο Δέλτα του ποταμού είναι ελάχιστη.
Από την άλλη μεριά η απορρόφηση του νερού προσφέρει πολλά στον αγροτικό τομέα καθώς δημιουργεί ένα είδος εύφορης λάσπης κατά μήκος των ακτών του Νείλου.
Η Αίγυπτος δεν διαθέτει πολλές λίμνες. Οι μόνες που υπάρχουν βρίσκονται στο Δέλτα του ποταμού και είναι: η λίμνη της όασης Φαγιούμ, η λίμνη Μαντζάλα, η λίμνη Μπαρνταούιλ όπως επίσης και η λίμνη Νάσερ η οποία όμως είναι τεχνητή.
Κεφ. 15: Η σημασία του υδρογραφικού δικτύου στη ζωή των ανθρώπων - Τετράδιο εργασιών - Λύσεις ασκήσεων
1. Ανάφερε στις παρακάτω γραμμές στοιχεία του υδρογραφικού δικτύου της περιοχής σου.
Η απαιτούμενη ποσότητα νερού για την ύδρευση της Πάτρας κυμαίνεται σήμερα από 60.000-70.000 m3/24ωρο, ανάλογα βέβαια και με την εποχή. Συγκεκριμένα:
• Κατά την χειμερινή περίοδο, η κύρια πηγή νερού είναι τα επιφανειακά νερά του ποταμού Γλαύκου.
• Κατά την καλοκαιρινή περίοδο, η κύρια πηγή νερού είναι 35 γεωτρήσεις που υπάρχουν, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται κατά μήκος της κοίτης του Γλαύκου και του Χαράδρου.
Η επεξεργασία του νερού γίνεται στο διυλιστήριο του Ρηγανόκαμπου (δυναμικότητας 2600 m3/h) και του Ταραμπούρα (δυναμικότητας 1.000 m3/h).
Η αποθήκευση του νερού και η εξισορρόπηση της παροχής της κατανάλωσης γίνεται με 9 δεξαμενές, συνολικής χωρητικότητας 37.000 m3.
Η προώθηση του νερού γίνεται στα τρία βασικά αντλιοστάσια, του Ταραμπούρα, της Εγλυκάδος και του Καστελλόκαμπου. Η επικοινωνία μεταξύ πηγών νερού, αντλιοστασίων, δεξαμενών και διαφόρων γεωγραφικών περιοχών της πόλης γίνεται με το εξωτερικό και το εσωτερικό δίκτυο μεταφοράς. Η διανομή του νερού στους καταναλωτές γίνεται με ένα πλέγμα εσωτερικού δικτύου διανομής. Το συνολικό μήκος αυτών των δικτύων ανέρχεται στα 700 περίπου km.
Πηγή ΔΕΥΑΠ
2. Αντιστοίχισε τις λέξεις με τις ερμηνείες τους:
υδρογραφικό δίκτυο - το σύνολο των περιοχών γλυκού νερού
ύδρευση - η χρήση του νερού για τις καθημερινές μας ανάγκες
άρδευση - το πότισμα των καλλιεργημένων εκτάσεων
3. Αφού μελετήσετε το κείμενο της ΕΥΔΑΠ, γράψτε ως νέοι πολίτες και αυριανοί πελάτες, προτάσεις για συνετή χρήση του νερού, ώστε να αποδίδετε σε αυτό τον σεβασμό που του αρμόζει, αλλά και να προστατεύετε τα… χρήματά σας.
Οι προτάσεις μας για συνετή χρήση του νερού είναι:
• Όταν πλένουμε τα πιάτα στο χέρι, δεν αφήνουμε την βρύση να τρέχει ενώ σαπουνίζουμε.
• Χρησιμοποιούμε το πλυντήριο πιάτων μόνο όταν είναι γεμάτο και το ρυθμίζουμε στο οικονομικό πρόγραμμα.
• Χρησιμοποιούμε ένα ποτήρι καθ' όλη την διάρκεια της μέρας, ούτως ώστε να μην χρειάζεται να πλένουμε πολλά ποτήρια.
• Το καλοκαίρι έχουμε την συνήθεια να αφήνουμε την βρύση να τρέχει ώστε να έρθει το δροσερό νερό. Είναι προτιμότερο να έχουμε μπουκάλια με παγωμένο νερό στο ψυγείο, ώστε να μην σπαταλάμε νερό.
• Όταν μαγειρεύουμε, καλό είναι να χρησιμοποιούμε ακριβώς όσο νερό χρειαζόμαστε και να αποφεύγουμε τις σπατάλες.
• Δεν τραβάμε άσκοπα το καζανάκι κατά την διάρκεια της ημέρας.
• Καλό είναι να περιορίσουμε τα αφρόλουτρα και να τα αντικαταστήσουμε με σύντομα ντους.
• Κλείνουμε την βρύση όταν σαπουνίζουμε τα χέρια μας.
• Κλείνουμε την βρύση όταν βουρτσίζουμε τα δόντια μας. Για περισσότερη οικονομία χρησιμοποιούμε ένα ποτήρι με νερό αντί να αφήνουμε την βρύση να τρέχει.
• Χρησιμοποιούμε το πλυντήριο ρούχων εφόσον είναι γεμάτο.
• Ποτίζουμε τον κήπο και τα φυτά μας με ποτιστήρι είτε νωρίς το πρωί είτε αργά το απόγευμα, όπου η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη. Έτσι μειώνουμε την απώλεια νερού λόγο εξάτμισης.
• Διαμορφώνουμε τον κήπο μας με τρόπο φιλικό προς το νερό. Έτσι θα περιορίσουμε σημαντικά την ποσότητα νερού που απαιτείται για την συντήρησή του.
• Σφουγγαρίζουμε και σκουπίζουμε τους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού μας, αντί να χρησιμοποιήσουμε το λάστιχο.
• Πλένουμε το αυτοκίνητό μας χρησιμοποιώντας κουβά αντί για λάστιχο.
0 Σχόλια